Plamica promienista
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
plamica promienista |
| Nazwa systematyczna | |
| Arthonia radiata (Pers.) Ach. K. Vetensk-Acad. Nya Handl. 29: 131 (1808) | |
.JPG)
.JPG)
Plamica promienista (Arthonia radiata (Pers.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny plamicowatych (Arthoniaceae)[1]. Z powodu symbiozy z glonami zaliczany jest także do porostów[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Arthonia, Arthoniaceae, Arthoniales, Arthoniomycetidae, Arthoniomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungii[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1794 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Opegrapha radiata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1808 r. Erik Acharius, przenosząc go do rodzaju Arthonia[1]. Niektóre synonimy naukowe:
- Arthonia astroidea Ach. 1806
- Arthonia epipastoides Nyl. 1873
- Arthonia opegraphina (Ach.) Leight. 1875
- Arthonia swartziana Ach. 1806
- Lichen astroites Ach. 1798
- Opegrapha astroidea (Ach.) Ach. 1803
- Opegrapha radiata Pers. 1794
- Opegrapha swartziana (Ach.) Hepp 1824[3].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Porost skorupiasty o plesze cienkiej, gładkiej i jednolitej, czasem spękanej. Wchodzi w związek z glonami z rodzaju Trentepohlia. Plecha ma kolor od białego przez szary do oliwkowego, czasami z ciemnym przedpleszem[4].
Wytwarza liczne apotecja. Mają średnicę 1 do 1,5 milimetra i dość zmienny kształt – od kolistego po palczasto rozgałęziony. Tarczki są czarne, płaskie, lub słabo wypukłe, bez brzeżka. Hypotecjum jest bezbarwne lub nieco żółtawe. Hymenium wysokości 50 μm, żółtawe, u szczytu brunatnoczarne[4].
Wytwarza dwutunikowe worki. W jednym worku powstaje po 8 czterokomórkowych zarodników o wymiarach 12-18 na 4–6 μm. Są podłużne, owalne lub wrzecionowate i mają tępe końce[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Jest szeroko rozprzestrzeniona w Ameryce Północnej, Środkowej, Europie i Azji, poza tymi kontynentami podano jeszcze jej występowanie w jednym z państw w Afryce Wschodniej[5]. Rośnie na korze i gałęziach drzew liściastych, głównie grabów i leszczyn, rzadziej buków, jesionów i innych drzew, głównie w lasach i zagajnikach. Jest rozpowszechniony w całej Polsce na niżu i w niższych partiach gór[4].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- plamica kasztanowata (Arthonia spadicea). Jej owocniki są okrągławe lub słabo nieregularne i nie są gwiaździste[4].
- plamica kropkowata (Arthonia punctiformis). Często ma gwiaździste owocniki, ale mniejsze.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c d e Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-08-18].