Plaża w Pourville
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1882 |
| Medium | |
| Wymiary |
60 × 73 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Plaża w Pourville (fr. La Plage de Pourville) – jedyny w polskich zbiorach obraz Claude’a Moneta, namalowany w 1882 roku, przedstawiający impresjonistyczną wizję plaży w miejscowości Pourville (część Hautot-sur-Mer), na północy Francji, w Górnej Normandii.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początkowo obraz należał do kolekcji Paula Duranda-Ruela. W 1906 roku obraz został zakupiony z wystawy sprzedażnej dzieł impresjonistów, zorganizowanej przez marszanda Paula Cassirera, przez Niemieckie Towarzystwo Artystyczne i zdeponowany w ówczesnym Kaiser Friedrich Museum (dzisiejsze Muzeum Narodowe w Poznaniu). W 1943 roku obraz został wywieziony przez wojska niemieckie do Saksonii, skąd Armia Czerwona przewiozła go jako mienie zdobywcze do ZSRR, gdzie miał zostać przeznaczony do Ermitażu. W 1956 roku obraz powrócił do Poznania, gdzie znajduje się do dziś[1].
Obraz utrzymany jest w tonacji błękitno-turkusowo-żółtej. Plaża znajduje się w prawej części obrazu, po lewej przedstawiono delikatnie falujące morze (właściwie kanał La Manche). Jest częścią cyklu z Pourville, do którego należą też: Sieci rybackie w Pourville oraz Spacer po klifie w Pourville.
Kradzież
[edytuj | edytuj kod]Obraz, który mimo znacznej wartości, nie został ubezpieczony, skradziono z poznańskiego Muzeum we wrześniu 2000 roku[2] (brak dostrzeżono 19 września). Złodziej podłożył kopię, wcześniej wyciąwszy ostrym narzędziem oryginał wzdłuż wszystkich krawędzi z ramy. Sygnatura artysty została przecięta w połowie wysokości (po konserwacji widoczne są ubytki malatury w tym miejscu). Na krośnie pozostały kilkucentymetrowe krajki płótna wraz z fragmentami warstwy malarskiej.
Śledztwo w sprawie kradzieży umorzono w 2001 roku, jednak mimo to, z uwagi na duże znaczenie płótna dla kultury narodowej, nadal podejmowano działania mające na celu odnalezienie dzieła sztuki. Ostatecznie odnaleziono je 12 stycznia 2010 roku w Olkuszu, częściowo uszkodzone podczas wycinania z ram (pofalowane, z niewielkimi wykruszeniami zaprawy i warstwy malarskiej), jednak w ogólnie dobrym stanie. Złodziej (mężczyzna, 41 lat) motywował akt kradzieży rozmiłowaniem w sztuce Moneta – sprawca nie planował dalszej sprzedaży obrazu, lecz ukrył go za szafą w mieszkaniu rodziców.
Po poddaniu pracom konserwacyjnym mającym na celu scalenie płótna z krajkami pozostałymi w muzeum, Plaża w Pourville powróciła do sal wystawowych Muzeum Narodowego w Poznaniu. Wartość płótna szacowana jest według różnych źródeł na sumę 1-7 milionów dolarów.
W kulturze
[edytuj | edytuj kod]Władysław Krupka i Bogusław Polch stworzyli komiks na temat kradzieży obrazu zatytułowany Tajemnica „Plaży w Pourville”[3], przy czym jego fabuła dalece odbiega od rzeczywistości. Z uwagi na sensacyjny wątek i brawurową kradzież obrazu, planowane jest nakręcenie filmu fabularnego Plaża w Pourville w reżyserii Macieja Odolińskiego z Piotrem Borowskim w roli głównej[4]. 5 czerwca 2010 roku odbyła się w Poznaniu gra miejska Plaża w Pourville, której motywem było odnalezienie obrazu[5]. 24 października 2015 roku na kanale YouTube został opublikowany teledysk do utworu „Na Plaży w Pourville” poznańskiego rapera DonGuralesko, promujący jego album studyjny Magnum Ignotum. Teledysk został zainspirowany obrazem „Plaża w Pourville”. W 2018 roku w oparciu o rozmowę ze sprawcą kradzieży powstał izraelsko-belgijski film dokumentalny Standby Painter[6] w reżyserii Amira Yatziwa i Guya Slabbincka, którego polska premiera odbyła się w ramach Krakowskiego Festiwalu Filmowego 29 maja 2018 roku. Historia obrazu oraz sam film stały się także punktem wyjścia dla wystawy Yatziva i Slabbincka pt. Standby Painter[7], jaka miała miejsce w Muzeum Współczesnym Wrocław, jej kuratorką była Agata Ciastoń. Motyw kradzieży obrazu został również wykorzystany w filmie familinym „Tarapaty 2” (2020) według scenariusza i w reżyserii Marty Karwowskiej – historia prawdziwej kradzieży była inspiracją zagadki kryminalnej, którą muszą rozwiązać młodzi bohaterowie filmu[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Plaża w Pourville, Claude Monet. MuzNarPoz [dostęp 2016-08-18].
- ↑ oso: Ukradł obraz warty 7 mln złotych – „jest mi wstyd”. [w:] PAP [on-line]. Wirtualna Polska, 2010-07-01. [dostęp 2010-07-01].
- ↑ kultura gniewu.
- ↑ Agnieszka Smogulecka, Plaża w Pourville odzyskana. Złodziej ujęty, „Polska. Głos Wielkopolski”, nr z 14.1.2010, s. 1–3, ISSN 1898-3154.
- ↑ Gra Plaża w Pourville.
- ↑ Standby Painter. [dostęp 2019-02-01].
- ↑ MWW – Muzeum Współczesne Wrocław – Amir Yatziv, Guy Slabbinck. Standby Painter [online], muzeumwspolczesne.pl [dostęp 2019-02-01].
- ↑ TARAPATY 2 [online], Next Film [dostęp 2020-04-15] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Agnieszka Smogulecka, Plaża w Pourville odzyskana. Złodziej ujęty, „Polska. Głos Wielkopolski”, nr z 14.1.2010, s. 1–3, ISSN 1898-3154.
- Jedyny polski Monet odnaleziony po dziewięciu latach poszukiwań, „Metro”, nr z 14.1.2010, s. 4, ISSN 1642-8684.
- https://www.youtube.com/watch?v=G9Gwagd0-VE
- http://muzeumwspolczesne.pl/mww/wp-content/uploads/2018/01/Standby_Painter_final.pdf
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Obraz w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu. mnp.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-03)].
- „Którędy po sztukę” – odc. 143 (materiał TVP)