Podróż apostolska Franciszka do Ziemi Świętej

Podróż apostolska do Ziemi Świętej

„Aby byli jedno” (J 17, 11.22)
Papież	Franciszek
Termin pielgrzymki	24 maja–26 maja 2014
1. państwo	Jordania
Miejscowości	Amman
2. państwo	Palestyna / Izrael
Miejscowości	Betlejem
3. państwo	Izrael
Miejscowości	Jerozolima

Podróż apostolska papieża Franciszka do Jordanii, Palestyny i Izraela odbyła się w dniach 24 do 26 maja 2014 roku. Obejmowała ona trzy miasta: Amman, Betlejem i Jerozolimę. Pielgrzymka do Ziemi Świętej była drugą zagraniczną podróżą papieża Franciszka. W trakcie wizyty papież spotkał się z patriarchą Bartłomiejem i przedstawicielami różnych wspólnot chrześcijańskich . Służby prasowe Stolicy Apostolskiej w dniu 27 marca 2014 podały pełny program wizyty papieża w Ziemi Świętej.

Tło historyczne

Wizyta ta miała miejsce 50 lat po pierwszej podróży zagranicznej Pawła VI, który w dniach 4–6 stycznia 1964 odwiedził Ziemię Świętą i spotkał się z ówczesnym patriarchą Konstantynopola Atenagorasem. Franciszek jest czwartym papieżem, który odwiedzi Ziemię Świętą. Wcześniej, oprócz Pawła VI, odbyli podobną pielgrzymkę Jan Paweł II w 2000 roku oraz Benedykt XVI – w 2009 roku.

Program i przebieg wizyty

Godziny według czasu watykańskiego

Etap jordański

24 maja 2014 około 8:30 samolot linii lotniczych Alitalia z papieżem na pokładzie wystartował z rzymskiego lotniska Fiumicino. W południe na lotnisku w Ammanie papieża powitali przedstawiciel króla Abdullaha II książę Ghazi bin Muhammed, nuncjusz apostolski w Jordanii abp Giorgio Lingua i łaciński patriarcha Jerozolimy abp Fouad Twal. Z lotniska papież Franciszka udał się do Pałacu Królewskiego al-Husaini, gdzie miała miejsce oficjalna uroczystość powitania przez króla Abdullaha II, któremu towarzyszyła żona królowa Rania. Papież spotkał się również z władzami państwowymi, korpusem dyplomatycznym i przedstawicielami głównych religii państwa. W swoim przemówieniu wyraził uznanie dla działań Jordanii w dziedzinie dialogu międzyreligijnego i pomocy uchodźcom. Ponadto papież Franciszek wezwał wspólnotę międzynarodową do poparcia władz Jordanii w tej dziedzinie, a kraje Bliskiego Wschodu do respektowania wolności religijnej.

O godzinie 16 czasu miejscowego papież Franciszek odprawił msze, podczas której do pierwszej Komunii przystąpiła grupa 1400 dzieci. Liturgia była sprawowana w języku arabskim i włoskim. W homilii papież nawiązał do przeczytanego fragmentu Ewangelii o obietnicy zesłania Ducha Świętego i wezwał do refleksji na temat roli Ducha Świętego w życiu Kościoła i chrześcijanina. Różnorodność ludzi i myśli nie powinny powodować odrzucenia i przeszkód, bo różnorodność jest zawsze ubogaceniem. Dlatego przyzywamy dziś żarliwie Ducha Świętego, prosząc Go, aby przygotował drogę pokoju i jedności – powiedział papież. W uroczystości wzięło udział około 30 tysięcy osób, w tym wierni z Iraku i Syrii.

Późnym popołudniem papież spotkał się w Betanii Zajordańskiej z uchodźcami, chorymi dziećmi i młodymi niepełnosprawnymi. Podziękował władzom kraju za przyjęcie uchodźców, wezwał do dialogu i przestrzegania prawa humanitarnego w Syrii. W tamtejszym kościele obrządku łacińskiego zgromadziło się około 600 osób. Rozwiązanie może bowiem nadejść jedynie przez dialog i ograniczenie roszczeń, przez współczucie dla cierpiących, poszukiwanie rozwiązania politycznego i poczucie odpowiedzialności wobec braci – powiedział papież.

Następnego dnia w godzinach porannych miała miejsce pożegnalna z udziałem króla Abdullaha II, po czym papież udał się śmigłowcem do Betlejem.

Etap palestyński

Pierwszym punktem wizyty w Betlejem była ceremonia powitania oraz spotkanie z prezydentem Palestyny Mahmudem Abbasem i władzami państwowymi w Pałacu Prezydenckim. Tam papież Franciszek wygłosił przemówienie, w którym wezwał do intensyfikacji wysiłków i inicjatyw na rzecz trwałego pokoju opartego na sprawiedliwości i wzajemnym uznaniu praw. Ponadto zachęcił obie strony konfliktu do unikania wszelkich działań sprzecznych z dążeniem do pokoju, nawet za cenę ustępstw zaznaczając, że wymaga to odwagi i stanowczości od obydwu narodów.

25 maja 2014 około godz. 10 rozpoczęła się msza na placu przed bazyliką Narodzenia Pańskiego. W homilii papież wezwał do budowania relacji braterstwa, przebaczenia i pojednania. Odniósł się też do losu dzieci. Niestety, nadal wiele dzieci żyje w nieludzkich warunkach, na marginesie społeczeństwa, na peryferiach wielkich miast i na obszarach wiejskich. – Wiele dzieci nadal jest wykorzystywanych, molestowanych, zniewolonych, będących przedmiotem przemocy i handlu ludźmi. Zbyt wiele dzieci jest dziś wygnańcami, uchodźcami, czasami topią się w morzu, zwłaszcza w wodach Morza Śródziemnego. Z powodu tego wszystkiego wstydzimy się dziś przed Bogiem, Bogiem, który stał się dzieckiem. – mówił papież.

Po mszy spotkał się na wspólnym obiedzie z ośmioma rodzinami palestyńskim we franciszkańskim klasztorze Casa Nova, a wczesnym popołudniem złożył wizytę w Grocie Narodzenia oraz spotkał się z dziećmi z obozów dla uchodźców w Phoenix Center.

Przed 15 na lądowisku w Betlejem papież pożegnał się z prezydentem Palestyny i odleciał do Izraela.

Etap izraelski

25 maja 2014

Papież Franciszek i Patriarcha Bartłomiej w bazylice Bożego Grobu

Około 15:30 śmigłowiec z papieżem Franciszkiem wylądował na lotnisku w Tel-Awiwie, gdzie został powitany przez prezydenta Izraela Szimona Peresa i premiera Izraela Beniamina Netanjahu. W swoim przemówieniu na lotnisku papież podkreślił, że głównym motywem jego pielgrzymki jest 50. rocznica wizyty Pawła VI i jego spotkania z patriarchą Atenagorasem. Podkreślił, że od tego czasu zostały nawiązane stosunki dyplomatyczne między Stolicą Apostolską a Izraelem. Życzył narodowi żydowskiemu, by mógł żyć w pokoju i pomyślności.

Późnym popołudniem odbyło się prywatne spotkanie papieża Franciszka z patriarchą Konstantynopola Bartłomiejem, podczas którego podpisali wspólną deklarację. W 10-stronnicowym dokumencie papież i patriarcha doceniają dotychczasowe osiągnięcia w dialogu katolicko-prawosławnym, a także odnieśli się do kwestii takich jak wolność religijna i ochrona środowiska. Po spotkaniu papież wspólnie z patriarchą Konstantynopola wzięli udział w ekumenicznym nabożeństwie w bazylice Grobu Pańskiego. W swoim przemówieniu papież podkreślił, że wiara w Zmartwychwstanie jednoczy wszystkich chrześcijan. Papież odniósł się również do prześladowań chrześcijan. „Kiedy chrześcijanie różnych wyznań wspólnie cierpią, jedni u boku drugich, i udzielają sobie nawzajem pomocy w braterskiej miłości, urzeczywistnia się ekumenizm cierpienia, ekumenizm krwi, posiadający szczególną skuteczność nie tylko ze względu na kontekst, w którym się dokonuje, ale także – z racji komunii świętych – dla całego Kościoła” – powiedział papież.

Wieczorem wziął udział w kolacji z patriarchami i biskupami w siedzibie Patriarchatu Łacińskiego.

26 maja 2014

Papież Franciszek podczas modlitwy przy Ścianie Płaczu

Wczesnym rankiem Franciszek przybył na Wzgórze Świątynne i odwiedził jedno z najważniejszych sanktuariów muzułmańskich Kopułę na Skale (meczet Omara). Zgodnie z regułami islamu papież zdjął obuwie. Następnie udał się do budynku Wysokiej Rady, gdzie spotkał się z wielkim muftim Jerozolimy. Papież wezwał do wzajemnego szacunku wyznawców obu religii. „Drodzy bracia, drodzy przyjaciele, z tego świętego miejsca wznoszę z głębi serca apel do wszystkich ludzi i wspólnot, które powołują się na Abrahama: szanujmy się i miłujmy się wzajemnie jako bracia i siostry! Uczmy się rozumieć cierpienie innej osoby! Niech nikt nie wykorzystuje imienia Boga do przemocy! Wspólnie pracujmy na rzecz sprawiedliwości i pokoju!” – powiedział papież.

Następnie papież modlił się przy Ścianie Płaczu i złożył kwiaty na Wzgórzu Herzla (narodowy cmentarz Izraela). Później złożył wizytę w Instytucie Jad Waszem, gdzie wygłosił przemówienie i spotkał się z grupą osób ocalałych z Holocaustu. Po modlitwie papież udał się do ośrodka Heichal Shlomo [Pałac Salomona] przy wielkiej synagodze, gdzie tam spotkał się wielkimi rabinami Izraela sefardyjskim Szlomo Amarem i aszeknazyjskim Yonym Metzgera, potem w ramach swojej pielgrzymki udał się do Pałacu Prezydenckiego w Jerozolimie by spotkać się z prezydentem Izraela Szymonem Peresem. Udał się też do kościoła Getsemani przy ogrodzie Oliwnym by spotkać się z kapłanami, osobami konsekrowanymi i seminarzystami z Ziemi Świętej. W ostatnim punkcie swojej wizyty w Ziemi Świętej przewodniczył z ordynariuszami Ziemi Świętej i orszakiem papieskim mszy świętej w sali Wieczerniku. Po mszy świętej na lotnisku im. Ben Guriona w Tel Awiwie odbyła się ceremonia pożegnania papieża Franciszka z udziałem prezydenta Szimona Peresa oraz premiera Izraela Binjamina Netanjahu.