Lejkownik kubkowatokapeluszowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkownik kubkowatokapeluszowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Pseudoclitocybe cyathiformis (Bull.) Singer Mycologia 48(5): 725 (1956) | |
| Zasięg | |
 Zasięg występowania w Europie | |
Lejkownik kubkowatokapeluszowy (Pseudoclitocybe cyathiformis (Bull.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny Pseudoclitocybaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pseudoclitocybe, Pseudoclitocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1792 r. Jean Baptiste Bulliard, nadając mu nazwę Agaricus cyathiformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1956 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Pseudoclitocybe[1]. Niektóre synonimy łacińskie[2]:
- Agaricus cinerascens Batsch 1786
- Agaricus cyathiformis Bull. 1792
- Agaricus cyathiformis var. cinerascens (Batsch) Fr. 1838
- Agaricus sordidus Bolton 1788
- Agaricus tardus Pers. 1801
- Agaricus tardus Pers. 1801 subsp. tardus
- Agaricus tardus Pers. 1801 var. tardus
- Cantharellula cyathiformis (Bull.) Singer 1936
- Clitocybe cinerascens (Batsch) Sacc. 1887
- Clitocybe cyathiformis (Bull.) P. Kumm. 1871
- Clitocybe cyathiformis var. cinerascens (Batsch) P. Karst. 1879
- Omphalia cyathiformis (Bull.) Quél. 1872
- Omphalia tarda (Pers.) Gray 1821
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka kubkowa, bedłka czarkowata i lejkorodek kubeczkowy[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 4–10 cm, kształt kielichowaty lub głęboko lejkowaty o podwiniętych brzegach. Jest higrofaniczny i nieco błyszczący. W czasie suchej pogody skórka jest gładka i ma kolor jasnokawowy lub cielisty, w czasie wilgotnej pogody od ciemnoumbrowego przez kawowobrązowy do czekoladowobrązowego[4].
Grube, rzadkie, dość głęboko zbiegające na trzon, rozwidlone. Mają kolor od białawego przez jasnobrązowy do czerwonobrązowego[4].
Wysokość 5–12 cm, grubość 0,5–1,2 cm, kształt walcowaty, u podstawy pałkowato zgrubiały. Kolor brązowy, z powierzchnią pilśniowatą i pokrytą włókienkami lub siatkowaną[4].
Wodnisty i miękki o brązowawym kolorze i niewyraźnym zapachu i smaku[4].
Biały[5].
- Gatunki podobne
- Pseudoclitocybe expallens (lejkownik bezwonny). Jest mniejszy, brzeg mają podwinięty tylko bardzo młode okazy[4],
- pieprzniczka szarawa (Cantharellula umbonata). Jej miąższ i blaszki po uciśnięciu zmieniają kolor na czerwonawy[4],
- lejkówka żółtobrązowa (Clitocybe gibba) ma bladoochrowy kapelsz[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występowanie tego gatunku opisano w Ameryce Północnej, Europie i Japonii[6]. W Polsce jest pospolity[3].
Saprotrof[3]. Występuje w różnych typach lasów, ale również w trawie poza lasem. Rośnie na warstwie próchnicy na ziemi, także na obumarłych pniach drzew i na resztkach drzewa zmieszanych z ziemią[4]. Owocniki pojawiają się dopiero późną jesienią, rzadko kiedy wcześniej niż w październiku. Czasami mogą się rozwinąć nawet na wilgotnych kamieniach[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g h i Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].