Różnoporek drobnopory
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
różnoporek drobnopory |
| Nazwa systematyczna | |
| Loweomyces fractipes (Berk. & M.A. Curtis) Jülich Persoonia 11(4): 424 (1982) | |
Różnoporek drobnopory (Loweomyces fractipes (Berk. & M.A. Curtis) Jülich) – gatunek grzybów z rodziny strocznikowatych (Meripilaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Loweomyces, Steccherinaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1894 r. Miles Joseph Berkeley i Moses Ashley Curtis, nadając mu nazwę Polyporus fractipes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1982 r. Walter Jülich[1].
Ma 16 synonimów. Niektóre z nich::
- Abortiporus fractipes (Berk. & M.A. Curtis) Gilb. & Ryvarden 1986
- Spongipellis fractipes (Berk. & M.A. Curtis) Kotl. & Pouzar 1976[2].
Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r., ale dla synonimu Abortiporus fractipes. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
O zmiennej budowie, czasami w postaci grzyba kapeluszowego, czasami niemal rozpostarte[3].
Czasami brak trzonu. Jeśli występuje, jest centralny lub boczny, o barwie od białej do żółtawej, wysokości do 4 cm, cylindryczny do spłaszczonego i rozszerzony w kierunku kapelusza[3].
Wachlarzowaty, nerkowaty, o szerokości 1–4 cm i grubości 1–5 mm, w stanie świeżym miękki, w stanie suchym łamliwy. Górna powierzchnia w młodych okazach biała i drobno owłosiona, u starszych żółtawa, bardziej spłaszczona i półgładka, często nieco pomarszczona, zwykle strefowana[3].
Rurkowaty. Pory o barwie od białej do kremowej, kanciaste, w liczbie 4–5 na milimetr. Warstwa rurek ma ten sam kolor co powierzchnia porów i grubość do 3 mm[3].
W kapeluszu i trzonie biały i dwuwarstwowy. Warstwa wewnętrzna lub dolna twarda, pokryta znacznie luźniejszą warstwą zewnętrzną, która z wiekiem może się sklejać na powierzchni[3].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny, złożony tylko ze strzępek generatywnych ze sprzążkami. W subhymenium i tramie strzępki są cienkościenne, o średnicy 3–5 µm. W kontekście, a zwłaszcza w trzonie, strzępki są znacznie bardziej grubościenne i sprzążki obecne tylko w niektórych strzępkach. W hymenium występują cystydy, ale nie zawsze, często trudno je zaobserwować podczas mikroskopii. Mają kształt od brzuchatego do cylindrycznego, są cienkościenne, o wymiarach 15–25 × 5–6,5 µm. Podstawki 15–20 × 6–9 µm, zazwyczaj maczugowate, 4-sterygmowe, ze sprzążką bazalną. Zarodniki 4,5–6 na 4–5 µm, o kształcie od szeroko elipsoidalnego przez jajowaty do mniej więcej kulistego, lekko grubościenne, gładkie, szkliste (półprzezroczyste), nieamyloidalne[3].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, w Europie i Azji[4]. W liście wielkowocnikowych grzybów podstawkowych Polski W. Wojewoda przytoczył jedno stanowisko[5], w późniejszych latach znaleziono nowe stanowiska[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].
Występuje w lasach na martwym drewnie. Grzyb nadrzewny, saprotrof[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f Leif Ryvarden, I.Melo, Poroid Fungi of Europe, „Synopsis Fungorum”, 31, Oslo 2014, s. 41–42.
- ↑ Występowanie Loweomyces fractipes na świecie (mapa) [online], gbif/> [dostęp 2023-06-30] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 269, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-06-30].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Aktualne stanowiska różnoporka drobnoporego w Polsce [online], gbif/> [dostęp 2023-06-30] (ang.).