Rdza buraka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Objawy na liściu buraka

Rdza buraka (ang. rust of beet[1]) – grzybowa choroba buraka wywołana przez Uromyces beticola. Należy do grupy chorób zwanych rdzami[2].

Występowanie i szkodliwość[edytuj | edytuj kod]

Uromyces beticola występuje w Ameryce Północnej, Europie, Australii, na Nowej Zelandii i Półwyspie Arabskim[3]. Poraża buraki cukrowe, buraki pastewne i buraki ćwikłowe[4]. W Polsce, a także w wielu innych krajach przeważnie jednak występuje w niewielkim nasileniu i nie ma znaczenia gospodarczego[5].

Objawy[edytuj | edytuj kod]

Wiosną na górnej stronie liści buraków pojawiają się żółtobrunatne plamy, a na nich powstają spermogonia. Później na dolnej stronie liścia pod plamami tymi rozwijają się skupiska jasnopomarańczowych ecjów, a jeszcze później na obydwu stronach liści jasnobrunatne uredinia. Jesienią w tych samych miejscach zamiast urediniów tworzą się ciemnobrunatne telia. Zarówno telia, jak i uredinia są okrągłe i mają średnicę 1–2 mm. W miejscu ich tworzenia skórka liści pęka, co czasami powoduje ich więdnięcie i zamieranie[4].

Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]

Przetrwalnikami patogenu są teliospory, które zimują na pozostałych w glebie po zbiorze plonów resztkach pożniwnych, czasami także w nasionach. Na wiosnę rozwijają się z nich 4-komórkowe podstawki wytwarzające bazydiospory. Są one źródłem infekcji pierwotnych. Liczba teliospor, a także warunki powodowe w czasie ich rozsiewania, decydują o nasileniu choroby. Optymalną do rozwoju choroby jest temperatura 15–22 °C i duża wilgotność powietrza[4].

Ochrona[edytuj | edytuj kod]

Podstawową metodą ograniczenia nasilenia choroby jest uprawa odmian o małej podatności na nią oraz pożniwna orka, dzięki której resztki buraków z teliosporami ulegają przykryciu warstwą ziemi. Zaprawianie nasion i opryskiwanie fungicydami stosowane przeciwko chwościkowi buraka ogranicza również rdzę buraka[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. EPPO Global Database [online] [dostęp 2022-06-26].
  2. Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. Występowanie Uromyces beticola na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2022-06-26].
  4. a b c d Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, s. 429, ISBN 978-83-09-01077-7.
  5. Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ISBN 978-83-7160-468-3.