Ro Coronae Borealis
| ρ CrB | |||||||||||||||||||||
 Gwiazda ρ CrB znajduje się blisko środka gwiazdozbioru | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
16h 01m 02,660s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
+33° 18′ 12,64″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−772,245 ± 0,053 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
17,991 ± 0,0009 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
G0 V[3] | ||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,12 ± 0,02[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
0,8 ± 0,3 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
| Wiek |
10,2 ± 0,5[2] | ||||||||||||||||||||
| Temperatura |
5817 ± 24 K[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Ro Coronae Borealis – gwiazda położona w gwiazdozbiorze Korony Północnej, w odległości 57 lat świetlnych. Ma układ planetarny.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Jest sklasyfikowana jako żółty karzeł, gwiazda typu widmowego G0 V[4][1][5], aczkolwiek jest na dalszym etapie ewolucji niż Słońce i niektórzy autorzy uznają ją za podolbrzyma[2]. Promień tej gwiazdy jest o ok. 34% większy od promienia Słońca, a temperatura jej powierzchni wynosi ok. 5800 K[2]. Jest także o 82% jaśniejsza od Słońca, mimo nieznacznie mniejszej masy[2]. Wiek gwiazdy jest oceniany na ponad 10 miliardów lat, z czym wiąże się też jej dosyć niska metaliczność[2].
Optyczny towarzysz Ro Coronae Borealis, gwiazda typu K0 o jasności 10,40m, charakteryzuje się innym ruchem własnym i nie jest z nią fizycznie związana[6].
Układ planetarny[edytuj | edytuj kod]
W 1997 roku odkryto planetę okrążającą tę gwiazdę, oznaczoną Ro Coronae Borealis b, o masie podobnej do masy Jowisza[7]. W 2011 roku inni autorzy zasugerowali, że sygnał zmian prędkości radialnej przypisany planecie jest widoczny w danych zebranych przez satelitę Hipparcos i że w rzeczywistości jest to gwiazda o małej masie, na orbicie ustawionej niemal prostopadle do kierunku obserwacji[8]. W 2016 roku odkryto drugą planetę, Ro Coronae Borealis c o masie około 25 M🜨. Analizy stabilności układu wskazują, że orbity tych ciał nie są ustawione prostopadle do osi obserwacji i oba ciała mają planetarną naturę[3].
W 2023 roku odkryte zostały dwie kolejne planety tego układu, ujawniając jego nietypową strukturę. Najbliżej gwiazdy krąży gorąca superziemia Ro Coronae Borealis e, około czterokrotnie masywniejsza od Ziemi, dalej gorący jowisz ρ CrB b, a na dalszych orbitach dwa globy o masach podobnych do masy Neptuna: znany wcześniej ρ CrB c i odleglejszy ρ CrB d[2]. W tym samym roku opublikowano prognozę dalszej ewolucji gwiazdy centralnej, która w fazie czerwonego olbrzyma i olbrzyma z gałęzi asymptotycznej pochłonie trzy bliższe planety[9]
| Towarzysz | Masa | Okres orbitalny [d] |
Półoś wielka [au] |
Ekscentryczność |
| e[2][10] | 3,79 +0,53−0,54 M🜨 | 12,949 ± 0,014 | 0,1061 ± 0,0011 | 0,126 +0,054−0,078 |
| b[2][11] | 1,093 ± 0,023 MJ | 39,8438 ± 0,0027 | 0,2245 +0,0023−0,0024 | 0,038 ± 0,0025 |
| c[2][12] | 28,2 ± 1,5 M🜨 | 102,19 +0,27−0,22 | 0,4206 +0,0044−0,0045 | 0,096 +0,053−0,054 |
| d[2][13] | 21,6 ± 2,5 M🜨 | 282,2 +2,2−3,7 | 0,827 ± 0,011 | 0,0 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g rho crB w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q John M. Brewer i inni, EXPRES IV: Two Additional Planets Orbiting ρ Coronae Borealis Reveal Uncommon System Architecture, „The Astronomical Journal”, 2, 166, 2023, s. 46, DOI: 10.3847/1538-3881/acdd6f, Bibcode: 2016ApJ...830...46F, arXiv:2306.06888 (ang.).
- ↑ a b Benjamin J. Fulton i inni, Three Temperate Neptunes Orbiting Nearby Stars, „The Astrophysical Journal”, 1, 830, 2016, s. 46, DOI: 10.3847/0004-637X/830/1/46, Bibcode: 2016ApJ...830...46F, arXiv:1607.00007 (ang.).
- ↑ a b Anderson E, Francis C.: HIP 78459. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-14]. (ang.).
- ↑ Gerard T. van Belle, Kaspar von Braun, Directly Determined Linear Radii and Effective Temperatures of Exoplanet Host Stars, „The Astrophysical Journal”, 2, 694, 2009, s. 1085–1098, DOI: 10.1088/0004-637X/694/2/1085 (ang.).
- ↑ TYC 2576-1159-1 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Robert W. Noyes i inni, A Planet Orbiting the Star ρ Coronae Borealis, „[[The Astrophysical Journal]] Letters”, 2, 483, 1997, L111, DOI: 10.1086/310754 (ang.).
- ↑ S. Reffert, A. Quirrenbach, Mass constraints on substellar companion candidates from the re-reduced Hipparcos intermediate astrometric data: nine confirmed planets and two confirmed brown dwarfs, „Astronomy and Astrophysics”, 527, 2011, A140, DOI: 10.1051/0004-6361/201015861, Bibcode: 2011A&A...527A.140R, arXiv:1101.2227.
- ↑ Stephen R. Kane, Planetary Engulfment Prognosis within the ρ CrB System, „arXiv”, 2023, DOI: 10.48550/arXiv.2310.16104, arXiv:2310.16104.
- ↑ rho Crb e w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb c w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ rho Crb d w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- rho CrB Overview. NASA Exoplanet Archive. [dostęp 2023-11-01]. (ang.).
- Jim Kaler: Rho Coronae Borealis. [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2014-05-14]. (ang.).