Roland Freisler

Roland Freisler
Data i miejsce urodzenia	30 października 1893 ; Celle
Data i miejsce śmierci	3 lutego 1945 ; Berlin
Zawód, zajęcie	prawnik, przewodniczący Trybunału Ludowego
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Roland Freisler (ur. 30 października 1893 w Celle, zm. 3 lutego 1945 w Berlinie) – niemiecki prawnik, członek NSDAP, przewodniczący Trybunału Ludowego, zbrodniarz odpowiedzialny za mordy sądowe w nazistowskich Niemczech.

Po wojnie Freisler został uznany za „najciemniejszego, najbardziej brutalnego i najkrwawszego sędziego w całej niemieckiej administracji sądowej”^[1].

Życiorys

Od sierpnia 1914 roku brał udział w I wojnie światowej jako podporucznik. W październiku 1915 roku trafił do rosyjskiej niewoli. Po zwolnieniu z syberyjskiego obozu jenieckiego podjął współpracę z bolszewikami, dochodząc do funkcji komisarza^[a]. Do Niemiec powrócił w 1920 roku. Freisler otrzymał tytuł doktora nauk prawniczych w 1922 roku. Od roku 1924 był adwokatem w Kassel i radnym miejskim Bloku Narodowo-Socjalnego. Do NSDAP wstąpił w 1925 roku. Stale brał udział w politycznych sprawach karnych. W marcu 1933 roku brał udział w szturmie na ratusz oraz budynek sądu w Kassel. Jego pierwszą funkcją było stanowisko dyrektora ministerialnego w Pruskim Ministerstwie Sprawiedliwości. Od czerwca 1933 roku był sekretarzem stanu w tym ministerstwie. Rok później został sekretarzem stanu w połączonym Pruskim Ministerstwie Sprawiedliwości i Ministerstwie Sprawiedliwości Rzeszy. Był odpowiedzialny za kwestie personalne, ustawodawstwo karne i wykonywanie kar. W 1939 roku Freisler naciskał na obostrzenie ustaw oraz zwiększenie roli sądów specjalnych jako „sądów doraźnych frontu wewnętrznego”. Wziął udział w konferencji w Wannsee, w zastępstwie sekretarza stanu Franza Schlegelbergera, któremu powierzono kierowanie Ministerstwem Sprawiedliwości Rzeszy.

W sierpniu 1942 roku został mianowany przewodniczącym Trybunału Ludowego (Volksgerichtshof; zastąpił Ottona Georga Thieracka). Przewodniczył w ponad 1200 procesach przeciwników politycznych, które kończyły się niemal wyłącznie wyrokami śmierci, stąd nazywano go „wieszającym sędzią”. Wśród skazanych przez niego osób byli Hans i Sophie Schollowie, członkowie antynazistowskiej organizacji Biała Róża^[2].

Rozprawy prowadzone pod przewodnictwem Freislera, zwłaszcza gdy podsądnymi stali się uczestnicy spisku związanego z zamachem na Hitlera 20 lipca 1944 roku, charakteryzowały się grubiaństwem i brutalnością. Wyzwiska i groźby pod adresem oskarżonych były w Trybunale Ludowym na porządku dziennym. Elementarne zasady sprawiedliwego procesu sądowego – domniemanie niewinności, prawo do obrony – były fikcją^[1]^[3].

Roland Freisler zginął trafiony odłamkiem podczas nalotu lotniczego w Berlinie 3 lutego 1945 roku, nie stanął więc przed sądem w tak zwanym procesie prawników (jednym z 12 procesów norymberskich przeprowadzonych przed amerykańskimi trybunałami wojskowymi)^[1].

Uwagi

↑ Adolf Hitler nazywał go z tego powodu żartobliwie starym bolszewikiem.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Das Ende des Blutrichters. www.fr.de. [dostęp 2024-01-13]. (niem.).
↑ „Jawny znak oporu” Hans Scholl i „Biała Róża”. weisse-rose-crailsheim.de. [dostęp 2024-01-13]. (pol.).
↑ Die Akte Rosenburg - Das Bundesministerium der Justiz und die NS-Zeit. www.bmj.de. [dostęp 2024-01-13]. (niem.).

Bibliografia

Freisler, Roland. TracesOfWar. (ang.).

Linki zewnętrzne

Roland Freisler – Ostatni sędzia śmierci nazistów w serwisie YouTube

[2] Adolf Hitler nazywał go z tego powodu żartobliwie starym bolszewikiem.

[blutrichters-1] Das Ende des Blutrichters. www.fr.de. [dostęp 2024-01-13]. (niem.).

[Biała_Róża-3] „Jawny znak oporu” Hans Scholl i „Biała Róża”. weisse-rose-crailsheim.de. [dostęp 2024-01-13]. (pol.).

[bmj-4] Die Akte Rosenburg - Das Bundesministerium der Justiz und die NS-Zeit. www.bmj.de. [dostęp 2024-01-13]. (niem.).

[1]

[a]

[2]

[3]