Rumuńskie przekłady Biblii
.jpg)
Rumuńskie przekłady Biblii – ogół przekładów Pisma Świętego na język rumuński, które zaczęły powstawać od XVI wieku. Pierwszym pełnym przekładem była Biblia de la București (Biblia bukaresztańska) opublikowana w roku 1688.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze cząstkowe przekłady Biblii na język rumuński zaczęły powstawać w XVI wieku. Do przełomu XVIII i XIX wieku podstawowym alfabetem używanym do zapisu była rumuńska cyrylica, którą zastąpił alfabet rumuński. Wśród pierwszych fragmentarycznych przekładów były pierwsze tłumaczenia psalmów: (Psaltirea Scheiană, Psaltirea Hurmuzachi, Psaltirea Voronețeană – nie są znane daty ich powstania), a także: Evanghelia slavo-română (1551), Tetraevanghelie diakona Coresi, opublikowane w Braszowie w 1561, Cartea Psalmilor de la Brașov – przekład Księgi Psalmów (1570), Palia de la Orăștie (Stary Testament z Orăștie) – przekład Księgi Rodzaju i Wyjścia (1582). W roku 1648 w Bălgradzie (obecnie Alba Iulia) wydano Nowy Testament w przekładzie metropolity Simiona Ștefana (Noul Testament de Bălgrad). W 1673 w Uniejowie ukazał się wierszowany Psaltirea a svântului proroc David, autorstwa metropolity Dosofteja z Suczawy, wzorowany na polskim Psałterzu Jana Kochanowskiego[1].
Pierwszym przekładem całej Biblii, złożonym z kilku części była Biblia de la București (Biblia bukaresztańska zwana też: Biblia Serbana Cantacuzino, 1688) wydana na zamówienie Șerbana Cantacuzino a przetłumaczona przez Ghermano Nisisa oraz braci Radu i Șerban Greaceanu. Została ona przetłumaczona z greckiego. Nowy jej przekład przygotowało grono uczonych (1865–1869), a poprawił William Mayer (1873)[1].
W latach 1760–1761 ukazał się przekład z Wulgaty, którego autorem był bp unicki Petru Aaron. W latach 1792–1795 unici rumuńscy wydali Biblię z Blaj, której tłumaczem był Samuel Micu, a tekst NT w roku 1795 poprawił bp Ioan Bob[1].
W XIX wieku wydano[1]:
- przekład G. Erbiceanu i G. Enaceanu (1865–1869)
- części ST – C. Aristia (1889)
- przekład I. Niculescu (1895–1906)
Od XX wieku ukazały się różne przekłady konfesyjne[1]:
- Biblia z języków oryginalnych, którą w latach 1927–1938 przełożył Gala Galaction; do roku 1988 używał jej Rumuński Kościół Prawosławny
- Biblia w przekładzie Dumitru Cornilescu (NT – 1921, pełny przekład 1924), z której korzystają protestanci; jej zrewidowana wersja (Biblia Cornilescu Revizuită) ukazała się w 1989 oraz z okazji 90 rocznicy wydania pełnego przekładu poprawiona w 2014
- Nowy Testament w przekładzie z Wulgaty (1935), przetłumaczony przez C. Vinierigo i G. Antona
- Przekład patriarchy Nikodema z Klużu ukazał się w roku 1951
- Biblia Sinodală wydana przez Rumuński Kościół Prawosławny (1988)
- Biblia GBV wydana przez niemieckie wydawnictwo Gute Botschaft Verlag (1989)
- Sfintele Scripturi – Traducerea lumii noi, przekład rumuńskich Świadków Jehowy (NT – 2000[2], pełny przekład 2006[3], zrew. 2020[4][5][6])
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Feliks Gryglewicz, Przekłady narodowe - Biblia, [w:] Encyklopedia katolicka tom II, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1976, s. 406, ISBN 83-86668-02-4.
- ↑ Watchtower, Publikacje Towarzystwa Strażnica [online], jw.org [dostęp 2018-03-21].
- ↑ Watchtower, Sfintele Scripturi – Traducerea lumii noi (2006) [online], jw.org, 2006 [dostęp 2021-06-03] (rum.).
- ↑ Niezwykłe ogłoszenie wydania Biblii w języku rumuńskim [online], jw.org, 21 kwietnia 2020.
- ↑ Watchtower, ‘Complet pregătiți pentru orice lucrare bună’! Lansarea ediției revizuite a Traducerii lumii noi în română [online], jw.org, 21 kwietnia 2020 [dostęp 2020-06-27] (rum.).
- ↑ Watchtower, Sfintele Scripturi – Traducerea lumii noi (2020) [online], jw.org, 2006 [dostęp 2021-06-03] (rum.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cercetati Sfanta Scriptura – treść kilku przekładów online (rum.)