Róża alpejska

Róża alpejska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	róża
Gatunek	róża alpejska
	Nazwa systematyczna
	Rosa pendulina L; Sp. pl. 1:492. 1753
Synonimy
	Rosa alpina L.;
	Rosa alpina L.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Róża alpejska (Rosa pendulina L.) – gatunek krzewu należący do rodziny różowatych. Występuje pospolicie na wielu obszarach Europy, głównie w Alpach, na wysokościach do 2600 m n.p.m. W Polsce rośnie w Bieszczadach, w Sudetach i w Tatrach. Poza tym ma pojedyncze stanowiska na niżu^[4]^[5].

W XIX wieku nazwą „róża alpejska” zwano także różanecznika alpejskiego^[6]^[7].

Morfologia

Pokrój: Krzew o wzniesionych pędach, wysokości do 2 m.
Łodyga: Prawie pozbawiona kolców, igiełkowate kolce występują tylko na tegorocznych pędach płonnych i łatwo odpadają. Pędy zabarwione często na kolor czerwony.
Liście: Nieparzystopierzaste. Cienkie, nagie lub owłosione, czasami gruczołowate, 7–11 listkowe. Listki podwójnie piłkowane, jajowate lub podługowate. Są nagie lub owłosione, czasami także ogruczolone. Na spodniej stronie są jaśniejsze.
Kwiaty: Kwiaty pięciopłatkowe, różowe lub czerwone, pojedyncze, wyrastające na długich szypułkach. Szypułki te są nagie, lub pokryte trzoneczkowatymi gruczołkami. Łopatkowatego kształtu działki kielicha całobrzegie i wzniesione, po przekwitnięciu nie opadają. Słupek z wolnymi szyjkami, kilka razy krótszymi od zewnętrznych pręcików, znamiona słupka wełniste. Miodniki zrośnięte we wzniesiony pierścień. Dno kwiatowe wydłużone, ku górze zwężające się szyjkowato, po dojrzeniu czerwone.
Owoce: Czerwone tzw. owoce pozorne. Wewnątrz zawierają orzeszki z nasionami^[4]^[5].

Krzew, nanofanerofit. Siedlisko: rośnie w kosówce, nad potokami, w świetlistych lasach. Roślina górska. W Tatrach sięga od dolnego regla do piętra kosówki (1800 m n.p.m.), przy czym główny obszar jej występowania stanowi piętro kosówki. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Betulo-Adenostyletea^[8]. Kwitnie od maja do czerwca. Liczba chromosomów 2n = 28^[4].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
↑ Rosa pendulina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8. (Charakterystyka)
↑ ^a ^b ^c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953. (Charakterystyka, Zmienność)
↑ Róza alpejska Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1891-11-27, Seite 3 [online], anno.onb.ac.at [dostęp 2018-06-27] (pol.).
↑ Róża alpejska Czas 1891 nr 271 s. 3
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.