Sąd Najwyższy (Afganistan)
| Obszar właściwości | |
|---|---|
| Podstawa prawna | |
| Instancja wyższa wobec | |
| Organizacja wewnętrzna | |
| Skład |
9 sędziów (w tym prezes) mianowanych przez prezydenta |
| Przewodniczy |
prezes Sądu Najwyższego mianowany przez prezydenta |
| Funkcjonowanie | |
| Okres funkcjonowania |
od 2004 |
| Siedziba |
Massoud Square, Kabul |
| Język urzędowy | |
| Strona internetowa | |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | |
Sąd Najwyższy (Paszto: ستره محكمه) – sąd najwyższej instancji w Afganistanie. Mieści się w Kabulu[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jego powstanie było postulowane przez Porozumienia z Bonn z 2001[2]. Powstał na mocy Konstytucji z dnia 26 stycznia 2004, jako najwyższy organ władzy sądowniczej w Afganistanie[3].
Członkowie[edytuj | edytuj kod]
W skład sądu wchodzi 9 sędziów, wybieranych przez Prezydenta i akceptowanych później przez Izbę Ludową. Spośród nich, Prezydent wybiera również Prezesa Sądu Najwyższego[4].
Zgodnie z artykułem 50 i 118 Konstytucji, sędziowie są wybierani jak następuje: trzech na 4 letnią kadencję, trzech na 7 letnią kadencję, oraz trzech na 10 letnią kadencję. Żaden z sędziów nie może zostać wybrany ponownie na drugą kadencję, ani nie może jej skończyć przedwcześnie, oprócz przypadku, w którym jest mowa w artykule 127 konstytucji[4], dotyczy on sytuacji, w której ponad 1/3 członków Izby Ludowej podejrzewa któregokolwiek z członków sądu o popełnienie czynu zabronionego i żąda wytoczenia sprawy przeciwko danej osobie, a 2/3 Izby poprze owe oskarżenia.
Od 27 stycznia 2015 na stanowisku Prezesa Sądu Najwyższego zasiada Sayed Yousef Halim[5].
Kompetencje[edytuj | edytuj kod]
Afganistan
 Ustrój i polityka Afganistanu Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
W razie odwołania od wyroku sądu niższej instancji, sąd najwyższy przegląda wszystkie dowody w danej sprawie i wydaje ostateczny wyrok. Może on także przenieść daną sprawę do innego sądu na prośbę Prokuratora Generalnego lub jednej ze stron, biorących udział w rozprawie. W kompetencjach sądu najwyższego leży również podejmowanie decyzji o ekstradycji własnych obywateli z terenów obcych państw, a także obywateli innych państw, którzy dokonali przestępstwa na terenie Afganistanu, oraz klaryfikacja i uzasadnienie wyroków sądów niższych instancji, aby utrzymać jednolity system sądownictwa[6].
Sędziowie sądów niższych instancji są wybierani po zaproponowaniu ich kandydatur przez sąd najwyższy, a następnie zaakceptowaniu ich przez Prezydenta. Sąd najwyższy prowadzi także rozprawy związane z przenoszeniem, promocją i karaniem sędziów sądów niższych instancji[7].
Zasady działania[edytuj | edytuj kod]
Rozprawy sądowe są otwarte i dostępne dla każdego obywatela, jednak sądy mają też prawo podjąć decyzję o utajnieniu rozprawy. Wszystkie wyroki muszą być uzasadniane i wchodzą w życie natychmiastowo, oprócz przypadków kary śmierci, które muszą zostać uprzednio zaakceptowane przez Prezydenta[8].
Jeśli artykuły konstytucji nie obejmują kwestii związanych z daną sprawą sądową, sąd najwyższy powinien postępować zgodnie z prawem Hanafitów i nie wykraczając poza prawa ustanowione przez konstytucję, orzec w sposób najbardziej sprzyjający utrzymaniu sprawiedliwości w państwie[9]. W sprawach dotyczących kwestii personalnych wyznawców Szyizmu, prawo Szyitów powinno być zastosowane, biorąc pod uwagę granice ustanowione przez konstytucję[10].
W sądzie najwyższym znajduje się 9 oddziałów zajmujących się kolejno kwestiami: prawa cywilnego, prawa handlowego, prawa kryminalnego, bezpieczeństwa publicznego, zbrodni wojennych, dobrobytu społeczeństwa, przypadków przemocy wobec kobiet i przestępczości nieletnich[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Supreme Court Of Afghanistan [online], Supreme Court Of Afghanistan [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Beata Górska-Winter, Afgańskie siły zbrojne w koncepcji reform sektora bezpieczeństwa po 2001 roku [online], 2015, s. 26, 247, 241, 260 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuł 116 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ a b Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuł 117 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Biography of Head of the Supreme Court [online], supremecourt.gov.af [dostęp 2020-11-23].
- ↑ a b History of Supreme Court [online], supremecourt.gov.af [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuły 132 i 133 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuły 128 i 129 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuł 130 [dostęp 2020-11-23].
- ↑ Konstytucja Islamskiej Republiki Afganistanu [online], 26 stycznia 2004, Rozdział 7, artykuł 131 [dostęp 2020-11-23].