Schronisko Wilczy Skok
50°08′31″N 19°50′47″E/50,142083 19,846500.jpg) Nyża u podstawy skały | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
1,9 m |
| Deniwelacja |
14,2 |
| Wysokość otworów |
ok. 293 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku zachodowi |
| Kod |
J.Olk.I-03.04 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°08′31″N 19°50′47″E/50,142083 19,846500
| |
| Strona internetowa | |
Schronisko Wilczy Skok, Jaskinia Wilczy Skok – schronisko w Wielkiej Skale w Wąwozie Podskalańskim na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się w północno-wschodniej części wsi Tomaszowice w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Znajduje się u podstawy zachodniej ściany Wielkiej Skały. Ma postać szerokiej nyży od której w głąb skały odchodzą wąskie szczeliny. W południowej części są pozostałości komina. Skała w dużym stopniu uległa krasowym przemianom. Jest w niej wiele kanałów i otworów[1].
Schronisko powstało w skalistych wapieniach jury późnej w wyniku przepływu przez nie potoku Wędonka. Świadczą o tym występujące na jego ścianach rozmycia spowodowane zawirowaniami przepływającej wody. Brak nacieków, a namulisko składa się z kamieni zmieszanych z próchnicą i cienką warstwą gleby. Nie występują w nim rośliny, nie obserwowano też zwierząt[1].
Historia badań i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znane jest od dawna i często jest odwiedzane. Było przebadane przez Gotfryda Ossowskiego w 1879 roku, który opisywał go jako Jaskinia Wilczy Skok. Wyniki badań trzykrotnie publikował (w latach 1880, 1881 i 1882)[1]. W sprawozdaniach z badań napisał, że namulisko było próchniczno-gruzowe z widocznymi warstwami naniesionych przez wodę iłów i wypełniało całe wnętrze schroniska, aż pod strop. Było też w nim kilka warstw spaleniskowych, świadczących o okresowym zamieszkiwaniu go przez ludzi. W namulisku znalazł kości zwierząt i ułamki muszli skójek malarskich(Unio pictorum). Szczególnie cennym znaleziskiem była kompletna czarka oraz narzędzia krzemienne. Znaleziska te świadczą o zamieszkiwaniu schroniska przez ludzi w okresie neolitu[3]. Znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Kazimierz Kowalski, który schronisko ponownie badał w 1951 roku napisał, że przed schroniskiem był wał ziemny składający się z wybranego i przebadanego przez Ossowskiego namuliska, a pozostałe w schronisku namulisko jest próchniczno-kamieniste i zawiera kości współczesnych zwierząt[4]. Obecnie namulisko jest już całkowicie wyczerpane[1].
Schronisko opisał Kazimierz Kowalski w 1951 roku. Sporządził też jego plan. Później było wielokrotnie wymieniane w pracach naukowych. W 2015 r. zmierzył schronisko A. Polonius i sporządził jego nowy plan[1].
Jaskinie i schroniska w Wąwozie Podskalańskim[edytuj | edytuj kod]
- Jaskinia Borsucza,
- Lisia Jama,
- Okap z Rurą,
- Schronisko Drugie,
- Schronisko Małe w Wielkiej Skale,
- Schronisko pod Kamieniami w Szczelinie,
- Schronisko Wilczy Skok[5].
Tuż obok Wielkiej Skały i Schroniska Wilczy Skok biegnie czarno znakowany szlak rowerowy[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Adam Polonius, Schronisko Wilczy Skok, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-08-05].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-08-04].
- ↑ G. Ossowski, Sprawozdanie z badań geologiczno-antropologicznych dokonanych w 1879 w jaskiniach okolic Krakowa, Kraków: Zbiór Wiad. do Antr. Kraj. 4: 35-57
- ↑ K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-07-04].
- ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6