Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
13 m |
Głębokość |
3,5 m |
Wysokość otworów |
385 m n.p.m. |
Ekspozycja otworów |
ku N, NNW, S |
Kod |
J.Olk.I-04.66 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś | |
50°10′15″N 19°48′20″E/50,170722 19,805500 | |
Strona internetowa |
Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze – jaskinia typu schronisko na lewym zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].
Opis jaskini
[edytuj | edytuj kod]Schronisko znajduje się w Wierzchowskiej Grani, około 20 m powyżej poziomu drogi. Ma jeden otwór na południowej jej stronie i cztery otwory na północnej stronie. Za otworem południowym jest górna część schroniska mająca postać wydłużonej, dość wysokiej komory. W lewej jej części znajduje się studzienka odkopana przez grotołazów w 2017 roku. Prowadzi do dolnej części schroniska, w której również jest niewielka salka. Jest nieco większa i ma 4 otwory[3].
Schronisko powstało w uławiconych późnojurajskich wapieniach skalistych wskutek procesów tektoniczno-wietrzeniowych, a także wskutek przepływu wody. Widoczne na ścianach górnej i dolnej części schroniska ślady świadczą o dużym wpływie uławicenia na jego powstanie i budowę. Nacieków brak. Namulisko składa się gliny, zmieszanej z drobnym i średniej wielkości gruzem wapiennym. Jest w całości widne, w miejscach silniej oświetlonych na jego ścianach rozwijają się glony. Zwierząt nie zaobserwowano[3].
Historia poznania
[edytuj | edytuj kod]Schronisko znane od dawna. W literaturze po raz pierwszy opisał go Kazimierz Kowalski w 1951 roku. Wówczas były to dwa odrębne schroniska i nadał im nazwę Schronisko przy Jaskini Mamutowej I i Schronisko przy Jaskini Mamutowej II[4]. Tak samo potraktowali je A. Górny i M. Szelerewiczw 1986 r.[5] W 2017 r. po odkopaniu połączenia między nimi schroniska te stały się jednym schroniskiem o nazwie Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze. Jego plan opracował N. Sznober w 2015 r.[3]
-
Otwory północne
-
Widok z dolnej salki
-
Dolna salka
-
Dolna salka
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-03-27] .
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2 .
- ↑ a b c Adam Polonius , Norbert Sznober , Schronisko przy Jaskini Mamutowej I, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-27] .
- ↑ Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951 .
- ↑ M. Szelerewicz , A. Górny , Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, 1986 .