Przejdź do zawartości

Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Wierzchowie, Wierzchowska Grań

Właściciel

prywatny

Długość

13 m

Głębokość

3,5 m

Wysokość otworów

385 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku N, NNW, S

Kod

J.Olk.I-04.66

Położenie na mapie gminy Wielka Wieś
Mapa konturowa gminy Wielka Wieś, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze”
Ziemia50°10′15″N 19°48′20″E/50,170722 19,805500
Strona internetowa

Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwszejaskinia typu schronisko na lewym zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Opis jaskini

[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znajduje się w Wierzchowskiej Grani, około 20 m powyżej poziomu drogi. Ma jeden otwór na południowej jej stronie i cztery otwory na północnej stronie. Za otworem południowym jest górna część schroniska mająca postać wydłużonej, dość wysokiej komory. W lewej jej części znajduje się studzienka odkopana przez grotołazów w 2017 roku. Prowadzi do dolnej części schroniska, w której również jest niewielka salka. Jest nieco większa i ma 4 otwory[3].

Schronisko powstało w uławiconych późnojurajskich wapieniach skalistych wskutek procesów tektoniczno-wietrzeniowych, a także wskutek przepływu wody. Widoczne na ścianach górnej i dolnej części schroniska ślady świadczą o dużym wpływie uławicenia na jego powstanie i budowę. Nacieków brak. Namulisko składa się gliny, zmieszanej z drobnym i średniej wielkości gruzem wapiennym. Jest w całości widne, w miejscach silniej oświetlonych na jego ścianach rozwijają się glony. Zwierząt nie zaobserwowano[3].

Historia poznania

[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znane od dawna. W literaturze po raz pierwszy opisał go Kazimierz Kowalski w 1951 roku. Wówczas były to dwa odrębne schroniska i nadał im nazwę Schronisko przy Jaskini Mamutowej I i Schronisko przy Jaskini Mamutowej II[4]. Tak samo potraktowali je A. Górny i M. Szelerewiczw 1986 r.[5] W 2017 r. po odkopaniu połączenia między nimi schroniska te stały się jednym schroniskiem o nazwie Schronisko przy Jaskini Mamutowej Pierwsze. Jego plan opracował N. Sznober w 2015 r.[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2022-03-27].
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  3. a b c Adam Polonius, Norbert Sznober, Schronisko przy Jaskini Mamutowej I, Halina Grodzicka (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2022-03-27].
  4. Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski, t. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
  5. M. Szelerewicz, A. Górny, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, 1986.