Scutellinia pennsylvanica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Scutellinia pennsylvanica
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

Pyronemataceae

Rodzaj

włośniczka

Gatunek

Scutellinia pennsylvanica

Nazwa systematyczna
Scutellinia pennsylvanica (Seaver) Denison
Mycologia 51(5): 619 (1961) [1959]

Scutellinia pennsylvanica (Seaver) Denison – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Scutellinia, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1928 r. Fred Jay Seaver, nadając mu nazwę Melastiza pennsylvanica. Obecną nazwę nadał mu William Clark Denison w 1959 r.[1] Synonimy[2]:

  • Melastiza pennsylvanica Seaver 1928,
  • Melastiziella pennsylvanica (Seaver) Svrček 1948.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Typu apotecjum bez trzonu, o średnicy 2–7 mm, początkowo miseczkowate, później w kształcie krążka. Powierzchnia hymenialna gładka, falista, pomarańczowa z żółtawym odcieniem, łososiowo-pomarańczowa do pomarańczowoczerwonej, rzadko biaława, powierzchnia zewnętrzna tej samej barwy[3].

Cechy mikroskopowe

Worki cylindryczne, jednorzędowe, 8-zarodnikowe, 191,4–231 × 12,6–17 µm. Parafizy cylindryczne, z przegrodami o zmiennym kształcie w kierunku wierzchołka, 6,7–9,2 µm, wystające ponad worki. Askospory elipsoidalne, (14)16–19(21) x (8)10–13(14) µm, Q = 1,5–1,6, silnie brodawkowate, z brodawkami ściętymi lub zaokrąglonymi, zespalające się i tworzące masywną, ale niską, wyraźną i nieregularną siateczkę, z wypukłościami o wysokości do 0,2–2 µm i szerokości 0,5–3 µm u nasady. Brązowawe włoski występują na powierzchni zewnętrznej i na brzegu. Włoski brzeżne są rozwidlony u nasady, grubościenne, wieloprzegrodowe, brązowy, 200–2000 × 20–65 µm[3].

Gatunki podobne

W Polsce występuje około 30 gatunków włośniczek[4]. Wszystkie są morfologicznie bardzo podobne, jedyną różniącą je cechą, którą można dostrzec bez użycia mikroskopu jest długość rzęsek, nie wystarcza to jednak do rozróżnienia gatunków. Pewne ich rozróżnienie możliwe jest tylko badaniami mikroskopowymi[5]. S. pennsylvanica charakteryzuje się morfologią zarodników. Jej grube brodawki zespalają się, tworząc masywną i nieregularną siatkę, podobną do brodawek z rodzaju Melastiza. Stosunkowo niewiele Scutellinia ma zarodniki o długości około 20 µm z siateczkowatą ornamentacją. Wśród nich S. chiangmaiensis ma krótsze zarodniki, a S. decipiens ma szersze zarodniki[3].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, w Europie i Azji. Podano niewiele jego stanowisk[6]. W Polsce po raz pierwszy jego stanowiska podano w 2009 r.[7], w późniejszych latach podano następne[8].

Grzyby saprotroficzne występujące na wilgotnym, próchniejącym drewnie, czasem na drewnie zagrzebanym w ziemi[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-04-18] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-04-18] (ang.).
  3. a b c d Roland Labbé, Scutellinia pennsylvanica / Pézize de Pennsylvanie [online] [dostęp 2024-04-17] (fr.).
  4. Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  5. Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 354, ISBN 978-83-258-0588-3.
  6. Występowanie Scutellinia pennsylvanica na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-04-18].
  7. Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 116, ISBN 978-83-89648-46-4.
  8. Aktualne stanowiska Scutellinia pennsylvanica w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]