Skarpa lessowa w Białym Kościele

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mapa konturowa Sudetów, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Skarpa lessowa w Białym Kościele”
Położenie na mapie Sudetów
Skarpa lessowa w Białym Kościele
Ilustracja
Megaregion

Pozaalpejska Europa Środkowa

Prowincja

Masyw Czeski

Podprowincja

Sudety z Przedgórzem Sudeckim

Makroregion

Przedgórze Sudeckie

Mezoregion

Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie

Mikroregion(y)

Wzgórza Strzelińskie

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Polska
województwo dolnośląskie, powiat strzeliński, gmina Strzelin

Skarpa lessowa w Białym Kościele – sztuczne odsłonięcie sekwencji lessowej znajdujące się w okolicy Białego Kościoła i Dankowic. Zachowana formacja skalna tworzy kilkumetrowej grubości płat o genezie eolicznej. Less w tym miejscu został osadzony podczas trwania ostatniego zlodowacenia. Sekwencja ta jest istotna z punktu widzenia rekonstrukcji paleoklimatycznych. Długość i szerokość skarpy to ok 10 m²[1].

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Profil lessowy położony jest na zachodnim zboczu doliny rzeki Oławy, na wysokości około 185 m n.p.m. Znajduje się w małej kopalni gliny, kilka metrów od drogi łączącej Strzelin z Henrykowem[2].

Geologia[edytuj | edytuj kod]

Wiek lessu oceniany jest na późny plejstocen-holocen. Jest to materiał o genezie eolicznej i barwie żółtej. Skała ta zaliczana jest do osadowych i zbudowana jest z bardzo drobnych ziaren, głównie kwarcu, o rozmiarze od 0,002 do 0,05 mm. Określana jest więc jako pył[2].

Geomorfologia[edytuj | edytuj kod]

Odsłonięcie skalne widoczne w pobliżu Białego Kościoła nie jest naturalne. W tym miejscu wydobywano materiał skalny, więc jest to forma o genezie antropogenicznej. Less jest skałą, która budzi wielkie zainteresowanie naukowców, ze względu na to, że na jego podstawie można odtworzyć zmiany klimatu w przeszłości, które miały miejsce w plejstocenie. Na podstawie sekwencji z Białego Kościoła, można wnosić jak zmieniał się klimat na przestrzeni ponad 100 tysięcy lat. Grubość lessów w tym miejscu wynosi ok 8 metrów. Naukowcy odkryli, że kilkanaście tysięcy lat temu w tym miejscu zachodziła soliflukcja, która jest zapisem klimatu peryglacjalnego[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Filip Duszyński, Opis geostanowiska Skarpa lessowa w Białym Kościele [dostęp 2018-01-24].
  2. a b c Zdzisław. Jary, Zapis zmian klimatu w górnoplejstoceńskich sekwencjach lessowo-glebowych w Polsce i w zachodniej części Ukrainy, Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007, ISBN 83-921524-5-X, OCLC 694238083.