Skarpa lessowa w Białym Kościele
Megaregion | |
---|---|
Prowincja | |
Podprowincja | |
Makroregion | |
Mezoregion |
Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie |
Mikroregion(y) |
Wzgórza Strzelińskie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Polska |
Skarpa lessowa w Białym Kościele – sztuczne odsłonięcie sekwencji lessowej znajdujące się w okolicy Białego Kościoła i Dankowic. Zachowana formacja skalna tworzy kilkumetrowej grubości płat o genezie eolicznej. Less w tym miejscu został osadzony podczas trwania ostatniego zlodowacenia. Sekwencja ta jest istotna z punktu widzenia rekonstrukcji paleoklimatycznych. Długość i szerokość skarpy to ok 10 m²[1].
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Profil lessowy położony jest na zachodnim zboczu doliny rzeki Oławy, na wysokości około 185 m n.p.m. Znajduje się w małej kopalni gliny, kilka metrów od drogi łączącej Strzelin z Henrykowem[2].
Geologia[edytuj | edytuj kod]
Wiek lessu oceniany jest na późny plejstocen-holocen. Jest to materiał o genezie eolicznej i barwie żółtej. Skała ta zaliczana jest do osadowych i zbudowana jest z bardzo drobnych ziaren, głównie kwarcu, o rozmiarze od 0,002 do 0,05 mm. Określana jest więc jako pył[2].
Geomorfologia[edytuj | edytuj kod]
Odsłonięcie skalne widoczne w pobliżu Białego Kościoła nie jest naturalne. W tym miejscu wydobywano materiał skalny, więc jest to forma o genezie antropogenicznej. Less jest skałą, która budzi wielkie zainteresowanie naukowców, ze względu na to, że na jego podstawie można odtworzyć zmiany klimatu w przeszłości, które miały miejsce w plejstocenie. Na podstawie sekwencji z Białego Kościoła, można wnosić jak zmieniał się klimat na przestrzeni ponad 100 tysięcy lat. Grubość lessów w tym miejscu wynosi ok 8 metrów. Naukowcy odkryli, że kilkanaście tysięcy lat temu w tym miejscu zachodziła soliflukcja, która jest zapisem klimatu peryglacjalnego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Filip Duszyński , Opis geostanowiska Skarpa lessowa w Białym Kościele [dostęp 2018-01-24] .
- ↑ a b c Zdzisław. Jary , Zapis zmian klimatu w górnoplejstoceńskich sekwencjach lessowo-glebowych w Polsce i w zachodniej części Ukrainy, Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007, ISBN 83-921524-5-X, OCLC 694238083 .