Snæfellsjökull
64°48′N 23°47′W/64,800000 -23,783333.jpg) Szczyt Snæfellsjökull | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Wysokość |
1446 m n.p.m. |
| Dane wulkanu | |
| Rok erupcji |
200 ± 150 n.e. |
| Typ wulkanu | |
| Aktywność | |
Położenie na mapie Islandii  | |
| 64°48′N 23°47′W/64,800000 -23,783333
| |
Snæfellsjökull – stratowulkan, którego szczyt przykryty jest lodowcem, na półwyspie Snæfellsnes w Islandii, w Parku Narodowym Snæfellsjökull.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie wulkan znany był jako Snjófell, później jako Snæfell, a kiedy okazało się, że jego czubek nakrywa lodowiec nazwę zmieniono na Snæfellsjökull, często skracaną do Jökull[1].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Snæfellsjökull znajduje się na półwyspie Snæfellsnes w zachodniej Islandii[2]. Wznosi się na wysokość 1446 m n.p.m. i jest najbardziej na zachód wysuniętym wulkanem systemu wulkanicznego ciągnącego się na przestrzeni 30 km[1]. Jego głęboki na 200 m krater wypełnia lodowiec spływający po stokach wulkanu[3].
Boki Snæfellsjökull usłane są licznymi mniejszymi stożkami[2]. Niższe kratery boczne wyrzucały lawę bazaltową a wyższe materiał o wysokiej zawartości ditlenek krzemu[2]. Zastygłe strumienie lawy biegną przez całą zachodnią część wulkanu aż do oceanu[2]. Ostatnia erupcja wulkanu miała miejsce ok. roku 200[2]. W okolicy znajduje się przynajmniej 20 pól lawowych[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Snæfellsjökull pojawił się na mapach nawigacyjnych w XVI w. – był ważnym punktem orientacyjnym dla żeglarzy[1]. Na mapach islandzkich zaznaczany był od czasów Guðbrandura Þorlákssona (1541–1627)[1]. Do końca XIX w. uważany był za najwyższy szczyt Islandii[1].
Według legendy, pierwszym który zdobył górę był Barður Dumbsson, który po tym jak zniknął ze świata i wszedł do wnętrza góry, nazywany jest Barðurem Snæfellsásem i uważany za boga, patrona ludzi żyjących wokół wulkanu[1]. Okoliczni mieszkańcy mieli wiele opowieści o nadprzyrodzonych stworach strzegących lodowca[1]. Góra została po raz pierwszy zdobyta 1 czerwca 1754 roku – na szczyt wspięli się Eggert Ólafsson i Bjarni Pálsson, którzy oszacowali jego wysokość na 2154 m[1]. Pomiary z końca XVIII w. podawały 1460–1470 m a z początku XIX w. 1436 m[1]. W 1910 roku duński sztab generalny wyznaczył dokładną wysokość na 1446 m n.p.m.[1]
Snæfellsjökull został rozsławiony w XIX w., kiedy Juliusz Verne (1828–1905) umieścił tu akcję swojej książki Podróż do wnętrza Ziemi[4][1]. Główni bohaterowie schodzą do wnętrza Ziemi poprzez Snæfellsjökull[1].
W 2001 roku dla ochrony lodowca, wulkanu i okolicznych terenów utworzono Park Narodowy Snæfellsjökull[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Helgi Björnsson: The Glaciers of Iceland: A Historical, Cultural and Scientific Overview. Springer, 2016, s. 359–373. ISBN 978-94-6239-207-6. [dostęp 2018-07-06]. (ang.).
- ↑ a b c d e Department of Mineral Sciences · National Museum of Natural · History Smithsonian Institution: Snaefellsjökull. [w:] Global Volcanism Program [on-line]. [dostęp 2018-07-06]. (ang.).
- ↑ a b The Environment Agency of Iceland: The Glacier. [dostęp 2018-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-06)]. (ang.).
- ↑ Lonely Planet, Carolyn Bain, Alexis Averbuck: Lonely Planet Iceland. Lonely Planet, 2015. ISBN 978-1-74360-539-4. [dostęp 2018-07-06]. (ang.).
- ↑ The Environment Agency of Iceland: Snæfellsjökull National Park. [dostęp 2018-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Informacje o systemie wulkanicznym Snæfellsjökull. [w:] Catalogue of Icelandic Volcanoes [on-line]. [dostęp 2019-03-01]. (ang.).