Sobór św. Mikołaja w Nowym Jorku (Manhattan)

Sobór św. Mikołaja

sobór katedralny
Widok ogólny
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Nowy Jork
Miejscowość	Nowy Jork
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Parafia	św. Mikołaja w Nowym Jorku
Katedra	od 1970
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	9/22 maja
Historia Data rozpoczęcia budowy 1901 Data zakończenia budowy 1904 Data poświęcenia 1904 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Architekt John Bergeson Świątynia • materiał bud. • cegła Kopuła • liczba kopuł 7
Położenie na mapie Manhattanu Sobór św. Mikołaja
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Sobór św. Mikołaja
Położenie na mapie stanu Nowy Jork Sobór św. Mikołaja
Położenie na mapie Nowego Jorku Sobór św. Mikołaja
40°47′17,8″N 73°57′14,6″W
Strona internetowa

Wnętrze (2005)

Sobór św. Mikołaja – prawosławny sobór w Nowym Jorku. Od 1970 pełni funkcję katedry Patriarszych parafii w Stanach Zjednoczonych.

Historia

Sobór został wzniesiony w latach 1901–1904 z inicjatywy ks. Aleksandra Chotowickiego dla istniejącej od początku lat 90. XIX wieku parafii św. Mikołaja na nowojorskim Manhattanie. W 1899 liczyła ona 300 wiernych, stale korzystając z wynajmowanych na potrzeby modlitwy pomieszczeń. Inicjatywę poparł car Mikołaj II, przekazując na budowę sumę 5 tys. rubli. W maju 1901 został położony kamień węgielny pod budowę cerkwi. Autorem projektu świątyni był John Bergeson, który przygotował plan obiektu w tradycyjnym rosyjskim stylu, z siedmioma kopułami, z czerwonej cegły. W 1904 gotową świątynię poświęcił biskup Tichon (Bieławin). W roku następnym ten sam hierarcha przeniósł do Nowego Jorku stolicę archieparchii amerykańskiej, czyniąc tym samym nowojorską cerkiew jej soborem.

Po rewolucji październikowej i ukonstytuowaniu się sympatyzującej z bolszewikami Żywej Cerkwi (ruch odnowicielstwa), stojącej w opozycji do patriarchatu moskiewskiego, jej zwolennicy wśród rosyjskiej społeczności Nowego Jorku usiłowali przejąć sobór św. Mikołaja. W 1923 ks. Iwan Kiedrowski, biskup Żywej Cerkwi, przekazał sprawę do amerykańskiego sądu, który w 1925 przekazał plebanię i sobór zwolennikom odnowicielstwa. W sierpniu obiekt został jednak spontanicznie przejęty przez antykomunistycznie nastawionych parafian z Nowego Jorku, którzy utworzyli parafię Opieki Matki Bożej. W kwietniu 1926 sąd ponownie przekazał ks. Kiedrowskiemu budynek katedry. Po jego śmierci w 1934 w soborze służyli jego synowie Nikołaj i Joann, także kapłani Żywej Cerkwi. W 1944, po śmierci Nikołaja, Joann porzucił ruch odnowicielski i przeszedł w jurysdykcję Egzarchatu Amerykańskiego Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, przekazując mu również sobór. W 1945 sąd amerykański potwierdził ten stan rzeczy, mimo protestów Metropolii. W 1947 Metropolia wygrała proces o sobór, jednak apelacja do Sądu Najwyższego USA zakończyła się wydaniem wyroku przeciwnego.

W 1970 patriarcha Moskwy i całej Rusi nadał Metropolii autokefalię, potwierdzając tym samym powstanie Kościoła Prawosławnego w Ameryce. Sobór św. Mikołaja pozostał jednak w rękach patriarchatu jako cerkiew przy jego przedstawicielstwie przy Kościele Amerykańskim. Stał się również katedrą Patriarszych parafii w Stanach Zjednoczonych – struktury, która zastąpiła zlikwidowany Egzarchat Amerykański. Od 1973 posiada status zabytku.

Bibliografia

• А.А. Константинова,«СИЕ ДЕЛО ЕСТЬ ВЕЛИКОЙ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВАЖНОСТИ»
• St. Nicholas Cathedral of New York. russianchurchusa.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-03)].