Sophia Duleep Singh

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sophia Duleep Singh
Ilustracja
Sophia Duleep Singh sprzedająca gazetę „The Suffragette” (1913)
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1876
Londyn

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1948
Tylers Green

Zawód, zajęcie

sufrażystka

Wyznanie

sikhizm

Rodzice

Maharaja Duleep Singh, Bamba Müller

Sophia Aleksandrowna Duleep Singh (ur. 8 sierpnia 1876 w Londynie, zm. 22 sierpnia 1948 w Tylers Green) – brytyjska sufrażystka pochodzenia indyjskiego, jedna z kilku indyjskich pionierek w sprawie praw kobiet w Wielkiej Brytanii w XX wieku, najlepiej pamiętana za swoją wiodącą rolę w Women's Tax Resistance League(inne języki). Członkini Women's Social and Political Union (WSPU).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzina i młodość[edytuj | edytuj kod]

Przyszła na świat w londyńskiej dzielnicy Belgravia[1]. Była wychowywana w Elveden[2] w posiadłości Elveden Estate. Była piątym dzieckiem, a trzecią córką maharadży Duleepa Singha (ostatniego maharadży państwa Sikhów) i jego pierwszej żony, maharani Bamby Duleep Singh[3] (córki Niemca, Ludwiga Müllera, wysokiego urzędnika w banku kupieckim Todd Müller and Company, i Sofii, jego kochanki, wyzwolenicy pochodzenia etiopskiego[4]). Maharadża Duleep Singh i Maharani Bamba Duleep Singh mieli dziesięcioro dzieci, z których sześcioro przeżyło[4][5][6]: Sophia, jej siostry – Bamba Sutherland i Catherine Hilda Duleep Singh – oraz jej bracia – Victor Albert Jay Duleep Singh, Frederick Victor Duleep Singh i Albert Edward Alexander Duleep Singh[4].

Sophia została nazwana na cześć babki ze strony matki, a jej drugie imię, Aleksandrowna, zostało jej nadane w hołdzie jej matce chrzestnej, królowej Wiktorii (Alexandrina Victoria). Niektóre źródła podają również dodatkowe imię, Jindan, nadane po babce ze strony ojca, Maharani Jind Kaur[7][8].

W 1886 ojciec Sophii próbował wrócić z rodziną do Indii wbrew woli rządu brytyjskiego[3]. W tym samym roku Sophia zachorowała na dur brzuszny. Matka, która się od niej zaraziła, zmarła. W 1889 ojciec poślubił Adę Wetherill, pokojówkę, z którą miał dwie córki[4][5].

Siostry Bamba, Catherine i Sophia Singh, 1892

Kiedy w 1893 zmarł ojciec, Sophia odziedziczyła znaczny majątek. W 1898 królowa Wiktoria podarowała jej mieszkanie w Faraday House w Hampton Court. Sophia początkowo przebywała w Manor House w Old Buckenham, niedaleko brata, księcia Fryderyka[9].

Sophia Duleep Singh, 1895
Sophia Duleep Singh jako pielęgniarka, 1919

W 1903 Sophia z siostrą Bambą odbyła potajemną podróż do Indii, by wziąć udział w Delhi Durbar(inne języki)[9]. Podczas podróży do Indii w 1907 odwiedziła Amritsar i Lahaur oraz spotkała się z krewnymi. Była gospodynią „przyjęcia purdah” w Shalimar Bagh w Lahaur (stolicy państwa jej dziadka). Pod eskortą Brytyjczyków spotkała się z indyjskimi działaczami na rzecz niepodległości (Gopal Krishna Gokhale i Lala Lajpat Rai(inne języki))[3][6].

Działalność społeczna i polityczna[edytuj | edytuj kod]

W 1909 Singh wyjechała do Indii. Na polecenie Uny Dugdale(inne języki), przyjaciółki sióstr Pankhurst, wstąpiła do WSPU. W 1909 Singh była czołową członkinią ruchu na rzecz praw wyborczych kobiet w Wielkiej Brytanii[10]. Finansowała działalność grupy sufrażystek i przewodziła ich sprawie. Brała udział w zbieraniu funduszy dla sufrażystek. Odmówiła płacenia podatków. Promowała działania na rzecz praw kobiet w kolonii indyjskiej. Wspierała sprawę kobiet w wielu krajach[11].

Wraz z Emmeline Pankhurst i grupą działaczek Sophia Singh 18 listopada 1910 udała się do Izby Gmin na spotkanie z premierem. Odmowa ze strony Winstona Churchilla i brak reakcji rządu na Conciliation Bills(inne języki) spowodowały protest około 300 kobiet znany jako Czarny Piątek[12].

W 1911 niechętnie przemawiała publicznie i na zebraniach WSPU. Jednak z czasem zmieniła zdanie: przewodniczyła spotkaniom i na wielu przemawiała. Kiedy w 1911 Mithan Jamshed Lam(inne języki) i jej matka Herabai spotkały Singh w Indiach, nosiła małą żółto-zieloną plakietkę z napisem „Prawa wyborcze dla kobiet”[11].

W 1911 dochód z aukcji rzeczy przekazanych przez księżniczkę trafił na rzecz Women's Tax Resistance League(inne języki)[11]. W dniu 22 maja 1911 została ukarany grzywną w wysokości 3 funtów za nielegalne trzymanie trenera, pomocnika i pięciu psów oraz za używanie broni. Protestowała, twierdząc, że nie powinna płacić opłat licencyjnych bez prawa wyborczego. W lipcu odmówiła zapłaty zaległej grzywny. W grudniu 1913 została ukarana grzywną w wysokości 12 funtów 10 szylingów za odmowę uiszczenia opłat licencyjnych za dwa psy, powóz i służącą[11][13]. Księżniczka próbowała wybiec przed samochód premiera H.H. Asquitha, trzymając plakat z napisem „Dajcie kobietom prawo głosu!”. W 1913 Singh została sfotografowana jako sprzedawczyni gazety „The Suffragette”. Wspierała produkcję bomb używanych przez sufrażystki. Mimo takich działań nigdy nie została aresztowana, na co wpływ mógł mieć tytuł książęcy[11].

Podczas I wojny światowej wspierała indyjskich żołnierzy floty brytyjskiej. Jako jedna z 10 000 kobiet wzięła udział w marszu protestacyjnym przeciwko zakazowi tworzenia ochotniczych sił zbrojnych kobiet. Zgłosiła się na jako pielęgniarka Ochotniczego Oddziału Pomocy Brytyjskiego Czerwonego Krzyża. Od października 1915 do stycznia 1917 służyła w pomocniczym szpitalu wojskowym w Isleworth[14]. Opiekowała się rannymi indyjskimi żołnierzami ewakuowanymi z frontu zachodniego[3][15].

Niebieska tablica na cześć księżniczki

W 1918, po uchwaleniu ustawy zezwalającej kobietom powyżej 30. roku życia na głosowanie, Singh dołączyła do wspólnoty sufrażystek. W 1918 zorganizowała dzień flagi dla żołnierzy indyjskich, co wzbudziło duże zainteresowanie w Anglii i New Delhi[3]. We wrześniu 1919 w Faraday House gościła indyjskich żołnierzy kontyngentu pokojowego. W 1924 wyjechała do Indii z siostrą i pułkownikiem Sutherlandem. Odwiedzili Kaszmir, Lahaur, Amritsar i Murree. Wizyta przyczyniła się do zwiększenia popularności hasła praw wyborczych dla kobiet w Indiach[11].

Królowa Wiktoria podarowała jej bogato ubraną lalkę, Little Sophie. Pod koniec życia Singh przekazała lalkę Drovnie, córce swojej gospodyni[3].

W 1930 przewodniczyła komitetowi, którego zadaniem było dostarczenie dekoracji kwiatowych na odsłonięcie pomnika Emmeline i Christabel Pankhurst w Victoria Tower Gardens[11].

Zmarła we śnie w Rathenrae (obecnie Folly Meadow) w Penn w Buckinghamshire, w rezydencji należącej do jej siostry Catherine. Została poddana kremacji zgodnie z obrzędami sikhijskimi 26 sierpnia 1948 w krematorium Golders Green. Przed śmiercią wyraziła życzenie, by jej prochy rozrzucono po Indiach[16].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Pojawiła się na pamiątkowym zestawie znaczków Royal Mail „Votes for Women”, wydanym 15 lutego 2018. Jej wizerunek zdobił znaczek o wartości 1,57 funta[17][18][19].

Jej nazwisko i zdjęcie (oraz zdjęcia 58 innych działaczek na rzecz prawa wyborczego kobiet) znajdują się na cokole pomnika Millicent Fawcett na Parliament Square w Londynie. Odsłonięto go w kwietniu 2018[20][21][22].

Mówiono o niej w filmach dokumentalnych: Sophia: Suffragette Princess (2015) i No Man Shall Protect Us: The Hidden History of the Suffragette Bodyguards (2018)[23].

W styczniu 2023 firma English Heritage ogłosiła, że ​​pod koniec roku na ścianie domu w Richmond, niedaleko pałacu Hampton Court, który królowa Wiktoria podarowała Singh i jej siostrom w 1896, zostanie odsłonięta niebieska tablica. Stało się to 26 maja 2023[24].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Anita Anand, Sophia : princess, suffragette, revolutionary, New York, NY: Bloomsbury Publishing USA, 13 stycznia 2015, s. 11, ISBN 978-1-63286-082-8, OCLC 899212149.
  2. Naomi Canton, As UK General Election drama unfolds, writer recalls Indian princess-turned suffragette | Asia House [online], Asia House Organization [dostęp 2023-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-23].
  3. a b c d e f Navtej Sarna, Anita Anand uncovers the remarkable story of Maharaja Duleep Singh's daughter Sophia who turned a suffragette in England and a revolutionary in India, „India Today”, India Today New Magazine [dostęp 2023-04-04] (ang.).
  4. a b c d Maharani Bamba Duleep Singh [online], 19 września 2013 [dostęp 2023-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-19] (ang.).
  5. a b Boyd Tonkin, Sophia: Princess, Suffragette, Revolutionary by Anita Anand, book [online], The Independent, 8 stycznia 2015 [dostęp 2023-04-04], Cytat: ...the platonic love-affair that yoked Victoria to the dispossessed Maharajah Duleep Singh, "so handsome and charming"... (ang.).
  6. a b Carolyn Kellogg, Review: 'Sophia' a fascinating story of a princess turned revolutionary [online], Los Angeles Times, 9 stycznia 2015 [dostęp 2023-04-04] (ang.).
  7. Sophia Duleep Singh [online], Historic Royal Palaces [dostęp 2023-04-05] (ang.).
  8. Remembering Sophia Duleep Singh: The Princess turned women's rights activist [online], Indian Weekender [dostęp 2023-04-05] (ang.).
  9. a b Sophia, the suffragette, „The Times of India”, 11 stycznia 2015, ISSN 0971-8257 [dostęp 2024-03-28].
  10. Votes for Women, „Kingston and District”, 1912, s. 13.
  11. a b c d e f g Sumita Mukherjee, Rehana Ahmed, South Asian Resistances in Britain, 1858 - 1947, A&C Black, 22 grudnia 2011, ISBN 978-1-4411-5514-6 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  12. SOPHIA DULEEP SINGH. THE INDIAN PRINCESS WHO FOUGHT FOR WOMEN’S RIGHTS [online].
  13. New Brunswick Daily Times Archives, Dec 31, 1913, p. 5, NewspaperArchive.com, 31 grudnia 1913 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  14. Sophia Duleep Singh [online], WW1 Volunteers | British Red Cross [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  15. Women Wednesdays: Here’s why Sophia Duleep Singh is our inspirational figure of the week | Comic Relief [online], www.comicrelief.com [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  16. Deborah Cohen, Book Review: ‘Sophia’ by Anita Anand, „WSJ” [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  17. Nikki Kaur Bains, Suffragettes and rights for women: Princess Sophia Duleep Singh, the maharajah’s daughter who joined the struggle, 28 marca 2024, ISSN 0140-0460 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  18. Special Stamp Issues [online], shop.royalmail.com [dostęp 2024-03-28].
  19. Votes For Women (2018) : Collect GB Stamps [online], www.collectgbstamps.co.uk [dostęp 2024-03-28].
  20. Historic statue of suffragist leader Millicent Fawcett unveiled in Parliament Square [online], GOV.UK [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  21. Alexandra Topping, First statue of a woman in Parliament Square unveiled, „The Guardian”, 24 kwietnia 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  22. Heather Saul, Millicent Fawcett statue unveiling: the women and men whose names will be on the plinth [online], inews.co.uk, 24 kwietnia 2018 [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  23. Fem Flicks Film Series: No Man Shall Protect Us - University Libraries - UNT [online], University Libraries [dostęp 2024-03-28] (ang.).
  24. Aditi Khanna, Princess Sophia Duleep Singh’s UK home gets commemorative Blue Plaque [online], ThePrint, 26 maja 2023 [dostęp 2024-03-28] (ang.).