Księstwa Wierchowskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Kujawianin (dyskusja | edycje) kategoria: Historyczne państwa na terenie Rosji |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Księstwa Wierchowskie''' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Верховские княжества'') – |
'''Księstwa Wierchowskie''' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Верховские княжества'') – |
||
historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych w |
historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych u źródeł i w górnym biegu rzeki [[Oka (dopływ Wołgi)|Oki]] (tzw. Poocze) i jej dopływu [[Ugra|Ugry]] stanowiących przedmiot sporu pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]] na przełomie [[XV wiek|XV]] i [[XVI wiek]]u. |
||
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji [[Księstwo Siewierskie (ruskie)|Księstwa Siewierskiego]], wywołanej najazdem [[Mongołowie|Mongołów]] na [[Ruś Kijowska|Ruś Kijowską]] w połowie [[XIII wiek]]u. Po ustąpieniu Mongołów, od końca [[XIV wiek]]u poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia [[trybut]]u [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiemu Księstwu Litewskiemu]]. |
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji [[Księstwo Siewierskie (ruskie)|Księstwa Siewierskiego]], wywołanej najazdem [[Mongołowie|Mongołów]] na [[Ruś Kijowska|Ruś Kijowską]] w połowie [[XIII wiek]]u. Po ustąpieniu Mongołów, od końca [[XIV wiek]]u poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia [[trybut]]u [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiemu Księstwu Litewskiemu]]. W miejsce drobnych księstw ruskich kniaziów (dzielnice Odojewskich, Nowosilskich, Worotyńskich, Peremyszlskich, Bielewskich) król [[Kazimierz Jagiellończyk]] stworzył jedną dzielnicę związaną stosunkiem lennym z Wielkim Księstwem Litewskim i powierzył ją kniaziowi Fedorowi Worotyńskiemu. Jego syn [[Dymitr Worotyński]] poddał w [[1487]] roku całą dzielnicę księciu moskiewskiemu, co spowodowało utratę całej Wierchowszczyzny<ref>Ecyklopedia Kresów, Wyd. Kluszczyński, s.507, ISBN 83-89550-93-8</ref>. Próba przeciągnięcia Worotyńskich z powrotem na stronę Litwy się nie powiodła, co więcej pod koniec [[XV wiek]]u inni książęta wierchowscy poszli ich śladem i przeszli na stronę [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkiego Księstwa Moskiewskiego]] (tzw. ''otjezdy''), co zostało poparte moskiewską interwencją zbrojną i potwierdzone w 1503 zrzeczeniem się tych ziem przez Wielkie Księstwo Litewskie. |
||
== Lista księstw == |
== Lista księstw == |
||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
*Lubawski M.K. ''Regional Division and Local Administration in the Lithuanian-Russian State''. Moscow, 1892. |
*Lubawski M.K. ''Regional Division and Local Administration in the Lithuanian-Russian State''. Moscow, 1892. |
||
*Bazilewicz K.V. ''Foreign Affairs of the Russian Centralized State''. Moscow, 1952. |
*Bazilewicz K.V. ''Foreign Affairs of the Russian Centralized State''. Moscow, 1952. |
||
{{Przypisy}} |
|||
{{lenna Litwy}} |
{{lenna Litwy}} |
||
Wersja z 21:28, 1 mar 2011
Księstwa Wierchowskie (ros. Верховские княжества) – historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych u źródeł i w górnym biegu rzeki Oki (tzw. Poocze) i jej dopływu Ugry stanowiących przedmiot sporu pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim na przełomie XV i XVI wieku.
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji Księstwa Siewierskiego, wywołanej najazdem Mongołów na Ruś Kijowską w połowie XIII wieku. Po ustąpieniu Mongołów, od końca XIV wieku poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia trybutu Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. W miejsce drobnych księstw ruskich kniaziów (dzielnice Odojewskich, Nowosilskich, Worotyńskich, Peremyszlskich, Bielewskich) król Kazimierz Jagiellończyk stworzył jedną dzielnicę związaną stosunkiem lennym z Wielkim Księstwem Litewskim i powierzył ją kniaziowi Fedorowi Worotyńskiemu. Jego syn Dymitr Worotyński poddał w 1487 roku całą dzielnicę księciu moskiewskiemu, co spowodowało utratę całej Wierchowszczyzny[1]. Próba przeciągnięcia Worotyńskich z powrotem na stronę Litwy się nie powiodła, co więcej pod koniec XV wieku inni książęta wierchowscy poszli ich śladem i przeszli na stronę Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (tzw. otjezdy), co zostało poparte moskiewską interwencją zbrojną i potwierdzone w 1503 zrzeczeniem się tych ziem przez Wielkie Księstwo Litewskie.
Lista księstw
- Bielew - siedziba kniaziów Bielewskich
- Nowosil i Odojew - siedziby kniaziów Odojewskich
- Worotyńsk - ośrodek dóbr kniaziów Worotyńskich
- Mosalsk - siedziba książąt Massalskich
- Zwienigorod - siedziba kniaziów Zwienigorodskich i Nozdrewatych
- Karaczew - siedziba kniaziów Chotietowskich
- Kozielsk i Peremyszl - siedziba rodu Gorczakow
- Tarusa i Mieszczowsk - siedziba kniaziów Mezeckich
- Bariatino - ośrodek kniaziów Bariatyńskich
- Oboleńsk - siedziba książąt Oboleńskich
- Lubuck
- Mceńsk
Bibliografia
- Lubawski M.K. Regional Division and Local Administration in the Lithuanian-Russian State. Moscow, 1892.
- Bazilewicz K.V. Foreign Affairs of the Russian Centralized State. Moscow, 1952.
- ↑ Ecyklopedia Kresów, Wyd. Kluszczyński, s.507, ISBN 83-89550-93-8