Teodozij Starak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m kat. |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
W marcu [[1945]] we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku [[1949]] aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] – ([[GUŁAG|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach [[1956]]-[[1961]] studiował na wydziale [[slawistyka|slawistyki]] [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''szestdysiatnykiw'' – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[KPZR]]. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[Mychajło Horyń]] i [[Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku [[1961]] na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości). |
W marcu [[1945]] we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku [[1949]] aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] – ([[GUŁAG|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach [[1956]]-[[1961]] studiował na wydziale [[slawistyka|slawistyki]] [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''szestdysiatnykiw'' – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[KPZR]]. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[Mychajło Horyń]] i [[Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku [[1961]] na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości). |
||
Teodozjusz Starak w roku [[1965]] został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] – [[ |
Teodozjusz Starak w roku [[1965]] został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] – [[Andriej Siniawski|Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku [[1969]] został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracował oficjalnie do roku [[1990]]. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w [[ZSRR]] od roku [[1945]] [[ukraińska Cerkiew greckokatolicka|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat'kiw'' (''Wiara ojców''). |
||
Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę ([[1991]]) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze ''[[charge d'affaires]]''. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek '''''latającego ambasadora''''', który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia [[1998]] roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora). |
Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę ([[1991]]) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze ''[[charge d'affaires]]''. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek '''''latającego ambasadora''''', który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia [[1998]] roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora). |
||
Wersja z 20:46, 21 maj 2011
Teodozjusz Starak, ukr. Tеодозій Старак (ur. 12 sierpnia 1931 w Międzybrodziu koło Sanoka, zm. 1 października 1999 we Lwowie) – ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce (1991).
Teodozjusz Starak urodził się na Łemkowszczyżnie jako syn Wasyla Staraka- działacza ukraińskiego stowarzyszenia społeczno-oświatowego Proswita.
W marcu 1945 we wstępnym etapie wyrównywania granic deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez NKWD jako syn wroga ludu i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do obozu koncentracyjnego – (łagru) w Karagandzie. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii chruszczowowskiej wraca do Lwowa. W latach 1956-1961 studiował na wydziale slawistyki Uniwersytetu Lwowskiego otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch szestdysiatnykiw – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach odwilży po XX i XXII Zjeździe KPZR. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również Dmytro Pawłyczko, Wasyl Stus, Iwan Dracz,Wiaczesław Czornowił, Bohdan Horyń, Mychajło Horyń i Łewko Łukjanenko. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).
Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do pokazowego procesu Daniel – Siniawski w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa Radianska Szkoła, gdzie pracował oficjalnie do roku 1990. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku 1945 Kościoła greckokatolickiego Wira Bat'kiw (Wiara ojców).
Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę (1991) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze charge d'affaires. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek latającego ambasadora, który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).
W roku 1998 wybrany Prezesem Światowego Związku Łemków.
Współautor (wraz z S. Łewynską) Słownika polsko-ukraińskiego 1998. Po roku 1991 jest autorem wielu wywiadów i publikacji w prasie ukraińskiej i polskiej.
Zmarł po długotrwałej ciężkiej chorobie we Lwowie 1 października 1999. Pochowany w Kwaterze Represjonowanych i Więźniów Politycznych Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie.
Na wniosek Towarzystwa Gospodarczego Polska-Ukraina z 13 października 1999 Teodozjusz Starak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Odznaczenie wdowie, ukraińskiej poetce Lubow Gorbenko, wręczyli 19 marca 2002 w Ratuszu we Lwowie w imieniu Rzeczypospolitej Andrzej Rosiński i Zbigniew Misiak.
Bibliografia
- Słownik polsko-ukraiński, Lviv 1998; ISBN 5-7773-0884-8
- Litaučij ambasador : Teodozij Starak : osobistist', Lviv 2001; ISBN 5-7773-0450-8