Zespół Szkół Specjalnych nr 5 w Pabianicach

Dzieje szkoły specjalnej w Pabianicach

Rozwój szkolnictwa specjalnego w Pabianicach datuje się rokiem 1922. Wówczas to 1 września zostaje powołana Klasa Pomocnicza przy Szkole Powszechnej, do której uczęszczają dzieci upośledzone umysłowo. Mieści się ona przy ul. św. Rocha 17. Pierwszym kierownikiem placówki jest Feliks Papieski (były nauczyciel Szkoły Nr 2 w Pabianicach, absolwent Seminarium Pedagogiki Specjalnej, a od 1923r. Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie) i pełni powierzoną mu funkcję do 1939r.

Z powodu napływu dużej ilości kandydatów, w listopadzie 1922r. otworzono drugą klasę. Stopniowo, co roku liczba oddziałów zwiększa się w wyniku przybywania uczniów. Również rośnie ilość nauczycieli, którzy podejmują trud pracy z podopiecznymi niepełnosprawnymi intelektualnie, m.in. pracę rozpoczynają:

• w 1923r. Joanna Witych,
• w roku szkolnym 1926/1927 – Stefanówna,
• w roku szkolnym 1928/1929 – Jadwiga Godlewska i Szikorowa,
• w roku szkolnym 1931/1932 – Kneblewska,
• w roku szkolnym 1935/1936 – Jan Trela, Cecylia Włodarczyk,
• w roku szkolnym 1938/1939 – Marian Wołkowiński.

Wszyscy ci nauczyciele to ludzie ze średnim wykształceniem pedagogicznym lub dyplomem ukończenia Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej oraz rówcześnie prekursorzy w nauczaniu i wychowaniu osób upośledzonych, w czasach, gdy pedagogika specjalna poczyna pierwsze kroki (głównie dzięki działalności Marii Grzegorzewskiej - twórczyni w 1922r. Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, a tym samym pedagogiki specjalnej w całej Polsce).

13 lutego 1927r. Kuratorium nadaje Klasie Pomocniczej nazwę „3-klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej Specjalnej w Pabianicach”, co podwyższyło status szkoły. Trzy lata później (od 10.06.1930r.) Szkoła posiada cztery etaty nauczycielskie, a w 1931r. uczęszcza do niej 86 uczniów, którzy uczą się w czterech klasach.

Pierwszy okres działania szkoły to praca w warunkach, które nie spełniają zaleceń planu nauczania i wychowania dla placówek tego typu. Małe, ciemne i ciasne klasy w czynszowej kamienicy, brak boiska stwarzają prymitywne warunki pobierania nauki.

W wyniku starań kierownika, szkoła otrzymuje nowe lokum przy ul. Pułaskiego 11, a w latach 1926 – 1939 przy ul. Kościelnej 11, gdzie wynajmowany jest prywatny budynek Griunsztajna i Pukacza (posiada 4 pomieszczenia do nauki – dla 4 klas, mimo że dla szkolnictwa specjalnego przewiduje się naukę na poziomie 6 lat). Po wielu przeróbkach i modernizacjach szkoła posiada salę gimnastyczną, kancelarię, ogródek szkolny i bibliotekę.

W latach 1927 – 1937 szkoła zmienia nazwę. Na podłużnej pieczęci placówki widnieje napis: „Szkoła Specjalna w Pabianicach”. Natomiast od września 1937r. funkcjonuje jako Szkoła Powszechna Specjalna nr 4 w Pabianicach, a w listopadzie tegoż roku ponownie następuje zmiana na: Publiczna Szkoła Powszechna Specjalna II Stopnia w Pabianicach.

W lipcu 1938r. Inspektorat Powiatu Łaskiego w Zduńskiej Woli zmienia stopień organizacyjny szkoły. Od tej chwili jest to Publiczna Szkoła Powszechna Specjalna I Stopnia w Pabianicach.

Okupacja hitlerowska przerywa pracę szkoły. Do 1943r. budynek zajmuje wojsko niemieckie, a do 1945r. szkoła zawodowa dla dzieci niemieckich.

Po wojnie, już w kwietniu 1945r., w zniszczonym budynku (nadal ul. Kościelna 11) szkoła specjalna rozpoczyna swą pracę. Głównym organizatorem i kierownikiem placówki jest Jadwiga Godlewska. W budynku mieszczą się 3 klasy. Po dokonaniu wewnętrznych przeróbek w roku szkolnym 1948/1949 działa 6 oddziałów z łączną liczbą 102 uczniów.

Szkoła to nie tylko statystyka, to również praca i nierzadko determinacja pedagogów. Placówka nadal mieści się w starym budynku z ciasnymi pomieszczeniami, który wymaga ciągłych remontów, przeróbek, aby poprawić warunki pracy dzieci i móc wprowadzać oraz realizować idee Marii Grzegorzewskiej – wychowanie umysłowe, kształcenie politechniczne, wychowanie moralno – społeczne, estetyczne i fizyczne, niesienie pomocy, wspieranie słabszych i upośledzonych. W 1959r. zostaje zaadaptowany strych na potrzeby pracowni dziewiarskiej. W 1960r. stworzona zostaje dodatkowa klasa, gabinet lekarski, gabinet kierownika szkoły oraz kancelaria. Powstaje pracownia stolarska i kuchnia, w której prowadzi się lekcje gospodarstwa domowego.

Kierownik szkoły – Jadwiga Godlewska – organizuje w roku szkolnym 1963/64 Kurs Problemowy mający przygotować absolwentów szkoły podstawowej specjalnej do zawodu dziewiarza, czym zapoczątkowuje działalność szkoły zawodowej.

W roku szkolnym 1964/1965 na podstawie orzeczenia Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego zostaje utworzona pierwsza klasa Szkoły Zawodowej Specjalnej (liczy 23 uczniów). Zajęcia teoretyczne młodzieży odbywają się w Szkole Podstawowej Specjalnej, natomiast nauka zawodu odbywa się w wynajętych, ciasnych salach.

W latach 1967/1968 – 1969/1970 funkcję kierownika szkoły przejmuje Walerian Kaczorek. W 1968r. przeprowadza remont budynku, po którym szkoła dysponuje 10 klasami, pracownią praktyczno – techniczną, salą gimnastyczną, gabinetem lekarskim. W 1969r. na terenie placówki działa samorząd szkolny, w którego skład wchodzą uczniowie najstarszych klas.

W roku szkolnym 1969/1970 kierownictwo obejmuje Maria Sadowska. W czerwcu 1971r. na terenie szkoły zostaje otwarta wystawa postępu pedagogicznego, na której przedstawiane są pomoce naukowe wykorzystywane podczas lekcji a wykonane przez nauczycieli oraz prace dzieci. W roku szkolnym 1971/1972 Podstawowa Szkoła Specjalna obchodzi jubileusz – istnieje i służy uczniom niepełnosprawnym już 50 lat. Za swą działalność na polu dydaktyczno – wychowawczym otrzymuje w 1972r. medal Komisji Edukacji Narodowej jako wyróżniająca się placówka kształcenia i wychowania specjalnego.

16 stycznia 1973r. Podstawowa Szkoła Specjalna zmienia lokal na budynek przy ul. Pułaskiego 32 (dawna Szkoła Podstawowa Nr 12). Nową siedzibę, po remoncie, zaadaptowano do potrzeb placówki specjalnej (są tu pracownie: szycia, gospodarstwa domowego, zajęć praktyczno – technicznych oraz sala gimnastyczna, świetlica i jadalnia, gabinet lekarski, ogród, boisko i klaso-pracownie: biologiczna, humanistyczna). Tu również mieści się Szkoła Zawodowa, która od 1972r. staje się szkołą przyzakładową, na mocy porozumienia Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego i Okręgowego Związku Spółdzielni Inwalidów w Łodzi, aż do 1990r., kiedy to ulegają likwidacji szkoły przyzakładowe, a ZSZ przejmuje Kuratorium Oświaty. Do tej pory placówka utrzymywana jest przez Centralny Związek Spółdzielczości Inwalidzkiej w Warszawie, dzięki czemu uczniowie mają zapewnione systematyczne wyjazdy na obozy rehabilitacyjne, dożywianie oraz otrzymują pieniądze za praktyczną naukę zawodu.

18 czerwca 1973r. szkoła podstawowa otrzymuje imię Marii Konopnickiej i przyjmuje nazwę „Szkoła Podstawowa Specjalna im. Marii Konopnickiej w Pabianicach”. Od 4 listopada 1975r. w świetlicy szkolnej działa Kuratorski Ośrodek Pracy z Młodzieżą, który zapewnia opiekę wychowawczą uczniom w czasie wolnym od zajęć szkolnych. Jego kierownikiem zostaje Mirosław Idzikowski – nauczyciel Szkoły Specjalnej.

1977r. to rok jubileuszowy – 55 rocznica powstania Podstawowej Szkoły Specjalnej im. M. Konopnickiej i 10 rocznica istnienia Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej.

Rok szkolny 1978/1979 rozpoczyna się zmianą na stanowisku dyrektora. Zostaje nim Zofia Szczypiorska. W tym też roku otwarto na terenie szkoły harcówkę. (Znacznie wcześniej, już 12 VI 1951r. rozpoczyna działalność drużyna harcerska, którą prowadzi Lucyna Pawlikowska. Od 1955r. harcerze współpracują z czasopismem „Świat Młodych”, w którym zamieszczają swoje artykuły. W 1953r. na niwie artystycznej działa harcerski teatrzyk „Szkolaczek”, przemianowany w 1958r. na „Harcerski Teatr Lalek”). 15 listopada 1979r. II Szczep Harcerski otrzymuje imię Józefa Salwy.

Szkole przybywają nowe pracownie: matematyczna i przyrodnicza. Po raz pierwszy w budynku mieści się „klasa życia” dla uczniów upośledzonych w stopniu umiarkowanym.

We wrześniu 1988r. dyrektorem zostaje Mariola Talar. Od tegoż roku nauczanie jest kontynuowane w budynku przy ul. Brackiej 37 (ze względu na konieczny kapitalny remont starego lokum), w pomieszczeniach na parterze dwóch bloków mieszkalnych (po byłym przedszkolu). Warunki są tu bardzo niedogodne do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych – małe, przechodnie klasy, w oddzielnym budynku pracują klasy życia.

Zasadnicza Szkoła Zawodowa, której dyrektorem jest Bożena Bulzacka, otrzymuje oddzielny budynek. Budowę rozpoczęto w 1985r. z inicjatywy Prezesa Spółdzielni Inwalidów im. J. Dąbrowskiego – Tadeusza Skoczylasa oraz dyrektor Fundacji Dzieciom Niepełnosprawnym – Krystynę Śliwińską. Wreszcie młodzież może uczyć się w komfortowych warunkach. W nowym budynku znajdują się pomieszczenia na zajęcia teoretyczne i warsztatowe oraz sala gimnastyczna, siłownia, natryski, stołówka. Inne przedsięwzięcia podejmowane przez panią Bożenę Bulzacką, obejmują dodatkowe pracownie warsztatowe, budowę boiska szkolnego.

W sferze dydaktycznej następuje rozszerzenie kształcenia. Absolwenci legitymują się tytułem robotnika wykwalifikowanego w zawodzie dziewiarz maszynowo-ręczny oraz szwacz dzianin. Od roku szkolnego 1992/93 działa nowy kierunek kształcenia – introligator, a w roku szkolnym 1994/95 – pracownik robót budowlanych i wykończeniowych (zgodnie z potrzebami rynku pracy).

W roku szkolnym 1993/94 Szkoła Zawodowa staje się Zespołem Szkół Zawodowych Specjalnych, w skład którego wchodzą:

• Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna dla młodzieży upośledzonej umysłowo
• Zasadnicza Szkoła Zawodowa dla młodzieży niepełnosprawnej ruchowo – realizująca program szkoły masowej.

Natomiast od 25 października 1993r. (po pięciu latach) następuje przeprowadzka Szkoły Podstawowej Specjalnej do wyremontowanego budynku przy ul. Pułaskiego 32. Na trzech kondygnacjach mieszczą się pracownie klas nauczania początkowego, klaso-pracownie: humanistyczna, biologiczna, matematyczna, biblioteka, pomieszczenia dla „klas życia” (obecnie Zespoły Edukacyjne), sala gimnastyczna. Zapewniona jest stała opieka psychologiczna, pedagogiczna, logopedyczna i rewalidacji indywidualnej. 29 września 1997r. zostaje otwarta (również po remoncie) świetlica szkolna z kuchnią i jadalnią.

W roku szkolnym 1998/1999 Szkoła organizuje VI Dziecięcą Wojewódzką Olimpiadę Sportową „Sprawni razem”, w której uczestniczą dzieci z Łodzi, Konstantynowa, Głowna, Zgierza, Ozorkowa. Dwa razy do roku odbywają się turnusy rehabilitacyjne, refundowane przez Centrum Pomocy Rodzinie.

1 września 1999r., uchwałą Rady Powiatu Pabianickiego, Szkoła Podstawowa Specjalna im. Marii Konopnickiej w Pabianicach zostaje przekształcona ze szkoły o strukturze I-VIII w Zespół Szkół Specjalnych w Pabianicach, w którego skład wchodzą:

• Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 1 w Pabianicach obejmująca teren miasta, gminy Pabianice (z wyłączeniem Porszewic), gminy Dłutów, gminy Dobroń, gminy Ksawerów;
• Gimnazjum Specjalne obejmujące teren całego pabianickiego powiatu.

Uchwałą Rady Powiatu z dn. 13 listopada 2003r. Zespół Szkół Specjalnych zmienia nazwę na Zespół Szkół Nr 5 im. Marii Konopnickiej w Pabianicach, aby następnie na mocy uchwały z 28 lutego 2005r. stać się Zespołem Szkół Specjalnych Nr 5 im. Marii Konopnickiej w Pabianicach ze Szkołą Podstawową Specjalną Nr 6 i Gimnazjum Specjalnym Nr 5.

Lata 2004 - 2005 znamionuje przemiana placówek specjalnych. Szkoła podstawowa, gimnazjum i szkoła zawodowa zostają połączone w roku szkolnym 2005/06 w Zespół Szkół Specjalnych Nr 5 im. Marii Konopnickiej. W ten sposób uczniowie mają gwarantowany ciąg podjętej edukacji. Dyrektorem placówki jest Bożena Bulzacka, wicedyrektorem – Anita Dobrosz. W skład zespołu szkół wchodzą: cztery oddziały Szkoły Podstawowej Specjalnej, cztery oddziały Gimnazjum Specjalnego i trzy oddziały Zespołów Edukacyjnych, gdzie nauczyciele wychowują dzieci niepełnosprawne intelektualnie w stopniu umiarkowanym oraz siedem oddziałów Szkoły Zawodowej, w której kształci się uczniów w kierunkach: kucharz małej gastronomii, stolarz, introligator, krawiec, murarz. W szkole działa też świetlica i stołówka.

Linki zewnętrzne

• Strona Zespołu Szkół Specjalnych nr 5 w Pabianicach