Sieja pospolita: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dodanie daty do szablonu |
|||
| Linia 74: | Linia 74: | ||
[[Kategoria:Coregonus]] |
[[Kategoria:Coregonus]] |
||
[[Kategoria:Ryby jadalne]] |
[[Kategoria:Ryby jadalne]] |
||
[[ca:Coregonus lavaretus]] |
|||
[[de:Lavaret]] |
|||
[[et:Merisiig]] |
|||
[[el:Κορήγονος]] |
|||
[[en:Coregonus lavaretus]] |
|||
[[es:Coregonus lavaretus]] |
|||
[[fa:آزادماهی چشمهای]] |
|||
[[fr:Corégone Lavaret]] |
|||
[[io:Lavareto]] |
|||
[[it:Coregonus lavaretus]] |
|||
[[csb:Zwëczajny mòrénk]] |
|||
[[lt:Sykas]] |
|||
[[hu:Nagy maréna]] |
|||
[[nl:Grote marene]] |
|||
[[ja:ホワイトフィッシュ]] |
|||
[[no:Sik]] |
|||
[[nn:Sik]] |
|||
[[ru:Обыкновенный сиг]] |
|||
[[sah:Майаҕас (балык)]] |
|||
[[se:Čuovža]] |
|||
[[sr:Coregonus lavaretus]] |
|||
[[fi:Siika]] |
|||
[[sv:Sik]] |
|||
[[uk:Сиг європейський]] |
|||
Wersja z 02:48, 14 mar 2013
| Coregonus lavaretus[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sieja pospolita | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Sieja pospolita[potrzebny przypis], sieja[3][4], głąbiel[3], brzona[potrzebny przypis] (Coregonus lavaretus) – ryba z rodziny łososiowatych klasyfikowana jako grupa szeroko rozprzestrzenionych gatunków lub jako pojedynczy gatunek występujący w kilku jeziorach Europy Zachodniej.
Taksonomia
Do niedawna pod nazwą Coregonus lavaretus opisywana była większość euroazjatyckich oraz część północnoamerykańskich siejowatych. Obecnie przyjmuje się, że populacje wyjściowe pochodzą z jezior Bourget i Aiguebelette (Francja) oraz Jeziora Genewskiego[2]. Dalsza część artykułu dotyczy ujęcia tradycyjnego.
Występowanie
Wielka Brytania, zlewisko Morza Bałtyckiego, północna Rosja, Alpy; w Polsce: jezioro Łebsko na Pomorzu (sieja łebska - gatunek endemiczny), jezioro Miedwie (sieja miedwiańska - gatunek endemiczny), jezioro Wdzydze, jezioro Wigry i inne. Tworzy zarówno formy osiadłe jak i wędrowne.
Opis
Ciało śledziowate, zależnie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmukłe. Głowa mała, o spiczastym, często nawet wyciągniętym w kształcie nosa pysku. Łuski większe niż u łososiowatych, linia boczna pełna. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga do przedniej krawędzi oka; w zależności od rasy ma on położenie końcowe bądź dolne. Na pierwszym łuku skrzelowym 25-39 (najczęściej 30-34) długich, gęsto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch białe lub srebrzyście lśniące. W jeziorach ubogich w pokarm występują karłowate formy osiągające długość 10-20 cm, średnia długość wynosi 30-50 cm, maksymalnie około 60 cm.
Odżywianie
W jeziorach odżywiają się głównie skorupiakami, przemieszczającymi się ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami. Także wylęgiem ryb i ich ikrą. W płytkich jeziorach i rzekach zjadają również organizmy denne.
Rozród
Forma wędrowna (np.: w Bałtyku), wchodzi na tarło do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tarła, zależnie od typu wód, bardzo różna, najczęściej jednak od września do grudnia. Również populacje zamieszkujące jeziora podejmować mogą wędrówki tarłowe do wpadających do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bodeńskiego trze się około połowy grudnia w strefie wolnej wody na dużych głębokościach. Z syberyjskich rzek znane są osiadłe, karłowate formy tego gatunku.
Ochrona
| Wymiar ochronny | 35 cm |
| Okres ochronny | 15 X – 31 XII |
- ↑ Coregonus lavaretus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Coregonus lavaretus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ Fritz Terofal, Claus Militz, Ryby słodkowodne, Warszawa : "Świat Książki", 1997, ISBN 83-7129-441-7
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
- Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
- Coregonus lavaretus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 5 września 2009]
- Michał Osewski: SIELAWA i SIEJA słynne ryby wigierskie. Wigierski Park Narodowy. [dostęp 5 września 2009].