Jan IV Szczęśliwy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:John IV of Portugal, de:Johann IV. (Portugal). |
infobox |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
| król = Jan IV Szczęśliwy |
| król = Jan IV Szczęśliwy |
||
| tytulatura = z Bożej łaski król Portugalii |
| tytulatura = z Bożej łaski król Portugalii |
||
| grafika = [[Plik:JoaoIVPortugal.jpg| |
| grafika = [[Plik:JoaoIVPortugal.jpg|250px]] |
||
| tytuł = [[Władcy Portugalii|Król Portugalii]] |
| tytuł = [[Władcy Portugalii|Król Portugalii]] |
||
| od = [[1 grudnia]] [[1640]] |
| od = [[1 grudnia]] [[1640]] |
||
Wersja z 17:26, 23 wrz 2013
Jan IV Szczęśliwy lub Odnowiciel (port. João IV o Restaurador (ur. 18 marca 1604, zm. 6 listopada 1656) - pierwszy król Portugalii z rodzimej dynastii Bragança po odzyskaniu niepodległości w 1640. Był wnukiem Katarzyny, księżnej Bragança, która w 1580 próbowała zasiąść na tronie kraju po wygaśnięciu dynastii Avis.
Urodził się w Vila Viçosa i po śmierci swego ojca Teodósio II w 1630 został księciem Bragança. W 1633 ożenił się z Ludwiką de Guzman (1613-1666), najstarszą córką Juana Manuela Péreza de Guzman - hiszpańskiego księcia Medina-Sidonia. W czasie antyhiszpańskiego powstania 1 grudnia 1640 przeciwko Filipowi III Habsburgowi został jednogłośnie jako prawowity dziedzic wyniesiony na tron przez lud portugalski.
Jego intronizacja doprowadziła do wojny z Hiszpanią, która zakończyła się uznaniem portugalskiej niezależności dopiero za rządów jego następcy w 1668. W czasie wojny trzydziestoletniej Portugalia podpisała 2 przymierza z Francją (1 czerwca 1641) i Szwecją (sierpień 1641), ale jej udział ograniczał się do walk z Hiszpanią oraz holenderskimi najazdami w granicach swych kolonii.
Na Półwyspie Iberyjskim hiszpańska inwazja została rozbita pod Montijo w 1644 r. Za granicą Holendrzy zajęli jednak Malakkę w styczniu 1641, a sułtan Omanu zajął Maskat w 1648. Do 1654 większość Brazylii była z powrotem w rękach portugalskich i przestała być holenderską kolonią. W 1656 Holendrzy zajęli jednak Kolombo wraz z całym Cejlonem (dzisiejsza Sri Lanka).
Jan był mecenasem muzyki i sztuki. Sam także pisał dosyć udane utwory muzyczne. W czasie swych rządów zgromadził jedną z największych na świecie bibliotek, zniszczoną potem w czasie trzęsienia ziemi w 1755.
Król zmarł pozostawiając tron synowi, który panował jako Alfons VI, a jego żona była regentką. Potomstwo Jan IV i Ludwiki:
- infant Teodozjusz Bragança (1634-1653), książę Brazylii i książę Bragança,
- infantka Anna Bragança (1635),
- infantka Joanna Bragança (1636-1653),
- infantka Katarzyna Bragança (1638-1705), żona króla Anglii, Karola II,
- infant Manuel Bragança (1640),
- infant Alfons VI (1643-1683), król Portugalii,
- infant Piotr II (1648-1706), król Portugalii.