Flisak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 83.11.25.88 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Magdalenasm. |
Dodano zdjęcie flisaka z Ulanowa w tradycyjnym stroju flisackim |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|Flisacy - [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]] |
[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|Flisacy - [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]] |
||
[[File:Tradycyjna tratwa flisacka.jpg|thumb|right|300px|Tradycyjna tratwa flisacka]] |
[[File:Tradycyjna tratwa flisacka.jpg|thumb|right|300px|Tradycyjna tratwa flisacka]] |
||
[[File:Flisak z Ulanowa.jpg|thumb|right|300px|Flisak z [[Ulanów|Ulanowa]]]] |
|||
[[Plik:Stryowski-Flisacy nad Wisla.jpg|300px|thumb|''Flisacy Nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881]] |
[[Plik:Stryowski-Flisacy nad Wisla.jpg|300px|thumb|''Flisacy Nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881]] |
||
[[Plik:Flisak.jpg|thumb|right|300px|Flisak na Dunajcu]] |
[[Plik:Flisak.jpg|thumb|right|300px|Flisak na Dunajcu]] |
Wersja z 22:13, 18 gru 2013
Ten artykuł wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. Sebastian Fabian Klonowic w swoim poemacie Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi z 1595 roku. Ostatnim żyjącym flisakiem, który zarobkowo spławiał drewno do 1963 roku jest Wincenty Pityński z Ulanowa, które zwane jest Stolicą Polskiego Flisactwa. W Ulanowie od 1993 roku działa Bractwo Flisackie pw. Św. Barbary, które zrzesza flisaków, najczęściej są to osoby z rodzinnymi tradycjami flisackimi. Bractwo za główny cel działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej.
Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią starania, aby zawód flisaka wpisać na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako zawód ginący.
Hierarchia
Starszy flisak kierujący spływem i odpowiedzialny za stan i transport tratew był zwany retmanem. Ponieważ flisacy stanowili liczną grupę zawodową, w XVII wieku założyli własną organizację przypominającą rzemieślniczy cech miejski, a król Władysław IV Waza nadał im przywileje cechowe.
Flisak w legendach i przypowieściach
Wiersz o flisakach z Torunia:
- Flisaczkowa żona,
- siedzi sobie doma.
- A flisaczek, nieboraczek,
- robi na chleb jak robaczek,
- płynie do Torunia.
Legenda o flisaku, który wybawił Toruń od plagi żab jest jednym z elementów interaktywnych spektakli odbywających się w Domu Legend Toruńskich.
Pomniki flisaka znajdują się w
- Toruniu (pomnik flisaka)
- Grudziądzu na Błoniach Nadwiślańskich
- Kamieńczyku
Kluby sportowe Flisak
Flisak Złotoria - obecnie występujący w IV Lidze