Rudaki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Robot skopiował szablon {{Kontrola autorytatywna}} z en:Rudaki. |
m uproszczenie wywołania szablonu {{Kontrola autorytatywna}} |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
* [http://rudaki.peperonity.com/ Wybór z Rudakiego] |
* [http://rudaki.peperonity.com/ Wybór z Rudakiego] |
||
{{Kontrola autorytatywna |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
[[Kategoria:Irańscy i perscy poeci]] |
[[Kategoria:Irańscy i perscy poeci]] |
Wersja z 15:09, 23 sty 2014
Rudaki, właśc. Abu Abdullah Dżafar ben Muhammad (ur. 857, zm. ok. 941) – poeta perski, uważany za największego twórcę perskojęzycznego swoich czasów. Rudaki uważany jest także za klasyka literatury tadżyckiej.
Pochodził z rodziny chłopskiej[1] z miejscowości Pandżrud (lub Pandż Rud[1]) w obecnym Pandżakencie (Tadżykistan). Długie lata był nadwornym poetą samanidzkiego emira Nasra II Ibn Ahmada (panującego w latach 914-943), władcy Chorasanu i Transoksanii. Siedziba dworu znajdowała się w Bucharze (Uzbekistan). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości[1]. Był już wówczas niewidomy, niektóre źródła sugerują również celowe oślepienie[2]. Powodem wydalenia mogła być jego przyjaźń z obalonym w 937 r. wezyrem Nasrem II Belamim lub udział w ruchu karmatów[2].
Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów[2], stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to kasydy, gazele, poematy dydaktyczne, wiersze satyryczne, elegie[2]. Jego twórczość nawiązywała do życia codziennego[3], wychwalanego jako najlepszego nauczyciela. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy XI w.
Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie Dywan perski autorstwa Władysława Dulęby, Kraków 1977.
- ↑ a b c Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Warszawa 1978, s. 398.
- ↑ a b c d Gafurow B., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Warszawa 1978, s. 399.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 620. ISBN 83-85719-85-7.
Linki zewnętrzne
- Krótka biografia Rudakiego (po angielsku)
- Wersy Rudakiego po tadżycku
- Angielski przekład kilku wierszy Rudakiego
- Wybór z Rudakiego