Kopalnia galmanu Leonidas w Sławkowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Zobacz też: drobne techniczne |
→Historia: ort. |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Kopalnia powstała w 1822 jako kopalnia rządowa w [[Dozorstwo |
Kopalnia powstała w 1822 jako kopalnia rządowa w [[Dozorstwo Olkusko-Siewierskie|dozorstwie olkusko-siewierskim]]. Usytuowana na wzgórzu [[Gieraska]], w paśmie gór galmanowych ciągnących się od Sławkowa do [[Strzemieszyce Małe|Strzemieszyc Małych]]. W jej pobliżu powstała górnicza osada [[Zakawie]]. Obszar ten znany był już w XVII w. jako miejsce wydobycia [[Galena|galeny]]. Kopalnia "Leonidas" rozpoczęła działalność jako [[kopalnia głębinowa]]. W 1824 zatrudniała 56 górników i miała 11 szybów. W latach 1822–1826 w kopalni wydobyto 31 758 [[Korzec|korcy]] galmanu<ref>N. Gąsiorowaka-Grabowska, ''Z dziejów przemysłu w Królestwie Polskim, 1815–1918'', PWN 1965, s. 341.</ref>. [[Hieronim Hilary Łabęcki|H. Łabęcki]] szacuje ogólne wydobycie kopalni w latach 1822–1829 na 30 000 [[Kibel|kibli]]. W 1823 w kopalni pracował [[Józef Cieszkowski]], który pozostawił po sobie jej opis. W 1829 kopalnia "Leonidas" została zamknięta<ref>H. Łabęcki: ''Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego pod względem technicznym, historyczno-statystycznym i prawnym'', t. I, Warszawa 1841, s. 516.</ref> z powodu wyczerpywania się kruszcu i nieopłacalności dalszych poszukiwań. Głównym powodem była nieumiejętność zejścia z wydobyciem poniżej poziomu wody. Od połowy lat czterdziestych XIX wieku do 1860 eksploatowana była jako [[kopalnia odkrywkowa]] przez radcę stanu hrabiego [[Jan Ciechanowski (przemysłowiec)|Jana Ciechanowskiego]]. Wydobywany w niej galman odwożono do hut cynku w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]] i [[Będzin]]ie. W latach 1884 i 1910 podejmowano nieudane próby ponownego uruchomienia kopalni. |
||
== Strefa ochronna == |
== Strefa ochronna == |
Wersja z 23:06, 10 kwi 2014
50°18′43,1″N 19°20′56,6″E/50,311982 19,349056
Kopalnia galmanu "Leonidas" – historyczna kopalnia galmanu w Sławkowie (woj. śląskie), działająca z przerwami w latach 1822–1860.
Historia
Kopalnia powstała w 1822 jako kopalnia rządowa w dozorstwie olkusko-siewierskim. Usytuowana na wzgórzu Gieraska, w paśmie gór galmanowych ciągnących się od Sławkowa do Strzemieszyc Małych. W jej pobliżu powstała górnicza osada Zakawie. Obszar ten znany był już w XVII w. jako miejsce wydobycia galeny. Kopalnia "Leonidas" rozpoczęła działalność jako kopalnia głębinowa. W 1824 zatrudniała 56 górników i miała 11 szybów. W latach 1822–1826 w kopalni wydobyto 31 758 korcy galmanu[1]. H. Łabęcki szacuje ogólne wydobycie kopalni w latach 1822–1829 na 30 000 kibli. W 1823 w kopalni pracował Józef Cieszkowski, który pozostawił po sobie jej opis. W 1829 kopalnia "Leonidas" została zamknięta[2] z powodu wyczerpywania się kruszcu i nieopłacalności dalszych poszukiwań. Głównym powodem była nieumiejętność zejścia z wydobyciem poniżej poziomu wody. Od połowy lat czterdziestych XIX wieku do 1860 eksploatowana była jako kopalnia odkrywkowa przez radcę stanu hrabiego Jana Ciechanowskiego. Wydobywany w niej galman odwożono do hut cynku w Dąbrowie Górniczej i Będzinie. W latach 1884 i 1910 podejmowano nieudane próby ponownego uruchomienia kopalni.
Strefa ochronna
Zgodnie miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego miasta Sławkowa relikty historycznego górnictwa obejmujące szyby kopalni "Leonidas" objęte zostały strefą ochronną. Plan nakazuje utrzymanie stanu ukształtowania terenu. Dopuszcza się wprowadzenie drzew i krzewów wyłącznie w oparciu o projekt mający na celu kompozycyjne podkreślenie zachowanych reliktów górniczych.
Link zewnętrzny
Strefy ochronne dawnych kopalń "Leonidas" i "Kozioł" na planie zagospodarowania przestrzennego Sławkowa [1]
Zobacz też
Bibliografia
- J. Brzozowski: Czasy rozbiorów i niewoli, w: F. Kiryk (red.), Sławków, Kraków 1965, s. 58-59.
- Natalia Gąsiorowska-Grabowska: Z dziejów przemysłu w Królestwie Polskim, 1815-1918, PWN 1965, s. 341.
- Katalog zabytków budownictwa przemysłowego w Polsce, t. 3, z. 4, cz. 1, Wrocław 1971, s. 44-45.
- H. Łabęcki: Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego pod względem technicznym, historyczno-statystycznym i prawnym, t. I, Warszawa 1841, s. 515–516