Teodozij Starak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m kat. |
m infobox |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Polityk infobox |
|||
[[Grafika:Starak.jpg|200px|right|thumb|Teodozjusz Starak]] |
|||
|polityk = Teodozjusz Starak |
|||
|data urodzenia = [[12 sierpnia]] [[1931]] |
|||
|miejsce urodzenia = [[Międzybrodzie]], [[II Rzeczpospolita|Polska]] |
|||
|data śmierci = [[1 października]] [[1999]] |
|||
|miejsce śmierci = [[Lwów]], [[Ukraina]] |
|||
|poprzednik = ''funkcja utworzona'' |
|||
|następca = [[Anatolij Szewczuk]] (''ambasador'') |
|||
|grafika = [[Plik:Starak.jpg|185px]] |
|||
|funkcja = [[Ambasada Ukrainy w Polsce|Chargé d’affaires Ukrainy w Polsce]] |
|||
|partia = |
|||
|od = 1991 |
|||
|do = 1991 |
|||
|odznaczenia = {{order|OZRP|KKO}} |
|||
}} |
|||
'''Teodozjusz Starak''', [[język ukraiński|ukr.]] ''Tеодозій Старак'' (ur. [[12 sierpnia]] [[1931]] w [[Międzybrodzie|Międzybrodziu]] koło [[Sanok]]a, zm. [[1 października]] [[1999]] we [[Lwów|Lwowie]]) – ukraiński [[Dysydent (polityka)|dysydent]], działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce ([[1991]]). |
'''Teodozjusz Starak''', [[język ukraiński|ukr.]] ''Tеодозій Старак'' (ur. [[12 sierpnia]] [[1931]] w [[Międzybrodzie|Międzybrodziu]] koło [[Sanok]]a, zm. [[1 października]] [[1999]] we [[Lwów|Lwowie]]) – ukraiński [[Dysydent (polityka)|dysydent]], działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce ([[1991]]). |
||
Wersja z 16:16, 28 maj 2015
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Chargé d’affaires Ukrainy w Polsce | |
Okres |
od 1991 |
Poprzednik |
funkcja utworzona |
Następca |
Anatolij Szewczuk (ambasador) |
Odznaczenia | |
Teodozjusz Starak, ukr. Tеодозій Старак (ur. 12 sierpnia 1931 w Międzybrodziu koło Sanoka, zm. 1 października 1999 we Lwowie) – ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce (1991).
Biografia
Urodził się na Łemkowszczyżnie jako syn Wasyla Staraka- działacza ukraińskiego stowarzyszenia społeczno-oświatowego Proswita.
W marcu 1945 we wstępnym etapie wyrównywania granic deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez NKWD jako syn wroga ludu i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do obozu koncentracyjnego – (łagru) w Karagandzie. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii chruszczowowskiej wraca do Lwowa. W latach 1956-1961 studiował na wydziale slawistyki Uniwersytetu Lwowskiego otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch szestdysiatnykiw – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach odwilży po XX i XXII Zjeździe KPZR. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również Dmytro Pawłyczko, Wasyl Stus, Iwan Dracz,Wiaczesław Czornowił, Bohdan Horyń, Mychajło Horyń i Łewko Łukjanenko. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).
Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do pokazowego procesu Daniel – Siniawski w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa Radianska Szkoła, gdzie pracował oficjalnie do roku 1990. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku 1945 Kościoła greckokatolickiego Wira Bat'kiw (Wiara ojców).
Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę (1991) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze charge d'affaires. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek latającego ambasadora, który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).
W roku 1998 wybrany Prezesem Światowego Związku Łemków.
Współautor (wraz z S. Łewynską) Słownika polsko-ukraińskiego 1998. Po roku 1991 jest autorem wielu wywiadów i publikacji w prasie ukraińskiej i polskiej.
Zmarł po długotrwałej ciężkiej chorobie we Lwowie 1 października 1999. Pochowany w Kwaterze Represjonowanych i Więźniów Politycznych Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie.
Na wniosek Towarzystwa Gospodarczego Polska-Ukraina z 13 października 1999 Teodozjusz Starak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Odznaczenie wdowie, ukraińskiej poetce Lubow Gorbenko, wręczyli 19 marca 2002 w Ratuszu we Lwowie w imieniu Rzeczypospolitej Andrzej Rosiński i Zbigniew Misiak.
Bibliografia
- Słownik polsko-ukraiński, Lviv 1998; ISBN 5-7773-0884-8
- Litaučij ambasador : Teodozij Starak : osobistist', Lviv 2001; ISBN 5-7773-0450-8
Linki zewnętrzne
- Absolwenci Uniwersytetu Lwowskiego
- Ambasadorowie Ukrainy w Polsce
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Pozbawieni obywatelstwa polskiego przez władze Polski Ludowej 1944-1989
- Ukraińscy dysydenci w ZSRR
- Ukraińscy dyplomaci
- Ukraińscy filolodzy
- Ukraińscy politycy
- Ukraińscy zesłańcy
- Ukraińskie ofiary prześladowań komunistycznych 1917-1991
- Wykładowcy Uniwersytetu Lwowskiego
- Urodzeni w 1931
- Zmarli w 1999