Teodozij Starak: Różnice pomiędzy wersjami

Teodozjusz Starak
Data i miejsce urodzenia	12 sierpnia 1931 ; Międzybrodzie, Polska
Data i miejsce śmierci	1 października 1999 ; Lwów, Ukraina
	Chargé d’affaires Ukrainy w Polsce
Okres	od 1991; do 1991
Poprzednik	funkcja utworzona
Następca	Anatolij Szewczuk (ambasador)
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:54, 16 lut 2016

Teodozjusz Starak, ukr. Теодозій Васильович Старак (ur. 12 sierpnia 1931 w Międzybrodziu koło Sanoka, zm. 1 października 1999 we Lwowie) – ukraiński dysydent, działacz społeczny i dyplomata. Pierwszy przedstawiciel dyplomatyczny niepodległej Ukrainy w Polsce (1991).

Biografia

Urodził się na Łemkowszczyżnie jako syn Wasyla Staraka- działacza ukraińskiego stowarzyszenia społeczno-oświatowego Proswita.

W marcu 1945 we wstępnym etapie wyrównywania granic deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez NKWD jako syn wroga ludu i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do obozu koncentracyjnego – (łagru) w Karagandzie. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii chruszczowowskiej wraca do Lwowa. W latach 1956-1961 studiował na wydziale slawistyki Uniwersytetu Lwowskiego otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch szistdesiatnykiw – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach odwilży po XX i XXII Zjeździe KPZR. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również Dmytro Pawłyczko, Wasyl Stus, Iwan Dracz, Wiaczesław Czornowił, Bohdan Horyń, Mychajło Horyń i Łewko Łukjanenko. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).

Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do pokazowego procesu Daniel – Siniawski w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa Radianska Szkoła, gdzie pracował oficjalnie do roku 1990. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w ZSRR od roku 1945 Kościoła greckokatolickiego Wira Bat’kiw (Wiara ojców).

Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę (1991) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze chargé d’affaires. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek latającego ambasadora, który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).

W roku 1998 wybrany Prezesem Światowego Związku Łemków.

Współautor (wraz z S. Łewynską) Słownika polsko-ukraińskiego (1998). Po roku 1991 był autorem wielu wywiadów i publikacji w prasie ukraińskiej i polskiej.

Zmarł po długotrwałej ciężkiej chorobie we Lwowie. Pochowany w Kwaterze Represjonowanych i Więźniów Politycznych Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie.

Na wniosek Towarzystwa Gospodarczego Polska-Ukraina z 13 października 1999 Teodozjusz Starak został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Odznaczenie wdowie, ukraińskiej poetce Lubow Gorbenko, wręczyli 19 marca 2002 w Ratuszu we Lwowie w imieniu Rzeczypospolitej Andrzej Rosiński i Zbigniew Misiak.

Bibliografia

Słownik polsko-ukraiński, Lviv 1998, ISBN 5-7773-0884-8.
Litaučij ambasador: Teodozij Starak: osobistist', Lviv 2001, ISBN 5-7773-0450-8.

Linki zewnętrzne

@@ Linia 9: / Linia 9: @@
  |grafika = [[Plik:Starak.jpg|185px]]
  |funkcja = [[Ambasada Ukrainy w Polsce|Chargé d’affaires Ukrainy w Polsce]]
  |partia =
  |od = 1991
  |do = 1991
@@ Linia 19: / Linia 19: @@
 Urodził się na [[Łemkowszczyzna|Łemkowszczyżnie]] jako syn Wasyla Staraka- działacza ukraińskiego stowarzyszenia społeczno-oświatowego ''[[Proswita]]''.
-W marcu 1945 we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] – ([[Gułag|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach 1956-1961 studiował na wydziale [[slawistyka|slawistyki]] [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''[[Szistdesiatnyky|szistdesiatnykiw]]'' – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]],[[Wjaczesław Czornowił|Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[Mychajło Horyń]] i [[Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).
+W marcu 1945 we wstępnym etapie ''wyrównywania granic'' deportowany z rodziną do Lwowa. W listopadzie roku 1949 aresztowany przez [[NKWD]] jako syn [[wróg ludu|wroga ludu]] i uczestnik kółek samokształceniowych w gimnazjum. Po krótkim śledztwie zesłany do [[obóz koncentracyjny|obozu koncentracyjnego]] – ([[Gułag|łagru]]) w [[Karaganda|Karagandzie]]. Po sześciu latach łagru i zesłania po amnestii [[Nikita Chruszczow|chruszczowowskiej]] wraca do Lwowa. W latach 1956-1961 studiował na wydziale [[slawistyka|slawistyki]] [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytetu Lwowskiego]] otrzymując dyplom magistra filologii polskiej. Następnie pracował na Uniwersytecie Lwowskim włączając się w ruch ''[[Szistdesiatnyky|szistdesiatnykiw]]'' – młodego pokolenia ukraińskiej inteligencji, które zaktywizowało się w ramach ''odwilży'' po XX i XXII Zjeździe [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. Najważniejszymi postaciami tego pokolenia byli również [[Dmytro Pawłyczko]], [[Wasyl Stus]], [[Iwan Dracz]], [[Wjaczesław Czornowił|Wiaczesław Czornowił]], [[Bohdan Horyń]], [[Mychajło Horyń]] i [[Łewko Łukjanenko]]. Łewko Łukjanenko, prawnik, za zorganizowanie konspiracyjnej partii – [[Ukraiński Związek Robotniczo-Chłopski]] został skazany w roku 1961 na karę śmierci (złagodzoną do piętnastu lat więzienia, które odsiedział w całości).
-Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] – [[Andriej Siniawski|Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracował oficjalnie do roku 1990. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] od roku 1945 [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat'kiw'' (''Wiara ojców'').
+Teodozjusz Starak w roku 1965 został usunięty z pracy i aresztowany wraz z Bohdanem i Mychajło Horyniami na fali aresztowań ukraińskiej inteligencji, równoległej do [[proces pokazowy|pokazowego procesu]] [[:en:Yuli Daniel|Daniel]] – [[Andriej Siniawski|Siniawski]] w Moskwie. Po uwolnieniu utrzymywał się z pracy dorywczej jako wiejski nauczyciel, wreszcie w roku 1969 został zatrudniony jako redaktor w redakcji polskiej wydawnictwa ''Radianska Szkoła'', gdzie pracował oficjalnie do roku 1990. Równolegle redagował podziemną gazetę zakazanego w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] od roku 1945 [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|Kościoła greckokatolickiego]] ''Wira Bat’kiw'' (''Wiara ojców'').
-Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę (1991) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze ''[[Chargé d’affaires|chargé d'affaires]]''. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek '''''latającego ambasadora''''', który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).
+Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę (1991) został pierwszym reprezentantem dyplomatycznym niepodległego państwa ukraińskiego w Polsce w randze ''[[chargé d’affaires]]''. Organizuje placówkę dyplomatyczną od podstaw – w znacznej mierze za własne środki – (stąd przydomek '''''latającego ambasadora''''', który nie miał nawet własnego kierowcy). Po podniesieniu rangi przedstawicielstw dyplomatycznych Polski i Ukrainy do szczebla ambasad – do kwietnia 1998 roku pierwszy radca Ambasady Ukrainy w Polsce (pierwszy zastępca ambasadora).
 W roku 1998 wybrany Prezesem [[Światowy Związek Łemków|Światowego Związku Łemków]].
@@ Linia 34: / Linia 34: @@
 == Bibliografia ==
-* ''Słownik polsko-ukraiński'', Lviv [[1998]]; ISBN 5-7773-0884-8
+* ''Słownik polsko-ukraiński'', Lviv 1998, ISBN 5-7773-0884-8.
-* ''Litaučij ambasador : Teodozij Starak : osobistist''', Lviv [[2001]]; ISBN 5-7773-0450-8
+* ''Litaučij ambasador: Teodozij Starak: osobistist''', Lviv 2001, ISBN 5-7773-0450-8.
 == Linki zewnętrzne ==
@@ Linia 41: / Linia 41: @@
 * [http://www.ji-magazine.lviv.ua/inform/info-eng/starak.htm informacje po angielsku]
-{{DEFAULTSORT:Starak, Teodozjusz}}
+{{SORTUJ:Starak, Teodozjusz}}
 [[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Lwowskiego]]
 [[Kategoria:Ambasadorowie Ukrainy w Polsce]]