Włosek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m poprawiam sposób wywołania przypisów |
Poszerzono tekst, zmieniono błędne informacje. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Włosek( potocznie Michał) przyjaciel: Tomka, Ksawerego oraz Mateusza. |
|||
[[Plik:Image-Oenothera erythrosepala closeup stipe.JPG|thumb|200px|Włoski u ''Oenothera erythrosepala'']] |
|||
Został on oskarżony o bycie crushem. |
|||
[[Plik:Arabidopsis-epiderm-and-trichome-2.jpg|thumb|200px|Gwiazdkowaty włosek w epidermie [[rzodkiewnik]]a]] |
|||
[[Plik:Drosera rotundifolia leaf1.jpg|thumb|200px|Włoski wydzielnicze u owadożernej [[rosiczka okrągłolistna|rosiczki okrągłolistnej]]]] |
|||
'''Włoski, trichomy''' ([[łacina|łac.]] ''pilus'') – jedno lub wielokomórkowe, żywe lub martwe wytwory skórki ([[epiderma|epidermy]]) u [[rośliny|roślin]]. Są zróżnicowane zarówno pod względem funkcji, jak i kształtu. Gęsta powłoka z włosków na powierzchni niektórych roślin nazywana jest [[kutner]]em{{r|Szweykowska-2003}}. Włoski są utrzymywane, albo przez cały okres życia rośliny (trichomy trwałe), albo tylko przez jakiś czas, po czym są zrzucane{{r|Hejnowicz-1980}}. |
|||
== Budowa i funkcje == |
== Budowa i funkcje == |
||
Wersja z 17:23, 4 paź 2016
Włosek( potocznie Michał) przyjaciel: Tomka, Ksawerego oraz Mateusza. Został on oskarżony o bycie crushem.
Budowa i funkcje
Włoski mogą być zbudowane z jednej lub wielu komórek żywych lub martwych pokrytych kutyną. Występuje wiele stopni pośrednich między typowymi komórkami epidermy a włoskami. Podstawowym podziałem włosków jest podział na włoski zwykłe i wydzielnicze[1][2].
Podstawową funkcją martwych włosków zwykłych jest zabezpieczanie roślin przed parowaniem i nagrzewaniem (martwe włoski zmniejszają transpirację, podczas gdy żywe – zwiększają powierzchnię parowania[2]). Gęsty kutner jest charakterystyczną cechą kserofitów. Włoski zwykłe zawierają protoplast przez krótki czas. Po obumarciu tworzą srebrnobiałą powłokę na liściach i łodygach[1].
Włoski zwykłe mogą również zapewniać przyczepność organom pnączy, tego typu włoski występują na przykład u chmielu[1].
Włoski wydzielnicze są żywe przez dłuższy czas, a po obumarciu protoplastu zwykle odłamują się. Przykładem włosków wydzielniczych są włoski parzące, występują między innymi u pokrzywy. Wierzchołek takich włosków zakończony jest główką, która odłamuje się pod naciskiem, ostra szyjka wbija się w skórę i wstrzykuje substancję parzącą[1]. Włoski wydzielnicze zwykle wytwarzają olejki eteryczne, ale mogą też wydzielać wodę (wypotniki) i inne substancje[2].
Włoski można podzielić, ze względu na ich budowę na[3]:
- gruczołowate – posiadają na końcu zgrubienie i wydzielają różnego rodzaju wydzieliny
- gwiaździste – na końcu rozgałęziają się na co najmniej 3 ramiona
- haczykowate – zakończone jednym lub kilkoma zagiętymi haczykami, np. włoski czepne chmielu
- łuskowate – mające kształt łusek, pełnią funkcje ochronne
- parzące – zawierające drażniącą substancję (np. u pokrzywy)
- pierzaste – o końcach rozgałęzionych pierzasto, gęsto występując tworzą "filcową" powłokę – kutner (np. u szarotki alpejskiej, lub dziewanny).
- tarczowate – szerokie i płaskie, wyrastające na trzonku przyrośniętym na środku.
Znaczenie
Morfologia włosków ma duże znaczenie przy oznaczaniu niektórych gatunków roślin (chociaż na jednej roślinie może występować wiele ich rodzajów)[4]. W przemyśle tekstylnym duże znaczenie mają włoski pokrywające nasiona bawełny[5].
Zobacz też
- ↑ a b c d Malinowski Edmund: Anatomia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 262-267.
- ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 823, 993. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Hejnowicz Z.: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Warszawa: PWN, 1980, s. 67-71. ISBN 83-01-00420-7.
- ↑ S. Wang, JW. Wang, N. Yu, CH. Li i inni. Control of plant trichome development by a cotton fiber MYB gene.. „Plant Cell”. 16 (9), s. 2323-34, Sep 2004. DOI: 10.1105/tpc.104.024844. PMID: 15316114.
<ref> o nazwie „Szweykowska-2003”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.