Witowt Putna

Witowt Putna

Witowt Kazimirowicz Putna (ros. Витовт Казимирович Путна; lit. Vytautas Putna; ur. 12 kwietnia 1893 w Mackonys w obecnym rejonie malackim, zm. 11 czerwca 1937 w Moskwie) – komkor Armii Czerwonej.

Życiorys

Urodzony w rodzinie chłopskiej. Ukończył w Rydze szkołę handlową i zawodowo-rzemieślniczą. W ruchu rewolucyjnym od młodych lat. W 1913 aresztowany za propagandę rewolucyjną.

W 1915 został powołany do armii carskiej. W 1917 ukończył szkołę chorążych, awansując do stopnia chorążego. Dowodził batalionem na froncie. Członek Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji do 1918. Prowadził rewolucyjną działalność wśród żołnierzy 12. Armii. W kwietniu 1918 wstąpił do Czerwonej Gwardii. Od maja 1918 komendant Komendy Powiatowej w Witebsku.

Od września 1918 do maja 1919 komisarz 1. Smoleńskiej (później 26) Dywizji Strzelców (DS), od maja 1919 dowódca 228. Karelskiego Pułku Strzeleckiego, od lipca dowódca 2. Brygady Strzelców w 26. DS, od grudnia 1919 dowódca 27. DS. Walczył na Froncie Wschodnim, gdzie jego dywizja odznaczyła się w walkach i uzyskała miano "żelaznej", i na Froncie Zachodnim w wojnie polsko-bolszewickiej 1920. W wojnie z Polską Putna zdobył sławę jednego z najlepszych dowódców dywizji w Armii Czerwonej. Dzięki jego umiejętnościom i działaniom resztki wojsk 16. i 3. Armii sowieckich uniknęły zniszczenia i przerwały okrążenie pod Białymstokiem, po czym wycofały się na wschód. Brał udział w likwidacji powstania marynarzy w Kronsztadzie i walkach przy ujściu Wołgi. Po ukończeniu Wyższych Kursów Akademickich w 1923 komendant i komisarz 2. Moskiewskiej Szkoły Piechoty. W 1923 związał się z opozycją trockistowską. Później z nią zerwał. W latach 1924–1927 służył w sztabie i centralnych zarządach Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej (RChACz), dowodził korpusem. W 1927–1931 attaché wojskowy w Japonii. W latach 1931–1934 dowódca korpusu, później dowódca Nadmorskiej Grupy Wojsk na Dalekim Wschodzie. W latach 1934–1935 attaché wojskowy w Wielkiej Brytanii. W 1935 został mianowany komkorem.

W okresie czystek stalinowskich w Armii Czerwonej aresztowany w 1937 pod zarzutem "udziału w antyradzieckiej organizacji terrorystycznej". Sądzony i skazany w okresie wielkiej czystki w ZSRR (wraz z nim 11 czerwca 1937 zostało skazanych siedmiu innych generałów: Michaił Tuchaczewski, Jona Jakir, Robert Ejdeman, August Kork, Witalij Primakow, Boris Feldman, Ijeronim Uborewicz. Stracony 11 czerwca 1937. Rehabilitowany w 1956.

Trzykrotnie odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru.

Literatura

• Bolszaja Sowietskaja Encyklopedia, t. 21 Moskwa 1975
• J. Odziemkowski, Leksykon wojny polsko rosyjskiej 1919-1920, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2004 ISBN 83-7399-096-8