Bazylika św. Agnieszki za Murami: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m poprawa linków
Linia 69: Linia 69:
{{Inne znaczenia|[[bazylika|bazyliki]] w dzielnicy [[Trieste]]|[[kościół (budynek)|kościół]] [[Sant'Agnese in Agone]] na [[Piazza Navona]]}}
{{Inne znaczenia|[[bazylika|bazyliki]] w dzielnicy [[Trieste]]|[[kościół (budynek)|kościół]] [[Sant'Agnese in Agone]] na [[Piazza Navona]]}}


'''Bazylika św. Agnieszki za Murami''' ([[język włoski|wł.]] ''Basilica di Sant'Agnese fuori le mura'') – [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] [[kościół tytularny]] w [[Rzym]]ie.
'''Bazylika św. Agnieszki [[Mur Aureliana|za Murami]]''' ([[język włoski|wł.]] ''Basilica di Sant'Agnese fuori le mura'') – [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] [[kościół tytularny]] w [[Rzym]]ie.


Świątynia ta jest [[kościół parafialny|kościołem parafialnym]] oraz [[Kościół tytularny|kościołem tytularnym]], mającym również rangę [[bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]]{{r|DR}}.
Świątynia ta jest [[kościół parafialny|kościołem parafialnym]] oraz [[Kościół tytularny|kościołem tytularnym]], mającym również rangę [[bazylika mniejsza|bazyliki mniejszej]]{{r|DR}}.
Linia 104: Linia 104:
Kościół ma trzy [[nawa|nawy]] z trzema kaplicami w każdej z nich.
Kościół ma trzy [[nawa|nawy]] z trzema kaplicami w każdej z nich.


Ołtarz główny pochodzi z czasów papieża Pawła V. Umieszczone są w nim m.in. relikwie św. Agnieszki i św. Emerencjany. Baldachim nad ołtarzem głównym pochodzi z 1614 r., jednak podtrzymujące go cztery porfirowe kolumny pochodzą z czasów starożytnych{{r|ChR}}. Tron biskupi stojący za ołtarzem pochodzi prawdopodobnie z VII wieku{{r|ChR}}. Najstarszym przedmiotem w świątyni jest świecznik paschalny datowany na II wiek{{r|ChR}}.
Ołtarz główny pochodzi z czasów papieża Pawła V. Umieszczone są w nim m.in. relikwie św. Agnieszki i św. [[Emerencjana (męczennica)|Emerencjany]]. [[Baldachim]] nad ołtarzem głównym pochodzi z 1614 r., jednak podtrzymujące go cztery [[porfir]]owe kolumny pochodzą z czasów starożytnych{{r|ChR}}. Tron biskupi stojący za ołtarzem pochodzi prawdopodobnie z VII wieku{{r|ChR}}. Najstarszym przedmiotem w świątyni jest świecznik paschalny datowany na II wiek{{r|ChR}}.


Nad tabernakulum znajduje się figura św. Agnieszki, wykonana przez Nicolasa Cordiera{{r|ChR}}. Wykorzystał on starożytny alabastrowy korpus, który uzupełnił elementami z brązu (głowa i kończyny){{r|ChR}}.
Nad tabernakulum znajduje się figura św. Agnieszki, wykonana przez [[Nicolas Cordier|Nicolasa Cordiera]]{{r|ChR}}. Wykorzystał on starożytny alabastrowy korpus, który uzupełnił elementami z brązu (głowa i kończyny){{r|ChR}}.


Strop kasetonowy pochodzi z roku 1606, jest bogato rzeźbiony, pośrodku św. Agnieszka, oprócz niej św. Cecylia i Konstantyna, jednak malowania i złocenia są XIX-wieczne{{r|ChR}}.
Strop kasetonowy pochodzi z roku 1606, jest bogato rzeźbiony, pośrodku wizerunek św. Agnieszki, oprócz niej [[Cecylia z Rzymu|św. Cecylii]] i Konstantyny, jednak malowania i złocenia są XIX-wieczne{{r|ChR}}.


{{Grafika rozwinięta
{{Grafika rozwinięta
Linia 138: Linia 138:
{{clear|left}}
{{clear|left}}


W [[Apsyda (architektura)|absydzie]] znajduje się najcenniejsze i najstarsze dzieło w bazylice – mozaika przedstawiająca św. Agnieszkę i papieży św. [[Symmachus (papież)|Symmachusa]] i [[Honoriusz I|Honoriusza I]]. Powstała ona pomiędzy [[625]] a [[638]]. Jest przykładem wpływów bizantyjskich.
W [[Apsyda (architektura)|absydzie]] znajduje się najcenniejsze i najstarsze dzieło w bazylice – mozaika przedstawiająca św. Agnieszkę oraz papieży św. [[Symmachus (papież)|Symmachusa]] i [[Honoriusz I|Honoriusza I]]. Powstała ona pomiędzy [[625]] a [[638]]. Jest przykładem wpływów bizantyjskich.


{{Grafika rozwinięta
{{Grafika rozwinięta
Linia 158: Linia 158:
{{clear|left}}
{{clear|left}}


W prawej nawie znajdują są kaplice: [[Augustyn z Hippony|św. Augustyna]], świętych [[Święty Szczepan|Szczepana (Stefana)]] i [[Wawrzyniec z Rzymu|Wawrzyńca]] oraz [[Emerencjana (męczennica)|świętej Emerencjany]]. W środkowej kaplicy można podziwiać marmurowe rzeźby ze szkoły [[Andrea Bregno]] (XV w.) przedstawiające dwóch świętych Stefana i Wawrzyńca, a także marmurową głowę Chrystusa, uważaną za XVII-wieczną kopię zaginionego dzieła [[Michał Anioł|Michała Anioła]]{{r|ChR}}.
W prawej nawie znajdują są kaplice: [[Augustyn z Hippony|św. Augustyna]], świętych [[Święty Szczepan|Szczepana (Stefana)]] i [[Wawrzyniec z Rzymu|Wawrzyńca]] oraz [[Emerencjana (męczennica)|świętej Emerencjany]]. W środkowej kaplicy można podziwiać marmurowe rzeźby ze szkoły [[Andrea Bregno]] (XV w.) przedstawiające dwóch świętych Szczepana i Wawrzyńca, a także marmurową głowę Chrystusa, uważaną za XVII-wieczną kopię zaginionego dzieła [[Michał Anioł|Michała Anioła]]{{r|ChR}}.


Kaplice lewej nawy: Bractwa Najświętszego Serca Pana Jezusa, [[Obraz Matki Bożej Pompejańskiej|Matki Bożej Pompejańskiej]], i Pobożnego Związku Córek Maryi. W centralnej kaplicy można zobaczyć freski z XV wieku, a po bokach dwa freski [[Giuseppe Chiari|Giuseppiego Chiari]].
Kaplice lewej nawy: Bractwa Najświętszego Serca Pana Jezusa, [[Obraz Matki Bożej Pompejańskiej|Matki Bożej Pompejańskiej]], i Pobożnego Związku Córek Maryi. W centralnej kaplicy można zobaczyć freski z XV wieku, a po bokach dwa freski [[Giuseppe Chiari|Giuseppiego Chiari]].
Linia 187: Linia 187:
* [[Vitaliano Visconti]] (1669–1671)
* [[Vitaliano Visconti]] (1669–1671)
* [[Federico Borromeo (1617–1673)|Federico Borromeo]] (1672–1673)
* [[Federico Borromeo (1617–1673)|Federico Borromeo]] (1672–1673)
* Vacat (1673–1690)
* ''vacat'' (1673–1690)
* [[Toussaint de Forbin-Janson]] (1690–1693)
* [[Toussaint de Forbin Janson]] (1690–1693)
* [[Giambattista Spinola (1615–1704)|Giambattista Spinola]] (1696–1698)
* [[Giambattista Spinola (1615–1704)|Giambattista Spinola]] (1696–1698)
* Vacat (1698–1706)
* ''vacat'' (1698–1706)
* [[Rannuzio Pallavicino]] (1706–1712)
* [[Rannuzio Pallavicino]] (1706–1712)
* Vacat (1712–1721)
* ''vacat'' (1712–1721)
* [[Giorgio Spinola]] (1721–1734)
* [[Giorgio Spinola]] (1721–1734)
* [[Serafino Cenci]] (1735–1740)
* [[Serafino Cenci]] (1735–1740)
Linia 198: Linia 198:
* [[Frédéric-Jérôme de La Rochefoucauld]] (1747–1757)
* [[Frédéric-Jérôme de La Rochefoucauld]] (1747–1757)
* [[Etienne-René Potier de Gesvres]] (1758–1774)
* [[Etienne-René Potier de Gesvres]] (1758–1774)
* Vacat (1774–1778)
* ''vacat'' (1774–1778)
* [[Luigi Valenti Gonzaga]] (1778–1790)
* [[Luigi Valenti Gonzaga]] (1778–1790)
* Vacat (1790–1802)
* ''vacat'' (1790–1802)
* [[Giuseppe Spina]] (1802–1820)
* [[Giuseppe Spina]] (1802–1820)
* [[Dionisio Bardaxí y Azara]] (1822–1826)
* [[Dionisio Bardaxí y Azara]] (1822–1826)

Wersja z 18:56, 30 lis 2018

Bazylika św. Agnieszki za Murami
Basilica di Sant'Agnese fuori le mura
Kościół tytularny
Ilustracja
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym
Via Nomentana 364

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Agnieszki za Murami[1]

Bazylika mniejsza

od

Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Agnieszki za Murami”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Agnieszki za Murami”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Agnieszki za Murami”
Ziemia41°54′11″N 12°29′49″E/41,903056 12,496944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bazylika św. Agnieszki za Murami (wł. Basilica di Sant'Agnese fuori le mura) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.

Świątynia ta jest kościołem parafialnym oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1].

Lokalizacja

Kościół znajduje się w XVII. dzielnicy Rzymu – Trieste (Q XVII) przy Via Nomentana 364.

Patronka

Patronką świątyni jest św. Agnieszka – dziewica, która poniosła śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w IV wieku.

Historia

Obecny kościół zbudowano w VII w. na polecenie papieża Honoriusza I w miejsce zniszczonej bazyliki z czasów Konstantyna Wielkiego (IV wiek). Bazylika znajduje się nad grobem św. Agnieszki.

Bazylikę wzbogacali papieże Hadrian I i Leon III. W 1479 kardynał Giuliano della Rovere (późniejszy papież Juliusz II) zbudował wieże. Prace konserwatorskie przeprowadzone w XVII w. zainicjował kardynał Alessandro Ottaviano de' Medici (późniejszy papież Leon XI). W dniu 14 czerwca 1615 relikwie św. Agnieszki oraz innych męczenników złożono pod ołtarzem głównym w srebrnym relikwiarzu ofiarowanym przez papieża Pawła V. Wtedy też powstało zadaszenie nad ołtarzem.

W 1112 r. papież Paschalis II osadził w klasztorze przy bazylice benedyktynki, natomiast w 1479 r. Sykstus IV zamknął ten żeński klasztor, a w ich miejsce osadził ambrozjanów[2]. Z kolei w 1489 r. Z kolei Innocenty VIII zastąpił ich kanonikami regularnymi laterańskimi, którzy przebywają tam do czasów obecnych[2]. W 1708 r. bazylika stała się kościołem parafialnym, opiekę nad parafią powierzono kanonikom laterańskim[2].

Architektura i sztuka

Fasada bazyliki
Dzwonnica


Kościół ma trzy nawy z trzema kaplicami w każdej z nich.

Ołtarz główny pochodzi z czasów papieża Pawła V. Umieszczone są w nim m.in. relikwie św. Agnieszki i św. Emerencjany. Baldachim nad ołtarzem głównym pochodzi z 1614 r., jednak podtrzymujące go cztery porfirowe kolumny pochodzą z czasów starożytnych[2]. Tron biskupi stojący za ołtarzem pochodzi prawdopodobnie z VII wieku[2]. Najstarszym przedmiotem w świątyni jest świecznik paschalny datowany na II wiek[2].

Nad tabernakulum znajduje się figura św. Agnieszki, wykonana przez Nicolasa Cordiera[2]. Wykorzystał on starożytny alabastrowy korpus, który uzupełnił elementami z brązu (głowa i kończyny)[2].

Strop kasetonowy pochodzi z roku 1606, jest bogato rzeźbiony, pośrodku wizerunek św. Agnieszki, oprócz niej św. Cecylii i Konstantyny, jednak malowania i złocenia są XIX-wieczne[2].

Nawa główna bazyliki
Sufit
Nawa główna - widok w kierunku chóru


Figura św. Agnieszki nad tabernakulum.


W absydzie znajduje się najcenniejsze i najstarsze dzieło w bazylice – mozaika przedstawiająca św. Agnieszkę oraz papieży św. Symmachusa i Honoriusza I. Powstała ona pomiędzy 625 a 638. Jest przykładem wpływów bizantyjskich.

Apsyda
Mozaika przedstawiająca św. Agnieszkę
Mozaika przedstawiająca papieża Honoriusza I
Mozaika przedstawiająca papieża św. Symmachusa


W prawej nawie znajdują są kaplice: św. Augustyna, świętych Szczepana (Stefana) i Wawrzyńca oraz świętej Emerencjany. W środkowej kaplicy można podziwiać marmurowe rzeźby ze szkoły Andrea Bregno (XV w.) przedstawiające dwóch świętych Szczepana i Wawrzyńca, a także marmurową głowę Chrystusa, uważaną za XVII-wieczną kopię zaginionego dzieła Michała Anioła[2].

Kaplice lewej nawy: Bractwa Najświętszego Serca Pana Jezusa, Matki Bożej Pompejańskiej, i Pobożnego Związku Córek Maryi. W centralnej kaplicy można zobaczyć freski z XV wieku, a po bokach dwa freski Giuseppiego Chiari.

Pod bazyliką znajdują się katakumby ponownie odkryte przypadkowo w latach 1865–1866 i odkopywane od 1869. Łączna długość ich korytarzy wynosi 5 km[3].

Ołtarz świętych Szczepana i Wawrzyńca. U dołu marmurowa głowa Chrystusa, kopia dzieła Michała Anioła, XVII w.
Krypta z relikwiami św. Agnieszki i św. Emerencjany


Obchody

W święto patronki 21 stycznia w bazylice są błogosławione dwa jagnięta, wełna z których posłuży do wykonania paliuszy[4].

Kardynałowie prezbiterzy

Bazylika świętej Agnieszki za Murami jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctae Agnetis extra moenia). Tytuł ten ustanowił papież Innocenty X w dniu 5 października 1654[5].
Obecnie kardynałem prezbiterem św. Agnieszki za Murami jest Camillo Ruini emerytowany wikariusz generalny Rzymu. Szablon:Kolumna-podział

Przypisy

  1. ↑ a b Parrocchia sant'Agnese fuori le mura w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2018-10-27]. (wł.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j Sant'Agnese fuori le Mura w Churches of Rome. [dostęp 2018-10-26]. (ang.).
  3. ↑ http://www.misericordias.eu/patronka-kult.html
  4. ↑ Baranki świętej Agnieszki w Voice of Rome. [dostęp 2018-10-27]. (pol.).
  5. ↑ {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org (ang.). [dostęp 2018-10-28]

Linki zewnętrzne

Zobacz też

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazylika_św._Agnieszki_za_Murami&oldid=55159621”