Wikipedysta:Ffkapa/brudnopis7: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia| miejscowości|[[Szczurów|''Inne znaczenia słowa Szczurów'']]}} |
|||
'''Wityng''' (prus. ''wītingis'') – możny pruski (staropruski), nobil, [[Szlachta|szlachcic]], konny wojownik{{odn|Powierski|2005|s=616-617}}{{odn|Szczurowski|2019|s=115-116}}. |
|||
{{Wieś infobox |
|||
|nazwa = Szczurów |
|||
|herb wsi = |
|||
|flaga wsi = |
|||
|herb artykuł = |
|||
|dopełniacz wsi = |
|||
|zdjęcie = |
|||
|opis zdjęcia = |
|||
|województwo = [[Województwo mazowieckie|mazowieckie]] |
|||
|powiat = [[Powiat węgrowski|węgrowski]] |
|||
|gmina = [[Korytnica (gmina)|Korytnica]] |
|||
|sołectwo = |
|||
|wysokość = |
|||
|liczba ludności = 70<ref name = pwl>[http://www.polskawliczbach.pl/wies_Szczurow Strona polskawliczbach.pl]</ref><ref name = gus>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.| data dostępu = 2017-11-05}}</ref> |
|||
|rok = 2011 |
|||
|strefa numeracyjna = 25 |
|||
|kod pocztowy = 07-120 |
|||
|tablice rejestracyjne = WWE |
|||
|SIMC = 0675761 |
|||
|mapa wsi = |
|||
|kod mapy = Korytnica (gmina) |
|||
|stopniN = 52 |minutN = 21 |sekundN = 53 |
|||
|stopniE = 21 |minutE = 50 |sekundE = 31 |
|||
|commons = |
|||
|wikisłownik = |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
'''Szczurów''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]], w [[powiat węgrowski|powiecie węgrowskim]], w [[Korytnica (gmina)|gminie Korytnica]]. |
|||
⚫ | |||
Pojęcie językowo pokrewne słowiańskiemu witeziowi oznaczającemu wojownika, zwycięzcę, bohatera{{odn|Powierski|2005|s=616-617}}. |
|||
Nazwa wsi jest przeniesieniem nazwy wcześniejszego gniazda rodowego szlacheckiego rodu Szczurowskich herbu Prus[1], nieistniejącego dziś (ostatnie wzmianki pochodzą z końca XIX wieku) Szczurowa w ziemi zakroczymskiej (parafia Grodziec), do którego Prusowie przybyli najprawdopodobniej w XIV wieku[2]. |
|||
Szczurowo (do XVII wieku funkcjonowała taka forma nazwy[3]) w ziemi liwskiej (parafia Pniewnik) powstało na części wsi Kąty koło Liwa, którą nabył w pierwszej połowie XV wieku Andrzej ze Szczurowa, co potwierdza zachowany dokument źródłowy z 27 stycznia 1431 roku[4]. Z kolei dokument księcia mazowieckiego Konrada III Rudego z 1476 roku wymienia w Szczurowie trzech synów Andrzeja, a mianowicie Ścibora, Zbrosława i Piotra[5]. Zbrosław w roku 1474 otrzymał nadanie od w/w księcia Konrada w Goźdźcu (obecnie Gójszcz) przy granicy z Kałuszynem – obszar dzisiejszych części Gójszcza: Zbrożki i Skrzeki (do XVI wieku Szczurowo)[6]. Jego synowie, Piotr i Łukasz, dali początek rodom Gójskich-Skrzeków i Zbrożków, co oznacza, że przedstawiciele dwóch powyższych rodów są rodowcami Szczurowskich i de facto stanowią z nimi jeden ród[7]. Potomkowie Ścibora, Piotra oraz najstarszego syna Zbrosława, który pozostał na dziale w Szczurowie w parafii Pniewnik – Jana przyjęli nazwisko Szczurowski, które wykształciło się na przełomie XV i XVI wieku[8]. |
|||
Dokument komtura królewieckiego z 10 sierpnia 1299 roku dotyczący Sambii wymienia prawie setkę starych (starożytnych) wityngów (''antiqui witingi''), którzy dochowali wierności [[Zakon krzyżacki|zakonowi krzyżackiemu]] w czasie [[II powstanie pruskie|II powstania pruskiego]] i innych wydarzeń lub przeszli na jego stronę w czasie walk{{odn|Seraphin|1909|s=nr 718}}{{odn|Szczurowski|2019|s=137}}. |
|||
Z zachowanych rejestrów podatkowych wynika, że w roku 1665 w Szczurowie było 7 dymów i mieszkało tam 45 osób[9]. Natomiast w roku 1673 podatkiem objęto już tylko 24 osoby, zaś w roku 1676 ledwie 15 osób[10]. W roku 1790 w Szczurowie było 7 dymów i około 20 osób[11]. W 1827 roku odnotowano w Szczurowie 15 domów i 83 mieszkańców, natomiast w roku 1890 już tylko 10 domów i 17 mieszkańców[12], co zapewne było efektem dwóch powstań narodowych (listopadowego i styczniowego), które bardzo dotknęły ziemię liwską. |
|||
W państwie krzyżackim, jako tak zwani wolni Prusowie, otrzymywali nadania ziemskie i byli powoływani do służby wojskowej (wykorzystywani m. in. w oddziałach zwiadowczych i do służby informacyjnej){{odn|Powierski|2005|s=616}}{{odn|Szczurowski|2019|s=137}}{{odn|Dobrosielska|2017|s=160-161}}. |
|||
W styczniu 2011 roku w Szczurowie były 22 gospodarstwa rolne i 73 mieszkańców[13]; nie mieszkają tam już żadni Szczurowscy. |
|||
⚫ | |||
[1] P. Szczurowski, Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku, Sandomierz 2018, s. 215-217 i 271-272; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich – pięć wieków w ziemi liwskiej, zawsze na Mazowszu, „Rocznik Kałuszyński”, z. 14, Kałuszyn 2014, s. 41-101. |
|||
[2] P. Szczurowski, Ród…, s. 217; P. Szczurowski, Późnośredniowieczne osadnictwo rycerskie w ziemi liwskiej na przykładzie Szczurowa, Żaboklik i Czapli, „Rocznik Liwski”, t. 5, Liw 2012, s. 34. |
|||
[3] P. Szczurowski, Historia Szczurowa w ziemi liwskiej parafii Pniewnik w świetle najstarszych źródeł pisanych, „Zeszyty Korytnickie”, t. 3, Korytnica 2011, s. 82. |
|||
[4] Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku, t. 2, księga oznaczona nr 334 z lat 1429-1433 (w:) Pomniki prawa, t. VI, Warszawa 1930, nr 267; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 52-53; P. Szczurowski, Ród…, s. 271. |
|||
[5] Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, wyd. J. T. Lubomirski, Warszawa 1863, nr CCXXXVI, s. 274; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 53-54; P. Szczurowski, Ród…, 272. |
|||
[6] Matricularum Regni Poloniae Summaria, cz. IV, t. 3, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1915, nr 1047; P. Szczurowski, Ród…, s. 235-236 i 279-280. |
|||
[7] P. Szczurowski, Późnośredniowieczne osadnictwo…, s.39; P. Szczurowski, Ród…, s. 235-236 i 279-280. |
|||
[8] P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 52 i 57; P. Szczurowski, Ród…, s. 209 i 272. |
|||
[9] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82. |
|||
[10] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82. |
|||
[11] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82-83. |
|||
[12] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, Warszawa 1890, s. 867. |
|||
[13] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 84. |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{ |
* {{cytuj książkę | odn=tak | nazwisko=Szczurowski | imię=Piotr | nazwisko2=| imię2=| tytuł=Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku| miejsce=Sandomierz|rok=2018|wydawca= ARMORYKA }} |
||
* {{Cytuj pismo | nazwisko=Szczurowski | imię=Piotr | tytuł=Historia Szczurowskich – pięć wieków w ziemi liwskiej, zawsze na Mazowszu | czasopismo=Rocznik Kałuszyński| oznaczenie = | wolumin = zeszyt 14| rok = 2014| miejsce =Kałuszyn |strony=|odn=tak}} |
|||
* {{Cytuj pismo | nazwisko=Szczurowski | imię=Piotr | tytuł=Późnośredniowieczne osadnictwo rycerskie w ziemi liwskiej na przykładzie Szczurowa, Żaboklik i Czapli | czasopismo=Rocznik Liwski| oznaczenie = | wolumin = zeszyt 14| rok = 2012| miejsce =Liw |wolumin =tom 5|strony=|odn=tak}} |
|||
* {{Cytuj pismo | nazwisko=Szczurowski | imię=Piotr | tytuł=Historia Szczurowa w ziemi liwskiej parafii Pniewnik w świetle najstarszych źródeł pisanych | czasopismo=Zeszyty Korytnickie| oznaczenie = | wolumin =| rok = 2011| miejsce =Korytnica |wolumin =tom 3|strony=|odn=tak}} |
|||
* {{Cytuj książkę|autor=|tytuł= Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego|tom=|wydawca= J. T. Lubomirski |miejsce=Warszawa|rok=1863| id=nr LXXXIII|strony=|wydanie=|część=|odn={{odn/id|Lubomirski|1863}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę|autor=|tytuł= Matricularum Regni Poloniae Summaria|tom=1, cz IV|wydawca= T. Wierzbowski |miejsce=Warszawa|rok=1910| id=nr 1047|strony=|wydanie=|część=|odn={{odn/id|Wierzbowski|1910}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę|autor=|tytuł= Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku|tom =2, księga oznaczona nr 334 z lat 1429-1433|tytuł tomu = Pomniki prawa. T. VI|miejsce=Warszawa|rok=1930| id=nr 267|strony=|odn={{odn/id|Pomniki prawa|1930}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę|autor=|tytuł= Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich|tom =XI|tytuł tomu = |miejsce=Warszawa|rok=1890| id=|strony=|odn={{odn/id|Słownik geograficzny|1890}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Szczurowski| imię = Piotr|tytuł = Podbój Prus w XIII wieku. Przyczyny „krzyżackiego” sukcesu| miejsce = Sandomierz| data = 2019| odn = tak}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Seraphim| imię = August|tytuł = Preussisches Urkundenbuch|miejsce = Königsberg| data = 1909|tom = I|część = 2| odn = tak}} |
|||
* {{SgKP|XI|867|Szczurów 1}} |
|||
__notoc__ |
|||
{{Gmina Korytnica}} |
|||
⚫ | |||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Dobrosielska| imię = Alicja|tytuł = Opór, oportunizm, współpraca. Prusowie wobec zakonu krzyżackiego w dobie podboju|miejsce = Olsztyn| data = 2017|tom =|część =| odn = tak}} |
|||
⚫ | |||
[[:Kategoria:Zakon krzyżacki]] |
Wersja z 01:22, 28 wrz 2019
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Państwo | |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
25 |
Kod pocztowy |
07-120 |
Tablice rejestracyjne |
WWE |
SIMC |
0675761 |
Położenie na mapie gminy Korytnica Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Szczurów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Korytnica.
Historia
Nazwa wsi jest przeniesieniem nazwy wcześniejszego gniazda rodowego szlacheckiego rodu Szczurowskich herbu Prus[1], nieistniejącego dziś (ostatnie wzmianki pochodzą z końca XIX wieku) Szczurowa w ziemi zakroczymskiej (parafia Grodziec), do którego Prusowie przybyli najprawdopodobniej w XIV wieku[2].
Szczurowo (do XVII wieku funkcjonowała taka forma nazwy[3]) w ziemi liwskiej (parafia Pniewnik) powstało na części wsi Kąty koło Liwa, którą nabył w pierwszej połowie XV wieku Andrzej ze Szczurowa, co potwierdza zachowany dokument źródłowy z 27 stycznia 1431 roku[4]. Z kolei dokument księcia mazowieckiego Konrada III Rudego z 1476 roku wymienia w Szczurowie trzech synów Andrzeja, a mianowicie Ścibora, Zbrosława i Piotra[5]. Zbrosław w roku 1474 otrzymał nadanie od w/w księcia Konrada w Goźdźcu (obecnie Gójszcz) przy granicy z Kałuszynem – obszar dzisiejszych części Gójszcza: Zbrożki i Skrzeki (do XVI wieku Szczurowo)[6]. Jego synowie, Piotr i Łukasz, dali początek rodom Gójskich-Skrzeków i Zbrożków, co oznacza, że przedstawiciele dwóch powyższych rodów są rodowcami Szczurowskich i de facto stanowią z nimi jeden ród[7]. Potomkowie Ścibora, Piotra oraz najstarszego syna Zbrosława, który pozostał na dziale w Szczurowie w parafii Pniewnik – Jana przyjęli nazwisko Szczurowski, które wykształciło się na przełomie XV i XVI wieku[8].
Z zachowanych rejestrów podatkowych wynika, że w roku 1665 w Szczurowie było 7 dymów i mieszkało tam 45 osób[9]. Natomiast w roku 1673 podatkiem objęto już tylko 24 osoby, zaś w roku 1676 ledwie 15 osób[10]. W roku 1790 w Szczurowie było 7 dymów i około 20 osób[11]. W 1827 roku odnotowano w Szczurowie 15 domów i 83 mieszkańców, natomiast w roku 1890 już tylko 10 domów i 17 mieszkańców[12], co zapewne było efektem dwóch powstań narodowych (listopadowego i styczniowego), które bardzo dotknęły ziemię liwską.
W styczniu 2011 roku w Szczurowie były 22 gospodarstwa rolne i 73 mieszkańców[13]; nie mieszkają tam już żadni Szczurowscy.
[1] P. Szczurowski, Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku, Sandomierz 2018, s. 215-217 i 271-272; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich – pięć wieków w ziemi liwskiej, zawsze na Mazowszu, „Rocznik Kałuszyński”, z. 14, Kałuszyn 2014, s. 41-101.
[2] P. Szczurowski, Ród…, s. 217; P. Szczurowski, Późnośredniowieczne osadnictwo rycerskie w ziemi liwskiej na przykładzie Szczurowa, Żaboklik i Czapli, „Rocznik Liwski”, t. 5, Liw 2012, s. 34.
[3] P. Szczurowski, Historia Szczurowa w ziemi liwskiej parafii Pniewnik w świetle najstarszych źródeł pisanych, „Zeszyty Korytnickie”, t. 3, Korytnica 2011, s. 82.
[4] Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku, t. 2, księga oznaczona nr 334 z lat 1429-1433 (w:) Pomniki prawa, t. VI, Warszawa 1930, nr 267; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 52-53; P. Szczurowski, Ród…, s. 271.
[5] Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, wyd. J. T. Lubomirski, Warszawa 1863, nr CCXXXVI, s. 274; P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 53-54; P. Szczurowski, Ród…, 272.
[6] Matricularum Regni Poloniae Summaria, cz. IV, t. 3, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1915, nr 1047; P. Szczurowski, Ród…, s. 235-236 i 279-280.
[7] P. Szczurowski, Późnośredniowieczne osadnictwo…, s.39; P. Szczurowski, Ród…, s. 235-236 i 279-280.
[8] P. Szczurowski, Historia Szczurowskich…, s. 52 i 57; P. Szczurowski, Ród…, s. 209 i 272.
[9] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82.
[10] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82.
[11] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 82-83.
[12] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI, Warszawa 1890, s. 867.
[13] P. Szczurowski, Historia Szczurowa…, s. 84.
Przypisy
Bibliografia
- Piotr Szczurowski: Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku. Sandomierz: ARMORYKA, 2018.
- Piotr Szczurowski. Historia Szczurowskich – pięć wieków w ziemi liwskiej, zawsze na Mazowszu. „Rocznik Kałuszyński”. zeszyt 14, 2014. Kałuszyn.
- Piotr Szczurowski. Późnośredniowieczne osadnictwo rycerskie w ziemi liwskiej na przykładzie Szczurowa, Żaboklik i Czapli. „Rocznik Liwski”. tom 5, 2012. Liw.
- Piotr Szczurowski. Historia Szczurowa w ziemi liwskiej parafii Pniewnik w świetle najstarszych źródeł pisanych. „Zeszyty Korytnickie”. tom 3, 2011. Korytnica.
- Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego. Warszawa: J. T. Lubomirski, 1863. nr LXXXIII.
- Matricularum Regni Poloniae Summaria. T. 1, cz IV. Warszawa: T. Wierzbowski, 1910. nr 1047.
- Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku. T. 2, księga oznaczona nr 334 z lat 1429-1433: Pomniki prawa. T. VI. Warszawa: 1930. nr 267.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. XI. Warszawa: 1890.
Linki zewnętrzne
- Szczurów 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 867 .