Efekt domina: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:34, 29 wrz 2019

Efekt domina – metafora używana na określenie sytuacji, w której jedno zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego^[1]. Sformułowania tego używa się zazwyczaj w odniesieniu do procesów gwałtownych, destrukcyjnych, niemożliwych do opanowania, po tym, gdy już zostaną zainicjowane.

W dosłownym znaczeniu pojęcie to odnosi się do popularnej zabawy prostopadłościennymi kamieniami domina, polegającej na ustawianiu ich na wąskiej podstawie, w niewielkich odległościach jeden od drugiego^[1]. Stojący na początku kamień, pchnięty, przewraca się, uderzając w kamień sąsiedni, co skutkuje jego przewróceniem i uderzeniem w kamień następny, aż do przewrócenia się wszystkich^[1].

Zabawa ta, na wielką skalę, z użyciem milionów kamieni domina ustawianych tygodniami w fantazyjne wzory, weszła na stałe do rywalizacji o wpis do Księgi rekordów Guinnessa. Tylko raz w roku odbywa się tzw. Domino Day.

Polityka – niektórzy eksperci w dziedzinie stosunków międzynarodowych efektem domina próbowali wyjaśnić masowe występowanie zjawisk politycznych, których źródła mają de facto charakter złożony i trudny do jednoznacznego określenia. Jest to tzw. teoria domina^[2].

W polityce prowadzonej przez amerykańską administrację na przełomie lat 60. i 70. XX wieku uznano, że wskutek efektu domina istnieje niebezpieczeństwo rewolucji komunistycznych w państwach sąsiadujących z wyzwolonym spod protekcji francuskiej Wietnamem. Próba zapobieżenia temu efektowi była pretekstem do amerykańskiej interwencji w Wietnamie, której efektem był kolejny etap wojny wietnamskiej.

Efektem domina tłumaczono później również tzw. Jesień Ludów.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c DagD. Heward-Mills DagD., Ti, kdo vás opouštějí, Dag Heward-Mills, 2018, s. 88, ISBN 978-1-64134-983-3 [dostęp 2019-09-29] (cz.).
↑ Vzestup a pád velmocí, Praga: Lidové noviny, 1996, s. 75–76, ISBN 80-7106-173-5 .

[:0-1] DagD. Heward-Mills DagD., Ti, kdo vás opouštějí, Dag Heward-Mills, 2018, s. 88, ISBN 978-1-64134-983-3 [dostęp 2019-09-29] (cz.).

[kennedy_75_76-2] Vzestup a pád velmocí, Praga: Lidové noviny, 1996, s. 75–76, ISBN 80-7106-173-5 .

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Inne znaczenia|metafory|[[Efekt Domina (serial dokumentalny)]]}}
 [[Plik:Efeito dominó.gif|thumb|Efekt domina]]
 [[Plik:Hosni Mubarak facing the Tunisia domino effect.png|thumb|Arabski efekt domina.]]
-Pojęcie '''efekt domina''' jest [[metafora|metaforą]] używaną dla określenia sytuacji, w której jedno drobne zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego. Sformułowania tego używa się zazwyczaj w odniesieniu do procesów gwałtownych, destrukcyjnych, niemożliwych do opanowania, po tym, gdy już zostaną zainicjowane.
+'''Efekt domina''' – [[metafora]] używana na określenie sytuacji, w której jedno zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego<ref name=:0 />. Sformułowania tego używa się zazwyczaj w odniesieniu do procesów gwałtownych, destrukcyjnych, niemożliwych do opanowania, po tym, gdy już zostaną zainicjowane.
-W dosłownym znaczeniu efekt domina odnosi się do popularnej zabawy [[prostopadłościan|prostopadłościennymi]] kamieniami [[domino|domina]], polegającej na ustawianiu ich na wąskiej podstawie, w niewielkich odległościach jeden od drugiego. Stojący na początku kamień, pchnięty, przewraca się, uderzając w kamień sąsiedni, co skutkuje jego przewróceniem i uderzeniem w kamień następny, aż do przewrócenia się wszystkich.
+W dosłownym znaczeniu pojęcie to odnosi się do popularnej zabawy [[prostopadłościan|prostopadłościennymi]] kamieniami [[domino|domina]], polegającej na ustawianiu ich na wąskiej podstawie, w niewielkich odległościach jeden od drugiego<ref name=:0 />. Stojący na początku kamień, pchnięty, przewraca się, uderzając w kamień sąsiedni, co skutkuje jego przewróceniem i uderzeniem w kamień następny, aż do przewrócenia się wszystkich<ref name=:0>{{Cytuj |autor = Dag Heward-Mills |tytuł = Ti, kdo vás opouštějí |data = 2018 |data dostępu = 2019-09-29 |isbn = 9781641349833 |wydawca = Dag Heward-Mills |url = https://books.google.com/books?id=5xdqDwAAQBAJ |s=88 |język = cs}}</ref>.
 Zabawa ta, na wielką skalę, z użyciem milionów kamieni domina ustawianych tygodniami w fantazyjne wzory, weszła na stałe do rywalizacji o wpis do [[Księga rekordów Guinnessa|Księgi rekordów Guinnessa]]. Tylko raz w roku odbywa się tzw. [[Domino Day]].
-'''Polityka''' - niektórzy eksperci w dziedzinie stosunków międzynarodowych efektem domina próbowali wyjaśnić masowe występowanie zjawisk politycznych, których źródła mają de facto charakter złożony i trudny do jednoznacznego określenia. Jest to tzw. teoria domina.
+'''Polityka''' – niektórzy eksperci w dziedzinie stosunków międzynarodowych efektem domina próbowali wyjaśnić masowe występowanie zjawisk politycznych, których źródła mają de facto charakter złożony i trudny do jednoznacznego określenia. Jest to tzw. teoria domina<ref name="kennedy 75 76">{{Cytuj |nazwisko = Kennedy |imię = Paul |tytuł = Vzestup a pád velmocí |wydawca = Lidové noviny |miejsce = Praga| data = 1996 |s = 75–76 |isbn = 8071061735}}</ref>.
-W polityce  prowadzonej przez amerykańską administrację na przełomie lat 60. i 70. XX wieku uznano, że wskutek efektu domina istnieje niebezpieczeństwo rewolucji komunistycznych w państwach sąsiadujących z wyzwolonym spod protekcji francuskiej Wietnamem.
+W polityce prowadzonej przez amerykańską administrację na przełomie lat 60. i 70. XX wieku uznano, że wskutek efektu domina istnieje niebezpieczeństwo rewolucji komunistycznych w państwach sąsiadujących z wyzwolonym spod protekcji francuskiej Wietnamem.
 Próba zapobieżenia temu efektowi była pretekstem do amerykańskiej interwencji w Wietnamie, której efektem był kolejny etap [[Wojna wietnamska|wojny wietnamskiej]].
@@ Linia 23: / Linia 22: @@
 * [[efekt kuli śnieżnej]]
 * [[indukcja matematyczna]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 {{Ka}}