Ludwik Sforza: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
słowo "rządy francuskie" zastąpione imieniem konkretnego władcy; drobne |
styl, drobne merytoryczne |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
'''Ludovico Sforza''', zwany '''Ludovico il Moro''' lub '''Maur''', znany także jako ''Ermelino'' (z [[Język włoski|wł.]] gronostaj), (ur. [[27 lipca]] [[1452]] r., zm. [[27 maja]] [[1508]] r.), książę [[Mediolan]]u [[1494]]–[[1499]], syn [[Franciszek I Sforza|Francesco I Sforzy]] i Blanki Marii Visconti. Młodszy brat [[Galeazzo Maria Sforza|Galeazzo Marii Sforzy]]. |
'''Ludovico Sforza''', zwany '''Ludovico il Moro''' lub '''Maur''', znany także jako ''Ermelino'' (z [[Język włoski|wł.]] gronostaj), (ur. [[27 lipca]] [[1452]] r., zm. [[27 maja]] [[1508]] r.), książę [[Mediolan]]u [[1494]]–[[1499]], syn [[Franciszek I Sforza|Francesco I Sforzy]] i Blanki Marii Visconti. Młodszy brat [[Galeazzo Maria Sforza|Galeazzo Marii Sforzy]]. |
||
W latach [[1480]]–[[1494|94]] sprawował władzę jako regent małoletniego bratanka [[Gian Galeazzo Sforza|Gian Galeazzo Sforzy]] (ojca [[Bona Sforza|Bony Sforzy]]), a po jego śmierci został księciem Mediolanu. W [[1499]] został pozbawiony władzy przez |
W latach [[1480]]–[[1494|94]] sprawował władzę jako regent małoletniego bratanka [[Gian Galeazzo Sforza|Gian Galeazzo Sforzy]] (ojca [[Bona Sforza|Bony Sforzy]]), a po jego śmierci został księciem Mediolanu. Był jednym z inspiratorów wyprawy [[władcy Francji|króla Francji]] [[Karol VIII Walezjusz|Karola VIII]] do Włoch z lat [[1494]]-[[1495]], która zapoczątkowała wieloletnie [[wojny włoskie]]. Początkowo był w sojuszu z Francją; gdy jednak Karol VIII w 1495 r. zajął [[Królestwo Neapolu]], Ludovico przeszedł na stronę jego przeciwników, co zmusiło Karola do opuszczenia Włoch. W [[1499]] został pozbawiony władzy przez kolejnego króla Francji [[Ludwik XII Walezjusz|Ludwika XII]], wspieranego przez [[Republika Wenecka|Wenecję]]. W lutym [[1500]] r. odzyskał władzę w Mediolanie; jednak w kwietniu tego roku Francuzi raz jeszcze opanowali Księstwo, a sam Ludovico został przez nich ujęty i do śmierci więziony w zamku [[Loches]] w [[Turenia|Turenii]]. |
||
Jego żoną była Beatrice d'Este, córka [[Ercole d'Este|Ercole I]] i Eleonory Aragońskiej. Przydomek Maura nadano mu ze względu na śniadą cerę. Był on bezwzględnym i pragmatycznym władcą [[Odrodzenie|renesansowym]], a zarazem wybitnym mecenasem sztuki. Za jego panowania mediolański dwór stał się najświetniejszy w Europie, pracowali dla niego architekt [[Donato Bramante|Bramante]] i [[Leonardo da Vinci]], który sportretował jego kochankę [[Cecylia Gallerani|Cecylię Gallerani]] na obrazie ''[[Dama z gronostajem]]''. |
Jego żoną była Beatrice d'Este, córka [[Ercole d'Este|Ercole I]] i Eleonory Aragońskiej. Przydomek Maura nadano mu ze względu na śniadą cerę. Był on bezwzględnym i pragmatycznym władcą [[Odrodzenie|renesansowym]], a zarazem wybitnym mecenasem sztuki. Za jego panowania mediolański dwór stał się najświetniejszy w Europie, pracowali dla niego architekt [[Donato Bramante|Bramante]] i [[Leonardo da Vinci]], który sportretował jego kochankę [[Cecylia Gallerani|Cecylię Gallerani]] na obrazie ''[[Dama z gronostajem]]''. |
||
Finansował budowy kanałów i fortyfikacji oraz urządzał wspaniałe festyny. Doprowadził do [[supremacja|supremacji]] Mediolanu w stosunkach z państwami włoskimi (sojusz z [[Florencja|Florencją]]). Jednak wraz z jego |
Finansował budowy kanałów i fortyfikacji oraz urządzał wspaniałe festyny. Doprowadził do [[supremacja|supremacji]] Mediolanu w stosunkach z państwami włoskimi (sojusz z [[Florencja|Florencją]]). Jednak wraz z końcem jego rządów Mediolan dostał się pod panowanie francuskie. |
||
Wersja z 21:04, 4 paź 2007
Ludovico Sforza, zwany Ludovico il Moro lub Maur, znany także jako Ermelino (z wł. gronostaj), (ur. 27 lipca 1452 r., zm. 27 maja 1508 r.), książę Mediolanu 1494–1499, syn Francesco I Sforzy i Blanki Marii Visconti. Młodszy brat Galeazzo Marii Sforzy.
W latach 1480–94 sprawował władzę jako regent małoletniego bratanka Gian Galeazzo Sforzy (ojca Bony Sforzy), a po jego śmierci został księciem Mediolanu. Był jednym z inspiratorów wyprawy króla Francji Karola VIII do Włoch z lat 1494-1495, która zapoczątkowała wieloletnie wojny włoskie. Początkowo był w sojuszu z Francją; gdy jednak Karol VIII w 1495 r. zajął Królestwo Neapolu, Ludovico przeszedł na stronę jego przeciwników, co zmusiło Karola do opuszczenia Włoch. W 1499 został pozbawiony władzy przez kolejnego króla Francji Ludwika XII, wspieranego przez Wenecję. W lutym 1500 r. odzyskał władzę w Mediolanie; jednak w kwietniu tego roku Francuzi raz jeszcze opanowali Księstwo, a sam Ludovico został przez nich ujęty i do śmierci więziony w zamku Loches w Turenii.
Jego żoną była Beatrice d'Este, córka Ercole I i Eleonory Aragońskiej. Przydomek Maura nadano mu ze względu na śniadą cerę. Był on bezwzględnym i pragmatycznym władcą renesansowym, a zarazem wybitnym mecenasem sztuki. Za jego panowania mediolański dwór stał się najświetniejszy w Europie, pracowali dla niego architekt Bramante i Leonardo da Vinci, który sportretował jego kochankę Cecylię Gallerani na obrazie Dama z gronostajem.
Finansował budowy kanałów i fortyfikacji oraz urządzał wspaniałe festyny. Doprowadził do supremacji Mediolanu w stosunkach z państwami włoskimi (sojusz z Florencją). Jednak wraz z końcem jego rządów Mediolan dostał się pod panowanie francuskie.