Ludwik Sforza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł od 2017-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Ludwik Sforza
ilustracja
regent Mediolanu
Okres panowania od 1480
do 1494
książę Mediolanu
Okres panowania od 1494
do 1499
Poprzednik Gian Galeazzo Sforza
książę Mediolanu
Okres panowania 1500
Dane biograficzne
Dynastia Sforzowie
Data urodzenia 27 lipca 1452
Data śmierci 27 maja 1508
Ojciec Francesco I Sforza
Matka Bianka Maria Visconti
Rodzeństwo Galeazzo Maria Sforza
Żona Beatrice d’Este
Dzieci Maksymilian, Franciszek

Ludovico Sforza, zwany Ludovico il Moro lub Maur, znany także jako Ermelino (z wł. gronostaj), (ur. 27 lipca 1452, zm. 27 maja 1508), książę Mediolanu 1494–1499, syn Francesco I Sforzy i Bianki Marii Visconti. Młodszy brat Galeazzo Marii Sforzy.

W latach 1480–94 sprawował władzę jako regent małoletniego bratanka Gian Galeazzo Sforzy (ojca Bony Sforzy), a po jego śmierci został księciem Mediolanu. Był jednym z inspiratorów wyprawy króla Francji Karola VIII do Włoch z lat 1494-1495, która zapoczątkowała wieloletnie wojny włoskie. Początkowo był w sojuszu z Francją; gdy jednak Karol VIII w 1495 zajął Królestwo Neapolu, Ludovico przeszedł na stronę jego przeciwników, co zmusiło Karola do opuszczenia Włoch. W 1499 został pozbawiony władzy przez kolejnego króla Francji Ludwika XII, wspieranego przez Wenecję. W lutym 1500 odzyskał władzę w Mediolanie; jednak w kwietniu tego roku Francuzi raz jeszcze opanowali Księstwo, a sam Ludovico został przez nich ujęty i do śmierci więziony w zamku Loches w Turenii.

Jego żoną była Beatrice d’Este, córka Herkulesa I d’Este i Eleonory Aragońskiej. Przydomek Maura nadano mu ze względu na śniadą cerę. Był on bezwzględnym i pragmatycznym władcą renesansowym, a zarazem wybitnym mecenasem sztuki. Za jego panowania mediolański dwór stał się najświetniejszy w Europie, pracowali dla niego architekt Bramante i Leonardo da Vinci, który sportretował jego kochankę Cecylię Gallerani na obrazie Dama z gronostajem oraz nieślubną córkę Biankę na portrecie zwanym La Bella Principessa (pochodzącym prawdopodobnie z egzemplarza Sforziady przechowywanego w Bibliotece Narodowej w Warszawie[1]).

Finansował budowy kanałów i fortyfikacji oraz urządzał wielkie festyny. Doprowadził do supremacji Mediolanu w stosunkach z państwami włoskimi (sojusz z Florencją). Wraz z końcem jego rządów Mediolan dostał się pod panowanie francuskie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Cotte Kemp ↓, Introduction.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Władcy Mediolanu
Seniorowie Mediolanu
Pagano I della Torre (1197–1241) • Pagano II della Torre (1247–1257) • Manfredi Lancia (1253–1256) • Martino della Torre (1257–1259) • Oberto Pelavicino (1259–1264) • Filippo della Torre (1263–1265) • Napoleone della Torre (1265–1277) • Ottone Visconti (1277–1294) • Matteo I Visconti (1294–1302) • Guido della Torre (1302–1311) • Matteo I Visconti (1311–1322) • Galeazzo I Visconti (1322–1327) • Azzone Visconti (1329–1339) • Luchino Visconti (1339–1349) • Bernabò Visconti (1349–1385) • Galeazzo II Visconti (1349–1378) • Matteo II Visconti (1349–1355) • Gian Galeazzo Visconti (1378–1395)
Coat of arms of the House of Visconti (1395).svg
Książęta Mediolanu i
panowanie francuskie
Gian Galeazzo Visconti (1395–1402) • Giovanni Maria Visconti (1402–1412) • Filip Maria Visconti (1412–1447) • Republika Ambrozjańska (1447–1450) • Franciszek I Sforza (1450–1466) • Galeazzo Maria Sforza (1466–1476) • Gian Galeazzo Sforza (1476–1494) • Ludovico Sforza (1494–1499) • Ludwik XII Walezjusz (1499–1500) • Ludovico Sforza (1500) • Ludwik XII Walezjusz (1500–1512) • Maksymilian Sforza (1512–1515) • Franciszek I Walezjusz (1515–1521) • Franciszek II Sforza (1521–1535)
Panowanie hiszpańskie
Karol V Habsburg (1535–1540) • Filip II Habsburg (1540–1598) • Filip III Habsburg (1598–1621) • Filip IV Habsburg (1621–1665) • Karol II Habsburg (1665–1700) • Filip V Burbon (1700–1706)
Panowanie austriackie
Karol VI Habsburg (1706–1740) • Maria Teresa Habsburg (1740–1780) • Józef II Habsburg (1780–1790) • Leopold II Habsburg (1790–1792) • Franciszek II Habsburg (1792–1797) • Republika Cisalpińska (1797–1799) • Franciszek II Habsburg (1799–1800)
Po 1800 część kolejno: Republiki Cisalpińskiej (1800–1802), Republiki Włoch (1802-1805), Królestwa Włoch (1805-1815), Królestwa lombardzko-weneckiego (1815-1859), Królestwa Sardynii (1859-1861), Królestwie Włoch (1861-1946) , a od 1946 należy do Republiki Włoskiej.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwik_Sforza&oldid=53374153”