Ludwik Sforza

Ludwik Sforza
regent Mediolanu
Okres	od 7 października 1480 do 21 października 1494
Poprzednik	Bona Sabaudzka (jako regentka)
Następca	On sam (jako książę)
książę Mediolanu
Okres	od 21 października 1494 do 6 września 1499
Poprzednik	Gian Galeazzo Sforza
Następca	Ludwik XII
książę Mediolanu
Okres	od luty 1500 do kwiecień 1500
Poprzednik	Ludwik XII
Następca	Ludwik XII
Dane biograficzne
Dynastia	Sforzowie
Data i miejsce urodzenia	27 lipca 1452 Vigevano
Data i miejsce śmierci	27 maja 1508 Zamek w Loches
Ojciec	Francesco I Sforza
Matka	Bianka Maria Visconti
Rodzeństwo	Galeazzo Maria Sforza
Żona	Beatrice d’Este
Dzieci	Maksymilian, Franciszek

Ludovico Sforza, zwany Ludovico il Moro lub Maur, znany także jako Ermelino (z wł. gronostaj), (ur. 27 lipca 1452, zm. 27 maja 1508) – książę Mediolanu 1494–1499, syn Francesco I Sforzy i Bianki Marii Visconti. Młodszy brat Galeazzo Marii Sforzy.

W latach 1480–94 sprawował władzę jako regent małoletniego bratanka Gian Galeazzo Sforzy (ojca Bony Sforzy), a po jego śmierci został księciem Mediolanu. Był jednym z inspiratorów wyprawy króla Francji Karola VIII do Włoch z lat 1494-1495, która zapoczątkowała wieloletnie wojny włoskie. Początkowo był w sojuszu z Francją; gdy jednak Karol VIII w 1495 zajął Królestwo Neapolu, Ludovico przeszedł na stronę jego przeciwników, co zmusiło Karola do opuszczenia Włoch. W 1499 został pozbawiony władzy przez kolejnego króla Francji Ludwika XII, wspieranego przez Wenecję. W lutym 1500 odzyskał władzę w Mediolanie; jednak w kwietniu tego roku Francuzi raz jeszcze opanowali Księstwo, a sam Ludovico został przez nich ujęty i do śmierci więziony w zamku Loches w Turenii.

Jego żoną była Beatrice d’Este, córka Herkulesa I d’Este i Eleonory Aragońskiej. Przydomek Maura nadano mu ze względu na śniadą cerę. Był on bezwzględnym i pragmatycznym władcą renesansowym, a zarazem wybitnym mecenasem sztuki. Za jego panowania mediolański dwór stał się najświetniejszy w Europie, pracowali dla niego architekt Bramante i Leonardo da Vinci, który sportretował jego kochankę Cecylię Gallerani na obrazie Dama z gronostajem oraz nieślubną córkę Biankę na portrecie zwanym La Bella Principessa (pochodzącym prawdopodobnie z egzemplarza Sforziady przechowywanego w Bibliotece Narodowej w Warszawie).

Finansował budowy kanałów i fortyfikacji oraz urządzał wielkie festyny. Doprowadził do supremacji Mediolanu w stosunkach z państwami włoskimi (sojusz z Florencją). Wraz z końcem jego rządów Mediolan dostał się pod panowanie francuskie.

Bibliografia

• Pascal Cotte, Martin Kemp: La Bella Principessa and the Warsaw Sforziad (ang.). Leonardo da Vinci Society. [dostęp 2018-05-01].