Zamek w Chocimiu

Zamek w twierdzy w Chocimiu od frontu

Widok fortecy

Dziedziniec zamku

Kościół w twierdzy

Twierdza w Chocimiu (ukr. Хотинська фортеця, tur. Hotin Kalesi) – fortyfikacja w Chocimiu, na Ukrainie, usytuowana na wysokim, skalistym brzegu Dniestru w obwodzie czerniowieckim. Budowa fortecy rozpoczęła się w 1325, prace nad nią trwały jeszcze do 1380 roku. Budowla zaliczana jest do siedmiu cudów Ukrainy.

Na przestrzeni wieków forteca ta ulegała licznym rozbudowom, a także poddawana wielokrotnym rekonstrukcjom przez nowych właścicieli tych ziem.

Historia

W końcu XI wieku mała osada w Chocimiu należała do księstwa Trembowli. W 1140 drewniana forteca została częścią Księstwa Halickiego, by w 1199 przejść pod władanie Księstwa Halicko-Wołyńskiego.

Pomiędzy 1250 a 1264 książę Daniel Halicki i jego syn Lew odbudowali drewnianą fortecę. Wzmocnili dwukrotnie ściany oraz zbudowali szeroką fosę. W północnej części wzniesiono nowe budynki.

W 1340 resztka spalonej fortecy przejęta została przez mołdawskiego księcia Dragosa, lennika Królestwa Węgierskiego. Po 1375 ziemie te zostały pod wpływem Mołdawii. Dopiero pod rządami mołdawskiego księcia Stefana III Wielkiego kamienna forteca została znacznie rozbudowana – m.in. wzniesiono kaplicę od strony rzeki i gotycki pałac. Za jego kierunkiem powstały nowe ściany szerokie na 6 metrów i wysokie na 40 metrów, zbudowano także trzy wieże, głębokie sutereny dla żołnierzy, a dziedziniec powiększył się o 10 metrów. Od XIV do XVI wieku zamek służył jako rezydencja książąt mołdawskich. Im też zawdzięczamy obecny wygląd zamku i w dużej mierze fortecy.

W 1476 roku dzięki Stefanowi Wielkiemu twierdza wytrzymała oblężenie armii sułtana Mehmeda II Zdobywcy. Pod koniec XVI wieku Mołdawia została poddanym księstwem Imperium Osmańskiego. Od tego czasu wewnątrz budynku stacjonowali tureccy janczarzy obok oddziałów mołdawskich. Po włączeniu tych ziem w turecką strefę wpływów twierdza została ponownie rozbudowana i wzmocniona.

W 1538 roku budowla została zdobyta przez wojska polskie hetmana Jana Tarnowskiego. Siły Rzeczypospolitej podkopały ściany fortecy i wysadziły trzy wieże od południa i część zachodniej ściany. Dawną część południową wyburzono i wzniesiono o 20-25 metrów dalej na południe pomiędzy 1540 a 1544 rokiem. Polacy wznieśli tez nową bramę z mostem zwodzonym. W 1563 roku Dymitr Wiśniowiecki na czele pięciuset kozaków zaporoskich zdobył fortecę i utrzymywał ją przez jakiś czas.

W 1600 Piotr Mohyła, były władca zarówno Mołdawii, jak i Wołoszczyzny, a także jego brat Jeremi, z polskim poparciem, schronili się w fortecy przed władcą Mołdawii, Wołoszczyzny jak i Siedmiogrodu Michałem Walecznym. W 1615 polska armia na krótko znów zajęła Chocim, jednak pięć lat później znów dostał się on pod panowanie mołdawsko-tureckie.

Na przełomie września i października 1621 armia Rzeczypospolitej Obojga Narodów pod dowództwem hetmana Jana Chodkiewicza w sile 35 tysięcy żołnierzy, wspierana przez 40 tysięcy kozaków pod wodzą Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego, Jacka Nerodycza-Borodawki i przy znacznym wsparciu Mołdawian odniosła w bitwie pod Chocimiem zwycięstwo nad armią turecką sułtana Osmana II (liczącą około 300 000 ludzi).

8 października 1621 Osman II podpisał traktat pokojowy w Chocimiu, kończąc tym samym dalszą ekspansję Rzeczypospolitej. Granica pomiędzy Koroną a Księstwem Mołdawskim (wasalem Imperium Osmańskiego) została potwierdzona.

Niedługo potem sojusznik Księstw Mołdawii i Wołoszczyzny, Bohdan Chmielnicki, zajął fortecę chocimską do wiosny 1650 roku. W 1672 roku Turcy zdobyli miasto Żwaniec na lewym brzegu Dniestru, rok później odzyskane przez Polaków. Od 1673 roku wojska Jana Sobieskiego prowadziły kampanię przeciwko kozakom.

W 1699 twierdza chocimska przejęta została przez Mołdawię na mocy traktatu pokojowego w Karłowicach. W 1711 Chocim znów przeszedł pod wpływy Turków jako część Hospodarstwa Mołdawskiego. Zbudowano wtedy z pomocą francuskich inżynierów nowe fortyfikacje.