Szawle: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 17:02, 17 gru 2012

Szablon:Miasto zagranica infobox Szawle (lit. Šiauliai ^ⓘwymowa, żmudz. Šiaulē) - miasto na Litwie (Żmudź), na wschód od Kłajpedy, pow. 81 km², 113,1 tys. mieszkańców w 2011 roku^[1] (czwarte pod względem liczby mieszkańców w tym kraju), stolica okręgu szawelskiego.

Ośrodek przemysłowy, kulturalny i naukowy. W mieście renesansowy kościół – od 1997 katedra pod wezwaniem św. Piotra i Pawła – jedna z największych budowli sakralnych na Litwie. W latach 80. XX w. postawiono też z okazji 750-lecia zwycięskiej dla Żmudzinów bitwy z rycerzami zakonu kawalerów mieczowych (1236) 21–metrowy Pomnik Łucznika (Strzelca), który służy również jako zegar słoneczny.

Historia

Nazwa Šiauliai wywodzona jest od litewskiego słowa šaulys, oznaczającego strzał. Jak mówi legenda w zamierzchłych wiekach na brzegu pobliskiego jeziora Talšos znajdowała się osada myśliwych polujących w okolicznych lasach na dzikie zwierzęta i ptactwo. Nazwa Šiauliai pojawiła się ponownie przy okazji wspomnianej wyżej bitwy w 1286, wzmiankowana następnie w 1524. W latach 1413–1795 Szawle były stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego.

Prawa miejskie Szawle uzyskały w 1569, a w 1589 ustanowiono tam tzw. "ekonomię królewską", tzn. cały dochód miasta przeznaczony był na utrzymanie króla. Aż do III rozbioru Polski w 1795 była ona największą ekonomią królewską w Wielkim Księstwie Litewskim.

W Szawlach rozpoczęły się działania insurekcji kościuszkowskiej (1794) na ziemiach Rzeczypospolitej. W dniu 8 lipca 1831 roku miejsce nieudanego ataku wojsk polskich pod dowództwem gen. Antoniego Giełguda na garnizon rosyjski. W Powstaniu listopadowym w 1830 i Powstaniu styczniowym w 1863 brali również udział mieszkańcy ziemi szawelskiej.

W miejscowości w 1785 urodził się Tadeusz Wolański - polski archeolog i badacz napisów w języku etruskim, natomiast w 1911 Aleksander Gabszewicz - polski generał brygady, pilot Wojska Polskiego, as myśliwski Polskich Sił Powietrznych na Uchodźstwie.

Miasta partnerskie

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Szawle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 811 .

↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie spis
BŁĄD PRZYPISÓW

[spis-1] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie spis
BŁĄD PRZYPISÓW

[1]

@@ Linia 40: / Linia 40: @@
 Prawa miejskie '''Szawle''' uzyskały w 1569, a w 1589 ustanowiono tam tzw. "[[Ekonomia (dobra królewskie)|ekonomię królewską]]", tzn. cały dochód miasta przeznaczony był na utrzymanie [[król]]a. Aż do [[III rozbiór Polski|III rozbioru Polski]] w 1795 była ona największą ekonomią królewską w [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwie Litewskim]].
-W Szawlach rozpoczęły się działania [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] (1794) na ziemiach [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]], a i w [[powstanie|powstaniach]] – [[powstanie listopadowe|listopadowym]] i [[powstanie styczniowe|styczniowym]] (1830 i 1863) brali również udział mieszkańcy ziemi szawelskiej.
+W Szawlach rozpoczęły się działania [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] (1794) na ziemiach [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]]. W dniu 8 lipca 1831 roku miejsce nieudanego ataku wojsk polskich pod dowództwem gen. [[Antoni Giełgud|Antoniego Giełguda]] na garnizon rosyjski. W [[powstanie listopadowe|Powstaniu listopadowym]] w 1830 i [[powstanie styczniowe|Powstaniu styczniowym]] w 1863 brali również udział mieszkańcy ziemi szawelskiej.
 W miejscowości w [[1785]] urodził się [[Tadeusz Wolański]] - polski archeolog i badacz napisów w języku etruskim, natomiast w [[1911]] [[Aleksander Gabszewicz]] - polski generał brygady, pilot Wojska Polskiego, as myśliwski Polskich Sił Powietrznych na Uchodźstwie.