Plac Mariacki w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

Mariacki
{{{nazwa oryginalna}}}
	{{{jednostki}}}
	; {{{opis zdjęcia}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Poprzednie nazwy	{{{poprzednie nazwy}}}
	Plan
	[[Plik:{{{plan}}}\|240x240px\|alt=Plan przebiegu ulicy\|]]
	Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Krakowa Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:52, 26 sie 2013

Plac Mariacki – plac w Krakowie na Starym Mieście sąsiadujący z Rynkiem Głównym. Powstał po roku 1802 po likwidacji cmentarza parafialnego wokół Kościoła Mariackiego.

Dziś plac zdobi "studzienka gołębi" z figurą z brązu. Studzienka zaprojektowana została przez Jana Budziłłę, a figurę (powiększoną replikę jednej z rzeźb proroków z obramienia szafy środkowej ołtarza Wita Stwosza) wykonał Franciszek Kalfas. Jest to dar rzemieślników krakowskich dla miasta wykonany w 1958 roku.

Kamienice

Przy placu Mariackim stoi kilka kamienic:

nr 2 - kamienica księży penitencjarzy mariackich, został wybudowany w końcu XIV wieku. W 1637 r. penitencjarze nabyli tę kamienicę od Ryniewiczów. Ostateczny wygląd budowli nadano w 2 połowie XIX wieku.
nr 3 - dom Hipolitów - kamieniczka mieszczańska. Zachowało się w niej wiele starych detali architektonicznych: kamienne portale gotyckie, renesansowe i barokowe, stropy belkowe, bogate stiuki Baltazara Fontany, malowidła z XVIII wieku. Kiedyś fasada zdobiona była dekoracją sgraffitową. Nazwa domu pochodzi od jego dawnych właścicieli - włoskiej rodziny kupieckiej.
nr 4 (w narożu ulicy Szpitalnej) - Prałatówka ozdobiona sgraffitem wzniesiona została w miejscu dwóch starszych domów w latach 1618-1619 przez Macieja Litwinkowicza. Wieńczącą budynek attykę, uważaną za przykład typowej krakowskiej attyki, zbudował architekt Jan Zatorczyk w roku 1625. Na budynku widnieje łacińska sentencja Pateat amicis et miseris (Niech będzie otwarty dla przyjaciół i biednych), a nad bramą herb Sulima archiprezbitera Krzysztofa Trzcińskiego. Wewnątrz domu znajdują się komnaty, drewniane stropy, w sieni zaś zabytkowe stiuki.
nr 5 - Wikarówka. Dawna, stara, stojąca w tym miejscu Wikarówka została zburzona w roku 1931. Obecną, według projektu Franciszka Mączyńskiego, zbudowano w roku 1932.
nr 7 został wybudowany w 1912 na podstawie projektu Adolfa Szyszko-Bohusza.
nr 8 została gruntownie przebudowana. Dawniej zdobiła ją rzeźba Wita Stwosza "Chrystus w Ogrojcu". Przed I wojną światową właściciel domu, znany krakowski kupiec i społecznik Ludwig Halski, ofiarował ją Muzeum Narodowemu, a na jej miejsce osadził kopię, która stoi tu do dziś.
nr 9, na rogu placu Mariackiego i Rynku Głównego stoi dom Czynciela, w którym przed przebudową mieszkał i pisał (Warszawianka, Legion, Klątwa, Wesele) Stanisław Wyspiański. Fakt ten upamiętnia tablica, wykonana według projektu Karola Hukana. Dom stojący tu obecnie traktowany jest jako przykład architektury secesyjnej.

Galeria

"Studzienka gołębi" z figurą z brązu na placu Mariackim
Plac Mariacki w nocy - widok w kierunku Sukiennic

@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 * nr 2 - kamienica księży penitencjarzy mariackich, został wybudowany w końcu [[XIV wiek]]u. W [[1637]] r. penitencjarze nabyli tę kamienicę od Ryniewiczów. Ostateczny wygląd budowli nadano w 2 połowie [[XIX wiek]]u.
 * nr 3 - [[kamienica Hipolitów w Krakowie|dom Hipolitów]] - kamieniczka mieszczańska. Zachowało się w niej wiele starych detali architektonicznych: kamienne portale [[Gotyk|gotyckie]], [[renesans]]owe i [[barok]]owe, stropy belkowe, bogate stiuki [[Baltazar Fontana|Baltazara Fontany]], malowidła z [[XVIII wiek]]u. Kiedyś fasada zdobiona była dekoracją [[sgraffito]]wą. Nazwa domu pochodzi od jego dawnych właścicieli - włoskiej rodziny kupieckiej.
-* nr 4 (w narożu [[ulica Szpitalna w Krakowie|ulicy Szpitalnej]]) - Prałatówka (wzniesiona w latach [[1618]]-[[1619]] przez [[Maciej Litwinkowicz|Macieja Litwinkowicza]]) - ma elewację sgraffitową, zwieńczoną [[Attyka (architektura)|attyką]], uważaną przez znawców za przykład typowej krakowskiej attyki. Budował ją polski architekt [[Jan Zatorczyk]] w roku [[1625]]. Na budynku widnieje łacińska sentencja ''Pateat amicis et miseris'' (''Niech będzie otwarty dla przyjaciół i biednych''). Wewnątrz domu znajdują się [[Komnata|komnaty]], drewniane [[Strop (budownictwo)|stropy]], w sieni zaś zabytkowe stiuki.
+* nr 4 (w narożu [[ulica Szpitalna w Krakowie|ulicy Szpitalnej]]) - Prałatówka ozdobiona sgraffitem wzniesiona została w miejscu dwóch starszych domów w latach [[1618]]-[[1619]] przez [[Maciej Litwinkowicz|Macieja Litwinkowicza]]. Wieńczącą budynek [[Attyka (architektura)|attykę]], uważaną za przykład typowej krakowskiej attyki, zbudował architekt [[Jan Zatorczyk]] w roku [[1625]]. Na budynku widnieje łacińska sentencja ''Pateat amicis et miseris'' (''Niech będzie otwarty dla przyjaciół i biednych''), a nad bramą [[Sulima (herb szlachecki)|herb Sulima]] archiprezbitera Krzysztofa Trzcińskiego. Wewnątrz domu znajdują się [[Komnata|komnaty]], drewniane [[Strop (budownictwo)|stropy]], w sieni zaś zabytkowe stiuki.
 * nr 5 - Wikarówka. Dawna, stara, stojąca w tym miejscu Wikarówka została zburzona w roku [[1931]]. Obecną, według projektu [[Franciszek Mączyński|Franciszka Mączyńskiego]], zbudowano w roku [[1932]].
 * nr 7 został wybudowany w [[1912]] na podstawie projektu [[Adolf Szyszko-Bohusz|Adolfa Szyszko-Bohusza]].