Traktat w Radnot

Traktat w Radnot – zawarty w Radnot (w Siedmiogrodzie) 6 grudnia 1656 r. w czasie wojny polsko-szwedzkiej przez Karola X Gustawa i Jerzego II Rakoczego. W Radnot stronami w negocjacjach byli wyłącznie Karol X Gustaw i Jerzy II Rakoczy, natomiast Bohdan Chmielnicki, Fryderyk Wilhelm i Bogusław Radziwiłł nie byli sygnatariuszami traktatu, jednak ich interesy zostały w dokumencie zagwarantowane.

Król Szwecji Karol X Gustaw zmuszony zwiększającym się oporem wojsk koronnych i sojuszem pomiędzy Janem Kazimierzem i carem moskiewski Aleksym (Traktat w Niemieży) podpisał w dniu 20 listopada Traktat w Liabawie z elektorem brandenburskim. W Radnot sygnatariusze zobowiązali się do wspólnego uczestniczenia w wojnie z Polską oraz do podziału ziem Rzeczypospolitej. Ważną rolę w jego przygotowaniu odegrali polscy arianie.

Dotyczył on sojuszu szwedzko - siedmiogrodzkiego i planowanego rozbioru Rzeczypospolitej, w którym wziąć mieli udział:

• Bogusław Radziwiłł - miał dostać województwo nowogródzkie oraz zachować prawa do dziedzicznych posiadłości radziwiłłowskich,
• Karol X Gustaw - miał dostać Prusy Królewskie, Kujawy, północne Mazowsze, Żmudź, powiaty kowieński, wołkowyski, upicki, brasławski, część województw połockiego i witebskiego wzdłuż Dźwiny, Inflanty polskie i Kurlandia (art.5),
• Fryderyk Wilhelm Hohenzollern - zgodnie z Traktatem z Liabawy miał otrzymać województwa łęczyckie, kaliskie, poznańskie i sieradzkie wraz z ziemią wieluńską,
• Bohdan Chmielnicki - co do przekazania mu terytoriów odłożono tę decyzję na później, tym bardziej że w rozmowach nie brał udziału żaden przedstawiciel Chmielnickiego (art.6),
• Jerzy II Rakoczy - pozostałe ziemie Rzeczypospolitej m.in. z Krakowem.

Pod dokumentem swoje podpisy w imieniu Karola Gustawa złożyli Sternbach i Gotthard Vellingk, zaś w imieniu księcia siedmiogrodzkiego János Kemény i kanclerz Mihály Mikes.

Traktat nie wszedł w życie.

Zobacz też

• Układ w Kiejdanach

Bibliografia

• Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648-1763), Kraków 2001, s. 69.
• Ludwik Kubala, Wojna Brandenburska i najazd Rakoczego w roku 1656 i 1657, szkiców historycznych serya 5 Lwów 1910 s. 130 - 133
• Leszek Podhorodecki, Sławni hetmani Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 458.
• Janusz Tazbir i inni, Sekrety historii Polski - tego nie uczyli nas w szkole, Warszawa 2004, s. 200.
• Traktat szwedzko-siedmiogrodzki o rozbiorze Polski podpisany w Radnot 10 grudnia 1658 roku.
• Traktat w Radnot. Pierwsza próba rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów
• TRAKTAT Z RADNOT I UDZIAŁ BOGUSŁAWA RADZIWIŁŁA W PLANACH PODZIAŁU RZECZYPOSPOLITEJ