Traktat w Radnot: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 00:18, 13 mar 2014

Traktat w Radnot – zawarty w Radnot (w Siedmiogrodzie) 6 grudnia 1656 r. w czasie wojny polsko-szwedzkiej przez przedstawicieli Karola X Gustawa i Jerzego II Rakoczego. W Radnot stronami w negocjacjach byli wyłącznie Karol X Gustaw i Jerzy II Rakoczy, natomiast Fryderyk Wilhelm, Bogusław Radziwiłł i Bohdan Chmielnicki nie byli sygnatariuszami traktatu, jednak ich interesy zostały w dokumencie uwzględnione.

Król Szwecji Karol X Gustaw w związku ze zwiększającym się oporem wojsk koronnych i sojuszem pomiędzy Janem Kazimierzem i carem moskiewski Aleksym Michajłowiczem (Traktat w Niemieży) nie mogąc liczyć już na samodzielne opanowanie Rzeczpospolitej podpisał w dniu 20 listopada Traktat w Labiawie z elektorem brandenburskim, którego postanowienia odnośnie cesji na rzecz elektora powtórzono w Radnot. W Radnot sygnatariusze Jerzego Rakoczego i Karola Gustawa zobowiązali się do wspólnego uczestniczenia w wojnie z Polską oraz do podziału ziem Rzeczypospolitej. Ważną rolę w jego przygotowaniu odegrali polscy arianie^[1].

Traktat dotyczył sojuszu szwedzko-siedmiogrodzkiego i dodatkowo przewidywał rozbiór Rzeczypospolitej, w którym wziąć mieli udział:

Karol X Gustaw - miał dostać Prusy Królewskie, Kujawy, północne Mazowsze, Żmudź, powiaty kowieński, wołkowyski, upicki, brasławski, część województw połockiego i witebskiego wzdłuż Dźwiny, Inflanty polskie i Kurlandia (art.5),
Fryderyk Wilhelm Hohenzollern - zgodnie z Traktatem z Labiawy miał otrzymać województwa łęczyckie, kaliskie, poznańskie i sieradzkie wraz z ziemią wieluńską,
Bogusław Radziwiłł - miał dostać województwo nowogródzkie oraz zachować prawa do dziedzicznych posiadłości radziwiłłowskich,
Jerzy II Rakoczy - pozostałe ziemie Rzeczypospolitej m.in. z Krakowem,
Bohdan Chmielnicki - co do przekazania mu terytoriów odłożono tę decyzję na później, tym bardziej że w rozmowach nie brał udziału żaden przedstawiciel Chmielnickiego (art.6),

Pod dokumentem swoje podpisy w imieniu Karola Gustawa złożyli Sternbach i Gotthard Vellingk, zaś w imieniu księcia siedmiogrodzkiego János Kemény i kanclerz Mihály Mikes.

Traktat nie wszedł w życie.

↑ Historia dyplomacji polskiej pod red. Zbigniewa Wójcika, Warszawa 1982 t. II, s. 177.

Zobacz też

Układ w Kiejdanach

Bibliografia

Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648-1763), Kraków 2001, s. 69.
Ludwik Kubala, Wojna Brandenburska i najazd Rakoczego w roku 1656 i 1657, szkiców historycznych serya 5 Lwów 1910 s. 130 - 133
Leszek Podhorodecki, Sławni hetmani Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 458.
Janusz Tazbir i inni, Sekrety historii Polski - tego nie uczyli nas w szkole, Warszawa 2004, s. 200.
Traktat szwedzko-siedmiogrodzki o rozbiorze Polski podpisany w Radnot 10 grudnia 1658 roku.
Traktat w Radnot. Pierwsza próba rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów
TRAKTAT Z RADNOT I UDZIAŁ BOGUSŁAWA RADZIWIŁŁA W PLANACH PODZIAŁU RZECZYPOSPOLITEJ

[1] Historia dyplomacji polskiej pod red. Zbigniewa Wójcika, Warszawa 1982 t. II, s. 177.

[1]

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 '''Traktat w Radnot''' – zawarty w [[Iernut|Radnot]] (w [[Siedmiogród|Siedmiogrodzie]]) [[6 grudnia]] [[1656]] r. w czasie [[potop szwedzki|wojny polsko-szwedzkiej]] przez przedstawicieli Karola X Gustawa i Jerzego II Rakoczego. W Radnot stronami w negocjacjach byli wyłącznie Karol X Gustaw i Jerzy II Rakoczy, natomiast [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm]], [[Bogusław Radziwiłł]] i [[Bohdan Chmielnicki]] nie byli sygnatariuszami traktatu, jednak ich interesy zostały w dokumencie uwzględnione.
-Król Szwecji Karol X Gustaw w związku ze zwiększającym się oporem wojsk koronnych i sojuszem pomiędzy Janem Kazimierzem i carem moskiewski Aleksym Michajłowiczem ([[Rozejm w Niemieży|Traktat w Niemieży]]) nie mogąc liczyć już na samodzielne opanowanie Rzeczpospolitej podpisał w dniu 20 listopada Traktat w Labawie z elektorem brandenburskim, którego postanowienia odnośnie cesji na rzecz elektora powtórzono w Radnot. W Radnot sygnatariusze Jerzego Rakoczego i Karola Gustawa zobowiązali się do wspólnego uczestniczenia w wojnie z Polską oraz do podziału ziem [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]. Ważną rolę w jego przygotowaniu odegrali [[bracia polscy|polscy arianie]]<ref>Historia dyplomacji polskiej pod red. Zbigniewa Wójcika, [[Warszawa]]  [[1982]] t. II, s. 177.</ref>.
+Król Szwecji Karol X Gustaw w związku ze zwiększającym się oporem wojsk koronnych i sojuszem pomiędzy Janem Kazimierzem i carem moskiewski Aleksym Michajłowiczem ([[Rozejm w Niemieży|Traktat w Niemieży]]) nie mogąc liczyć już na samodzielne opanowanie Rzeczpospolitej podpisał w dniu 20 listopada [[Traktat w Labiawie]] z elektorem brandenburskim, którego postanowienia odnośnie cesji na rzecz elektora powtórzono w Radnot. W Radnot sygnatariusze Jerzego Rakoczego i Karola Gustawa zobowiązali się do wspólnego uczestniczenia w wojnie z Polską oraz do podziału ziem [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]. Ważną rolę w jego przygotowaniu odegrali [[bracia polscy|polscy arianie]]<ref>Historia dyplomacji polskiej pod red. Zbigniewa Wójcika, [[Warszawa]]  [[1982]] t. II, s. 177.</ref>.
-Traktat dotyczył sojuszu szwedzko - siedmiogrodzkiego i planowanego [[Rozbiór państwa|rozbioru]] Rzeczypospolitej, w którym wziąć mieli udział:
+Traktat dotyczył sojuszu szwedzko-siedmiogrodzkiego i dodatkowo przewidywał [[Rozbiór państwa|rozbiór]] Rzeczypospolitej, w którym wziąć mieli udział:
 * [[Karol X Gustaw]] - miał dostać [[Prusy Królewskie]], [[Kujawy]], północne [[Mazowsze]], [[Żmudź]], powiaty kowieński, wołkowyski, upicki, brasławski, część województw połockiego i witebskiego wzdłuż Dźwiny, [[Inflanty polskie]] i [[Kurlandia|Kurlandia]] (art.5),
-* [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm Hohenzollern]] - zgodnie z Traktatem z Liabawy miał otrzymać województwa łęczyckie, kaliskie, poznańskie i sieradzkie wraz z ziemią wieluńską,
+* [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyk Wilhelm Hohenzollern]] - zgodnie z Traktatem z Labiawy miał otrzymać województwa łęczyckie, kaliskie, poznańskie i sieradzkie wraz z ziemią wieluńską,
 * [[Bogusław Radziwiłł]] - miał dostać województwo nowogródzkie oraz zachować prawa do dziedzicznych posiadłości radziwiłłowskich,
+* [[Jerzy II Rakoczy]] - pozostałe ziemie Rzeczypospolitej m.in. z [[Kraków|Krakowem]],
 * [[Bohdan Chmielnicki]] - co do przekazania mu terytoriów odłożono tę decyzję na później, tym bardziej że w rozmowach nie brał udziału żaden przedstawiciel Chmielnickiego (art.6),
-* [[Jerzy II Rakoczy]] - pozostałe ziemie Rzeczypospolitej m.in. z [[Kraków|Krakowem]].
 Pod dokumentem swoje podpisy w imieniu Karola Gustawa złożyli Sternbach i Gotthard Vellingk, zaś w imieniu księcia siedmiogrodzkiego János Kemény i kanclerz Mihály Mikes.