Karol Schayer

Karol Julian Schayer (ur. 25 grudnia 1900 we Lwowie, zm. 15 marca 1971 w Rockford), polski architekt.

W 1919 roku zdał maturę w lwowskim gimnazjum realnym i rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki we Lwowie. Wkrótce przerwał studia by wziąć udział w akcji plebiscytowej na Spiszu i Orawie. W roku 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W roku 1921 ponownie przerwał studia by pomagać w organizacji plebiscytu na Górnym Śląsku. W 1922 roku, powrócił na studia ale tym razem na Wydział Architektoniczny, jednocześnie pracując u znanego lwowskiego architekta Hipolita Śliwińskiego. Dyplom uzyskał jesienią 1926 roku.

Działalność przed 1 IX 1939 r.

Od grudnia 1927 r. pracował jako architekt w Wydziale Budowlanym Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach projektując w tym czasie m.in. wiele gmachów szkolnych. Mieszkał na Górnym Śląsku przez 11 lat. W 1929 ożenił się z Bożeną Sołtysówną – córką polskiego działacza narodowego z Bytomia Joachima Sołtysa. Z małżeństwa tego miał córkę Krystynę. Od 1935 roku prowadził ze wspólnikiem własne biuro architektoniczne w Katowicach. Jego najwspanialszym dziełem zbudowanym przed wojną, było Muzeum Śląskie w Katowicach, które jako przejaw "sztuki zdegenerowanej" zostało zburzone przez Niemców w 1941 roku. Projektował też w Chorzowie, Bielsku, Cieszynie i Warszawie.

Lata II wojny światowej

W 1939 roku będąc członkiem cywilnej obrony polskiego wschodniego terenu Górnego Śląska kierował działaniami ochotników z organizacji niepodległościowych przy pracach zabezpieczających. Następnie po niemieckim ataku 1 września 1939 roku, organizował działania ewakuacyjne w głąb kraju. Zmuszony do ucieczki przed Niemcami za granicę, dotarł w grudniu 1940 roku do Palestyny gdzie pracował przy polskich oddziałach wojskowych. W latach 1942-1944 przebywał w Erytrei pracując dla wojsk sprzymierzonych.

Działalność po 1945 r.

W 1946 roku zamieszkał w Bejrucie w Libanie gdzie utworzył własną spółkę, z którą zaprojektował w latach 50. i 60. wiele budynków w stylu modernistycznym w Bejrucie, Trypolisie Saidzie. Współpracował tam m.in. z takimi architektami jak Bahij Khoury Makdisi i Wassek Adib. W 1970 roku był zmuszony wyjechać do Stanów Zjednoczonych gdzie zmarł w 1971 roku w Rockford (Illinois).

Zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany na cmentarzu polskim w Bejrucie.

Wybrane realizacje:

Kamienica przy ul. PCK 6 w Katowicach

• szkoła im. Adama Mickiewicza w Lublińcu (1929)
• kamienica Wojciecha Żytomirskiego, róg ul. PCK 6 i Drzymały w Katowicach (1936)
• kamienica, al. Wojciecha Korfantego 60 w Katowicach
• gimnazjum nr 1 w Mikołowie
• gimnazjum w Dąbrówce Wielkiej
• Dom Sportu przy ul. Kilińskiego 23 w Katowicach
• I Liceum Ogólnokształcące w Piekarach Śląskich, ul. Gimnazjalna 24
• kamienica, ul. Gen. H. Dąbrowskiego 24 w Katowicach
• przebudowa ratusza w Chorzowie
• Międzynarodowy Bank Handlowy (obecnie Kredyt Bank), ul. Dra A. Mielęckiego w Katowicach (1936)
• Willa Chmielewskich na ul. Frascati 4 w Warszawie (1937) (oszpecona po 1945 roku)
• Muzeum Śląskie w Katowicach przy placu Króla Bolesława Chrobrego z lat 1934-1939 (rozebrane w 1940 roku przez Niemców),
• prawdopodobnie szpital w Asmara Arsenal (Erytrea) (1943)
• AUB Alumni Club w Beirucie (1952)
• Dar Al Sayad w Beirucie (1954)
• hotel Carlton w Bejrucie (1956)
• Shell Building w Beirucie (1959)
• siedziba spółki Kadicha w Trypolisie

Linki zewnętrzne

• Fotografia 1 Karola Schayera
• Fotografia 2 Karola Schayera