Bitwa pod Falaise

Bitwa pod Falaise

II wojna światowa, Operacja Overlord
{{{opis grafiki}}}
Czas	{{{czas}}}
Miejsce	Normandia
Terytorium	Francja
Przyczyna	przełamanie obrony niemieckiej w północnej Francji
Wynik	zwycięstwo aliantów
Strony konfliktu
III Rzesza Stany Zjednoczone Wielka Brytania Kanada Polska Wolna Francja
Dowódcy
Günther von Kluge Walter Model Paul Hausser Heinrich Eberbach Bernard Montgomery Omar Bradley Harry Crerar Miles Dempsey Courtney Hodges George Patton Stanisław Maczek
Siły
14-15 dywizji 100 000 żołnierzy 17 dywizji
Straty
60 000 żołnierzy nieznane
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{Wojna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | commons = | czas = | współrzędne = | opis grafiki = Nieznane pola: 1, "data" oraz "opis".

Formowanie się kotła, 6-17 sierpnia

Niemiecki atak na pozycje polskie na Mont Ormel, 20 sierpnia

Bitwa pod Falaise (Kocioł Falaise) – bitwa stoczona w dniach 7-21 sierpnia 1944 w ramach Operacji Overlord. Doprowadziła do przełamania obrony niemieckiej w Normandii i wyjścia aliantów na linię Sekwany, a później Renu. Znaczącą w niej rolę odegrała polska 1 Dywizja Pancerna pod dowództwem generała Stanisława Maczka, wchodząca w skład II Korpusu Kanadyjskiego.

Działania 1 Dywizji Pancernej

1 faza bitwy

7 sierpnia polska dywizja została rozlokowana po wschodniej stronie drogi Caen-Falaise z zadaniem wzięcia udziału w ofensywie II Korpusu Kanadyjskiego, której celem było zdobycie wzgórz w okolicy miasta Falaise. Natarcie rozpoczęło się 8 sierpnia. Szybko utknęło jednak w miejscu, gdyż dobrze przygotowana niemiecka obrona spowodowała ciężkie straty wśród nacierających czołgów, szczególnie 2 Pułku Pancernego. Ataki zostały ponowione 9 i 10 sierpnia i mimo początkowych postępów, również i one nie zdołały przełamać linii obronnych Niemców. 11 sierpnia dowódca II Korpusu Kanadyjskiego ogłosił zakończenie operacji.

W międzyczasie działania wojsk alianckich w pozostałych sektorach, w szczególności amerykańskiej 3 Armii, doprowadziły do częściowego okrążenia wojsk niemieckich. Korytarz, przez który mogły się one wycofać w głąb Francji zawęził się do mniej niż 30 kilometrów. Zadanie zaryglowania tej luki powierzono m.in. 1 Dywizji Pancernej.

2 faza bitwy

Nowe natarcie rozpoczęło się 14 sierpnia pod kryptonimem "Tractable". Polska dywizja sforsowała rzekę Dives, po czym została podzielona na grupy bojowe. 19 sierpnia jedna z nich, we współdziałaniu z nacierającymi z południa Amerykanami, zajęła miasteczko Chambois, leżące na drodze wycofującego się Wehrmachtu. W tym samym czasie druga zdobyła ważne strategicznie wzgórza Mont Ormel (Maczugę). Doprowadziło to do zamknięcia okrążenia wokół niemieckich 7 Armii i 5 Armii Pancernej w tzw. kotle Falaise. 20 sierpnia polskie jednostki na Maczudze zostały jednak same okrążone i musiały odpierać silny kontratak 2 DPanc SS, dzięki czemu część sił niemieckich zdołała wymknąć się z kotła. Pomimo intensywnego ostrzału artyleryjskiego i ponawianych desperackich szturmów nieprzyjaciela, 1 Dywizji Pancernej udało się utrzymać pozycje aż do zluzowania 21 sierpnia przez oddziały kanadyjskiej 4 DPanc, dotychczas zatrzymane przez 9 DPanc SS w okolicach wzgórza 240.

Bezpośrednio po bitwie 1 Dywizja Pancerna przeszła na kilka dni do odwodu II Korpusu Kanadyjskiego. Po uzupełnieniu strat powróciła na pierwszą linię frontu i wzięła udział w pościgu za wycofującymi się wojskami niemieckimi.

Straty

W kotle pod Falaise rozbiciu uległy niemieckie 326, 353, 363, 271, 276, 277 i 89 Dywizje Piechoty. Z okrążenia udało się wydostać natomiast dywizjom pancernym, ale utraciły one większość czołgów i innego ciężkiego sprzętu. W sumie straty Niemców szacuje się na 40 000 wziętych do niewoli, 10 do 15 tysięcy zabitych...

Polska 1 Dywizja Pancerna wzięła 5113 jeńców, zniszczyła 55 czołgów, 44 działa polowe, 38 samochodów pancernych i 207 pojazdów mechanicznych, tracąc przy tym 325 zabitych, 1002 rannych i 114 zaginionych. Zniszczeniu uległo też około 80 czołgów.

Upamiętnienie

Walki żołnierza polskiego pod Falaise zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic po II wojnie światowej "FALAISE-CHAMBOIS 8 - 21 VIII 1944".

Zobacz też

• historia Wojska Polskiego

Bibliografia

• Jacek Kutzner, Julisz S. Tym: 1. Polska Dywizja Pancerna w Normandii. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2010. ISBN 978-83-7399-404-1.brak strony w książce
• Evan McGilvray: Marsz Czarnych Diabłów: Odyseja dywizji pancernej generała Maczka. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2006. ISBN 83-7301-893-X.brak strony w książce

Linki zewnętrzne

• Bitwa pod Falaise na stronie memorial-montormel.org (ang. • fr.)
• Zamknięcie kotła Falaise pod Chambois 19 sierpnia 1944 r. – poprawka do literatury