Kwarcyt: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
|||
Linia 3: | Linia 3: | ||
[[Grafika:SwanPeakQuartziteOutcrop.jpg|thumb|Kwarcyt]] |
[[Grafika:SwanPeakQuartziteOutcrop.jpg|thumb|Kwarcyt]] |
||
'''Kwarcyt''' - [[Skała zwięzła|zwięzła skała]], której dominującym składnikiem ziarnistym jest [[kwarc]], a [[Spoiwo (geologia)|spoiwem]] [[Rekrystalizacja (geologia)|rekrystalizowana]] [[krzemionka]]. Cechami charakterystycznymi kwarcytów są bardzo duża twardość, spoistość i to, że ziarna kwarcu nie są dostrzegalne makroskopowo (gołym okiem). Kwarcyty mogą być [[Skały osadowe|osadowe]] (ortokwarcyty) lub [[skały metamorficzne|metamorficzne]] (metakwarcyty). |
'''Kwarcyt''' - [[Skała zwięzła|zwięzła skała]], której dominującym składnikiem ziarnistym jest [[kwarc]] [[Frakcja piaskowa|frakcji piaskowej]], a [[Spoiwo (geologia)|spoiwem]] [[Rekrystalizacja (geologia)|rekrystalizowana]] [[krzemionka]]. Cechami charakterystycznymi kwarcytów są bardzo duża twardość, spoistość i to, że ziarna kwarcu nie są dostrzegalne makroskopowo (gołym okiem). Kwarcyty mogą być [[Skały osadowe|osadowe]] (ortokwarcyty) lub [[skały metamorficzne|metamorficzne]] (metakwarcyty). |
||
Kwarcyty o genezie metamorficznej powstają na drodze [[metamorfizm]]u [[piaskowiec|piaskowców]] kwarcowych (zbudowanych niemal wyłączne z ziaren kwarcu). Kwarcyty powstają już przy słabym [[Epizona|metamorfizmie]] i przy silniejszym metamorfizmie (w [[mezozona|mezozonie]] i [[katazona|katazonie]]) nie przechodzą w inny rodzaj skały. |
Kwarcyty o genezie metamorficznej powstają na drodze [[metamorfizm]]u [[piaskowiec|piaskowców]] kwarcowych (zbudowanych niemal wyłączne z ziaren kwarcu). Kwarcyty powstają już przy słabym [[Epizona|metamorfizmie]] i przy silniejszym metamorfizmie (w [[mezozona|mezozonie]] i [[katazona|katazonie]]) nie przechodzą w inny rodzaj skały. |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
[[Plik:PL kwarcyt złoża.png|thumb|300px|Złoża kwarcytu w Polsce]] |
[[Plik:PL kwarcyt złoża.png|thumb|300px|Złoża kwarcytu w Polsce]] |
||
Kwarcyty bywają jasnoszare, szaroniebieskie, brązowe lub żółtoczerwone. |
Kwarcyty bywają jasnoszare, szaroniebieskie, brązowe lub żółtoczerwone {{fakt}}. |
||
Kwarcyty są niesłychanie odporne na obróbkę mechaniczną. Na tym polu mają one przewagę nad tak twardą skałą jak np. [[granit]]. |
Kwarcyty są niesłychanie odporne na obróbkę mechaniczną. Na tym polu mają one przewagę nad tak twardą skałą jak np. [[granit]] {{fakt}}. |
||
Mają zastosowanie w przemyśle materiałów ogniotrwałych oraz jako [[tłuczeń]] w budownictwie drogowym. |
Mają zastosowanie w przemyśle materiałów ogniotrwałych oraz jako [[tłuczeń]] w budownictwie drogowym. |
Wersja z 18:23, 12 sie 2017
Ten artykuł od 2007-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji: Wstawiono: 10 grudnia 2007. |
Kwarcyt - zwięzła skała, której dominującym składnikiem ziarnistym jest kwarc frakcji piaskowej, a spoiwem rekrystalizowana krzemionka. Cechami charakterystycznymi kwarcytów są bardzo duża twardość, spoistość i to, że ziarna kwarcu nie są dostrzegalne makroskopowo (gołym okiem). Kwarcyty mogą być osadowe (ortokwarcyty) lub metamorficzne (metakwarcyty).
Kwarcyty o genezie metamorficznej powstają na drodze metamorfizmu piaskowców kwarcowych (zbudowanych niemal wyłączne z ziaren kwarcu). Kwarcyty powstają już przy słabym metamorfizmie i przy silniejszym metamorfizmie (w mezozonie i katazonie) nie przechodzą w inny rodzaj skały. W Polsce metakwarcyty występują głównie w masywach metamorficznych Sudetów.
Kwarcyty o genezie osadowej (ortokwarcyty) powstają na drodze silnej rekrystalizacji pierwotnego spoiwa krzemionkowego piasków lub piaskowców kwarcowych w trakcie diagenezy. Gdy rekrystalizacja spoiwa zaszła tylko częściowo, takie mniej twarde skały nazywa się piaskowcem kwarcytowym. Do kwarcytów osadowych należą górnokambryjskie kwarcyty Gór Świętokrzyskich (formacja piaskowców z Wiśniówki), tworzące gołoborza w paśmie Łysogór.
Kwarcyty bywają jasnoszare, szaroniebieskie, brązowe lub żółtoczerwone [potrzebny przypis].
Kwarcyty są niesłychanie odporne na obróbkę mechaniczną. Na tym polu mają one przewagę nad tak twardą skałą jak np. granit [potrzebny przypis].
Mają zastosowanie w przemyśle materiałów ogniotrwałych oraz jako tłuczeń w budownictwie drogowym.
Bibliografia
- Jaroszewski W. (red.), 1986: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa. ISBN 83-220-0180-0
- Niemczynow G., Burchart J., 1966: Mały słownik geologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.