Unia w Krewie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
The Polish (dyskusja | edycje) m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Historia Polski 1386-1454 → Kategoria:Historia Polski 1386–1454 (przy użyciu QRC) |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
⚫ | '''Unia w Krewie''' – akt wydany [[14 sierpnia]] [[1385]] roku przez wielkiego księcia litewskiego [[Władysław II Jagiełło|Jagiełłę]], regulujący stosunek [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]] do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Jej rezultatem było włączenie w [[1386]] roku Litwy do [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Królestwa Polskiego]] jako jego części składowej<ref>W 1387 roku Władysław II Jagiełło w przywileju dla bojarów litewskich traktował ziemie polskie jako inne ziemie Królestwa Polskiego, więc Litwę uważał za część tego królestwa. [[Stanisław Kutrzeba]], Związek Litwy z Polską w latach 1386-1401, w: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, 1914, s. 458, 479-481.</ref>. |
||
[[Plik:Union_of_Krewo.jpg|mały|251x251px|Akt Unii w Krewie]] |
|||
[[Plik:Polska 1386 - 1434.png|250px|thumb|right|Polska i Litwa w latach 1386-1434]] |
[[Plik:Polska 1386 - 1434.png|250px|thumb|right|Polska i Litwa w latach 1386-1434]] |
||
[[Plik:Kreŭski_zamak-Kniaskaja._Крэўскі_замак-Княская_(1917).jpg|mały|250x250px|Zamek w Krewie w 1917 r.]] |
|||
⚫ | '''Unia w Krewie''' – akt wydany [[14 sierpnia]] [[1385]] roku przez wielkiego księcia litewskiego [[Władysław II Jagiełło|Jagiełłę]], regulujący stosunek [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]] do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Jej rezultatem było włączenie w [[1386]] roku Litwy do [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Królestwa Polskiego]] jako jego części składowej<ref>W 1387 roku Władysław II Jagiełło w przywileju dla bojarów litewskich traktował ziemie polskie jako inne ziemie Królestwa Polskiego, więc Litwę uważał za część tego królestwa. [[Stanisław Kutrzeba]], Związek Litwy z Polską w latach 1386-1401, w: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, 1914, s. 458, 479-481.</ref>. |
||
[[Plik:Orda-Krewo.jpg|250px|thumb|right|Zamek w Krewie – miejsce zawarcia unii (rycina z XIX w.)]] |
[[Plik:Orda-Krewo.jpg|250px|thumb|right|Zamek w Krewie – miejsce zawarcia unii (rycina z XIX w.)]] |
Wersja z 17:56, 24 sty 2018
Unia w Krewie – akt wydany 14 sierpnia 1385 roku przez wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę, regulujący stosunek Korony Królestwa Polskiego do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jej rezultatem było włączenie w 1386 roku Litwy do Królestwa Polskiego jako jego części składowej[1].
Tło
Potrzeba unii polsko-litewskiej wynikła z powodu zagrożenia, jakie dla Polski i Litwy stworzył na przełomie XIV i XV wieku zakon krzyżacki. Unia w Krewie była pierwszym z sześciu aktów unijnych podpisanych między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim.
Postanowienia
Układ przewidywał małżeństwo wielkiego księcia litewskiego Jagiełły z polską królową Jadwigą oraz objęcie przez niego polskiego tronu, w zamian za co Jagiełło zobowiązał się przyjąć chrzest i schrystianizować Litwę, wypuścić polskich jeńców, wypłacić odszkodowania Habsburgom za zerwanie zaręczyn sponsalia de futuro z Wilhelmem Habsburgiem, próbować odzyskać wszystkie ziemie utracone przez Koronę. W ostatnim punkcie aktu książę Jagiełło "obiecuje ziemie swoje litewskie i ruskie na wieczne czasy do korony królestwa polskiego przyłączyć" (saepedictus promittit terras suas Litvaniae et Rusiae coronae regni Poloniae perpetuo applicare)[2].
Zachowany dokument
Zachował się pergaminowy dokument unii krewskiej, który przechowywany jest w krakowskim Archiwum Kapituły Metropolitalnej. Tekst ten nie wzbudzał emocji wśród badaczy do początku dziewiętnastego wieku, kiedy to Michał Wiszniewski opublikował jego treść w swych Pomnikach historii i literatury polskiej, znacznie ułatwiając doń dostęp i dając tym samym początek ożywionej dyskusji nad autentycznością, znaczeniem i wartością źródłową dokumentu. Dzięki rozwojowi chemicznych metod obrazowania udało się stwierdzić ponad wszelką wątpliwość oryginalność dokumentu.
Przypisy
- ↑ W 1387 roku Władysław II Jagiełło w przywileju dla bojarów litewskich traktował ziemie polskie jako inne ziemie Królestwa Polskiego, więc Litwę uważał za część tego królestwa. Stanisław Kutrzeba, Związek Litwy z Polską w latach 1386-1401, w: Polska i Litwa w dziejowym stosunku, 1914, s. 458, 479-481.
- ↑ Pod rządami Jagiellonów. Układ w Krewie. W: Halina Manikowska: Historia dla maturzysty. T. 2: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2005, s. 141. ISBN 83-7195-853-6. . Użyty czasownik applicare (przyłączyć) nie oznaczał tego co incorporare (wcielić).