Holenderska Biblioteka Narodowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
|||
Linia 17: | Linia 17: | ||
|filie = |
|filie = |
||
|biblioteki partnerskie = |
|biblioteki partnerskie = |
||
|współrzędne = 52° |
|współrzędne = 52°04′50.37″N, 4°19′36.35″E |
||
|commons = Category:Buildings of Koninklijke Bibliotheek |
|commons = Category:Buildings of Koninklijke Bibliotheek |
||
|www = https://www.kb.nl/ |
|www = https://www.kb.nl/ |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Biblioteka powstała w 1798 roku, gdy księże [[Orania|Oranii]], [[Wilhelm V Orański|William V]] podarował narodowi cenny zbiór rękopisów średniowiecznych i starych druków<ref name=":0">Czapnik M. [http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-d0aeee6e-1817-49a9-8e43-a9800ebcd0b3 Biblioteka Narodowa Holandii: misja, strategia działania, zasoby cyfrowe] ''Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi'' 2012 nr 6 |
Biblioteka powstała w 1798 roku, gdy księże [[Orania|Oranii]], [[Wilhelm V Orański|William V]] podarował narodowi cenny zbiór rękopisów średniowiecznych i starych druków<ref name=":0">Czapnik M. [http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-d0aeee6e-1817-49a9-8e43-a9800ebcd0b3 Biblioteka Narodowa Holandii: misja, strategia działania, zasoby cyfrowe] ''Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi'' 2012 nr 6 s. 267–274.</ref>. W okresie napoleońskim podczas panowania [[Ludwik Bonaparte|Ludwika]] (1806-1810), biblioteka otrzymała tytuł ''Królewska'' (Koninklijk). Król wzbogacił jej zbiory kupując w 1807 roku kolekcję prawnika z Leiden Joosta Romswinckela zawierającą około 22–24 000 książek oraz 9-10000 map. Do zbioru XV wiecznych książek i rękopisów dołączyła zakupiona dwa lata później, bo w 1809 roku kolekcja Jacoba Vissera<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = History of the KB. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/organisation/organization-and-policy/history-of-the-kb}}</ref>. Król [[Wilhelm I (król Niderlandów)|Wilhelm I]] po powrocie na tron troszczył się o bibliotekę. Zakupił dla niej zbiory zmarłego sekretarza belgijskiej Akademii, GJ Gérarda<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Book of Hours of Philip of Burgundy. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/themes/middle-ages/book-of-hours-of-philip-of-burgundy}}</ref>. W 1819 roku król przeniósł bibliotekę do [[Huis Huguetan]] pałacu zaprojektowanego przez francuskiego architekta Daniela Marota w 1733 roku. Był on siedzibą biblioteki do 1982 roku<ref>{{Cytuj |tytuł = Huis Huguetan |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = DenHaag.com |url = https://denhaag.com/nl/locatie/67316/huis-huguetan |język = nl}}</ref>. |
||
Nowy budynek został zaprojektowany przez biuro OD205 pod kierunkiem architekta [[Arie Hagoort |
Nowy budynek został zaprojektowany przez biuro OD205 pod kierunkiem architekta [[Arie Hagoort]]a. Ma powierzchnię 80 000 m², z czego 37 000 m² zajmuje biblioteka, a pozostała powierzchnia to magazyny. W budynku mieszczą się również: Muzeum Literatury oraz Holenderski Instytut Historii Sztuki<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Geschiedenis van de KB. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/organisatie/organisatie-en-beleid/geschiedenis-van-de-kb}}</ref>. Od 1993 roku biblioteka jest samodzielną instytucją finansowaną przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Nauki<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = KB in a nutshell. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/organisation/organization-and-policy/kb-in-a-nutshell}}</ref>. Z okazji przenosin do nowego budynku otrzymała tytuł Narodowa<ref>{{Cytuj |tytuł = The Atlantic World: About The National Library of the Netherlands and Other Partners / De Atlantische Wereld: Koninklijke Bibliotheek en Andere Partners |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = international.loc.gov |url = http://international.loc.gov/intldl/awkbhtml/about/partners_awkb.html}}</ref>. |
||
== Biblioteka cyfrowa == |
== Biblioteka cyfrowa == |
||
Od 2011 roku jest tworzona biblioteka cyfrowa Early Dutch Books Online, w której są udostępniane wydawnictwa wydane w Niderlandach lub ich dotyczące z lat |
Od 2011 roku jest tworzona biblioteka cyfrowa Early Dutch Books Online, w której są udostępniane wydawnictwa wydane w Niderlandach lub ich dotyczące z lat 1700–1899. Oprócz zbiorów specjalnych Biblioteki zostały umieszczone również zbiory bibliotek uniwersyteckich w Amsterdamie (UB UVA) i Leiden (UBL)<ref>{{Cytuj |tytuł = Early Dutch Books Online – The European Library |data dostępu = 2019-06-28 |opublikowany = www.theeuropeanlibrary.org |url = http://www.theeuropeanlibrary.org/tel4/collection/a0497}}</ref>. Czytelnicy mają pełny dostęp do (2019) 10 000 książek<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Early Dutch Books Online (EDBO). Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-28 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/organisatie/onderzoek-expertise/digitaliseringsprojecten-in-de-kb/afgeronde-projecten/early-dutch-books-online-edbo}}</ref>. W 2013 roku opublikowano w bibliotece cyfrowej na otwartej licencji zdigitalizowane archiwum gazet z lat 1890–1939. Biblioteka poprosiła, aby właściciele praw do fotografii i tekstów zgłaszali się, jeśli nie chcą udostępniać ich dorobku. Nie było protestów, tylko jeden ze spadkobierców podziękował za udostępnienie zdjęć swojego dziadka. Z instytucjami zgłaszającymi prawa części twórców biblioteka zawarła ugodę<ref>{{Cytuj |tytuł = Holenderska Biblioteka Narodowa publikuje archiwum gazet z lat 1890–1939 – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.sbp.pl |url = http://www.sbp.pl/artykul/?cid=7732&prev=648}}</ref>. |
||
W 1998 roku powstał portal wiedzy z zakresu historii książki i drukarstwa w Niderlandach. Do opracowania ponad 150 tematów zaproszono 40 specjalistów z Belgii i Holandii Holandii i Belgii<ref name=":0" />. |
W 1998 roku powstał portal wiedzy z zakresu historii książki i drukarstwa w Niderlandach. Do opracowania ponad 150 tematów zaproszono 40 specjalistów z Belgii i Holandii Holandii<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (POWTÓRZENIE?) --> i Belgii<ref name=":0" />. |
||
== Zbiory == |
== Zbiory == |
||
Biblioteka gromadzi i przechowuje zbiory (książki, rękopisy i dokumenty archiwalne) należące do przedstawicieli życia naukowego, literackiego i artystycznego Holandii. Wybrane kolekcje specjalne: |
Biblioteka gromadzi i przechowuje zbiory (książki, rękopisy i dokumenty archiwalne) należące do przedstawicieli życia naukowego, literackiego i artystycznego Holandii. Wybrane kolekcje specjalne: |
||
* rękopisów średniowiecznych<ref>{{Cytuj |autor = |
* rękopisów średniowiecznych<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Medieval manuscripts. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/resources-research-guides/kb-collections/medieval-manuscripts}}</ref>. |
||
* [[ |
* [[inkunabuł]]ów. Jest to największa na świecie kolekcja zawierająca około 900 woluminów<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Early printed books (until 1801). Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/resources-research-guides/kb-collections/early-printed-books-until-1801}}</ref>. |
||
* opraw, którego częścią jest zakupiony w 1909 roku zbiór antykwariusza Antona W.M. Mensinga. Liczy on 12000 [[Wolumin (bibliotekoznawstwo)|woluminów]]. Najstarsza oprawa pochodzi z 1540 roku. |
* opraw, którego częścią jest zakupiony w 1909 roku zbiór antykwariusza Antona W.M. Mensinga. Liczy on 12000 [[Wolumin (bibliotekoznawstwo)|woluminów]]. Najstarsza oprawa pochodzi z 1540 roku. W XIX wieku powiększył się o zbiory przekazane przez kolejnych panujących, Wilhelma I, II i III<ref name=":0" />. |
||
* kolekcja papieru japońskiego i holenderskiego. Zapoczątkował ją zakup w 1972 roku kolekcji H. Voorna wraz z urządzeniami do produkcji oraz specjalistyczną |
* kolekcja papieru japońskiego i holenderskiego. Zapoczątkował ją zakup w 1972 roku kolekcji H. Voorna wraz z urządzeniami do produkcji oraz specjalistyczną literaturą. W kolejnych latach powiększono ją o kolekcję papieru japońskiego P.F. Siebolda, kolekcję papieru dekoracyjnego amsterdamskiego antykwariusza S. Emmeringa oraz kolekcję papierów G. Dessauera<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Paper Historical Collection – The European Library |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.theeuropeanlibrary.org |url = http://www.theeuropeanlibrary.org/tel4/collection/a1251}}</ref>. |
||
* zbiór alba amicorum czyli pamiętników nazwanych też albumami przyjaźni. Pochodzą one głównie z drugiej połowy XVI i w XVII wieku. Najstarszy egzemplarz pochodzi z 1556 roku, a biblioteka posiada około 770 woluminów<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = |
* zbiór alba amicorum, czyli pamiętników nazwanych też albumami przyjaźni. Pochodzą one głównie z drugiej połowy XVI i w XVII wieku. Najstarszy egzemplarz pochodzi z 1556 roku, a biblioteka posiada około 770 woluminów<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Alba amicorum. Koninklijke Bibliotheek |data = |data dostępu = 2019-06-29 |opublikowany = www.kb.nl |url = https://www.kb.nl/en/resources-research-guides/kb-collections/modern-manuscripts-from-c-1550/alba-amicorum}}</ref>. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 48: | Linia 48: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://www.earlydutchbooksonline.nl/en/edbo Early Dutch Books Online] |
* [http://www.earlydutchbooksonline.nl/en/edbo Early Dutch Books Online] |
||
* [https://www.kb.nl/en/themes/book-history/more-special-books/block-book Portal wiedzy z historii książki i drukarstwa] |
* [https://www.kb.nl/en/themes/book-history/more-special-books/block-book Portal wiedzy z historii książki i drukarstwa] |
||
Linia 55: | Linia 54: | ||
[[Kategoria:Biblioteki narodowe]] |
[[Kategoria:Biblioteki narodowe]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Biblioteki w Holandii]] |
Wersja z 22:09, 30 sie 2019
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
Prins Willem-Alexanderhof 5 |
Data założenia |
1798 |
Wielkość zbiorów |
7 milionów woluminów |
Położenie na mapie Holandii | |
52°04′50,37″N 4°19′36,35″E/52,080658 4,326764 | |
Strona internetowa |
Holenderska Biblioteka Narodowa (nid. Koninklijke Bibliotheek) – biblioteka narodowa w Hadze.
Historia
Biblioteka powstała w 1798 roku, gdy księże Oranii, William V podarował narodowi cenny zbiór rękopisów średniowiecznych i starych druków[1]. W okresie napoleońskim podczas panowania Ludwika (1806-1810), biblioteka otrzymała tytuł Królewska (Koninklijk). Król wzbogacił jej zbiory kupując w 1807 roku kolekcję prawnika z Leiden Joosta Romswinckela zawierającą około 22–24 000 książek oraz 9-10000 map. Do zbioru XV wiecznych książek i rękopisów dołączyła zakupiona dwa lata później, bo w 1809 roku kolekcja Jacoba Vissera[2]. Król Wilhelm I po powrocie na tron troszczył się o bibliotekę. Zakupił dla niej zbiory zmarłego sekretarza belgijskiej Akademii, GJ Gérarda[3]. W 1819 roku król przeniósł bibliotekę do Huis Huguetan pałacu zaprojektowanego przez francuskiego architekta Daniela Marota w 1733 roku. Był on siedzibą biblioteki do 1982 roku[4].
Nowy budynek został zaprojektowany przez biuro OD205 pod kierunkiem architekta Arie Hagoorta. Ma powierzchnię 80 000 m², z czego 37 000 m² zajmuje biblioteka, a pozostała powierzchnia to magazyny. W budynku mieszczą się również: Muzeum Literatury oraz Holenderski Instytut Historii Sztuki[5]. Od 1993 roku biblioteka jest samodzielną instytucją finansowaną przez Ministerstwo Edukacji, Kultury i Nauki[6]. Z okazji przenosin do nowego budynku otrzymała tytuł Narodowa[7].
Biblioteka cyfrowa
Od 2011 roku jest tworzona biblioteka cyfrowa Early Dutch Books Online, w której są udostępniane wydawnictwa wydane w Niderlandach lub ich dotyczące z lat 1700–1899. Oprócz zbiorów specjalnych Biblioteki zostały umieszczone również zbiory bibliotek uniwersyteckich w Amsterdamie (UB UVA) i Leiden (UBL)[8]. Czytelnicy mają pełny dostęp do (2019) 10 000 książek[9]. W 2013 roku opublikowano w bibliotece cyfrowej na otwartej licencji zdigitalizowane archiwum gazet z lat 1890–1939. Biblioteka poprosiła, aby właściciele praw do fotografii i tekstów zgłaszali się, jeśli nie chcą udostępniać ich dorobku. Nie było protestów, tylko jeden ze spadkobierców podziękował za udostępnienie zdjęć swojego dziadka. Z instytucjami zgłaszającymi prawa części twórców biblioteka zawarła ugodę[10].
W 1998 roku powstał portal wiedzy z zakresu historii książki i drukarstwa w Niderlandach. Do opracowania ponad 150 tematów zaproszono 40 specjalistów z Belgii i Holandii Holandii i Belgii[1].
Zbiory
Biblioteka gromadzi i przechowuje zbiory (książki, rękopisy i dokumenty archiwalne) należące do przedstawicieli życia naukowego, literackiego i artystycznego Holandii. Wybrane kolekcje specjalne:
- rękopisów średniowiecznych[11].
- inkunabułów. Jest to największa na świecie kolekcja zawierająca około 900 woluminów[12].
- opraw, którego częścią jest zakupiony w 1909 roku zbiór antykwariusza Antona W.M. Mensinga. Liczy on 12000 woluminów. Najstarsza oprawa pochodzi z 1540 roku. W XIX wieku powiększył się o zbiory przekazane przez kolejnych panujących, Wilhelma I, II i III[1].
- kolekcja papieru japońskiego i holenderskiego. Zapoczątkował ją zakup w 1972 roku kolekcji H. Voorna wraz z urządzeniami do produkcji oraz specjalistyczną literaturą. W kolejnych latach powiększono ją o kolekcję papieru japońskiego P.F. Siebolda, kolekcję papieru dekoracyjnego amsterdamskiego antykwariusza S. Emmeringa oraz kolekcję papierów G. Dessauera[1][13].
- zbiór alba amicorum, czyli pamiętników nazwanych też albumami przyjaźni. Pochodzą one głównie z drugiej połowy XVI i w XVII wieku. Najstarszy egzemplarz pochodzi z 1556 roku, a biblioteka posiada około 770 woluminów[1][14].
Przypisy
- ↑ a b c d e Czapnik M. Biblioteka Narodowa Holandii: misja, strategia działania, zasoby cyfrowe Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi 2012 nr 6 s. 267–274.
- ↑ History of the KB. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Book of Hours of Philip of Burgundy. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Huis Huguetan [online], DenHaag.com [dostęp 2019-06-29] (niderl.).
- ↑ Geschiedenis van de KB. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ KB in a nutshell. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ The Atlantic World: About The National Library of the Netherlands and Other Partners / De Atlantische Wereld: Koninklijke Bibliotheek en Andere Partners [online], international.loc.gov [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Early Dutch Books Online – The European Library [online], www.theeuropeanlibrary.org [dostęp 2019-06-28] .
- ↑ Early Dutch Books Online (EDBO). Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-28] .
- ↑ Holenderska Biblioteka Narodowa publikuje archiwum gazet z lat 1890–1939 – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Medieval manuscripts. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Early printed books (until 1801). Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Paper Historical Collection – The European Library [online], www.theeuropeanlibrary.org [dostęp 2019-06-29] .
- ↑ Alba amicorum. Koninklijke Bibliotheek [online], www.kb.nl [dostęp 2019-06-29] .
Linki zewnętrzne
- ISNI: 0000000123699000, 0000000121541170
- VIAF: 102145970121932251120
- ULAN: 500307428
- LCCN: n79130800
- GND: 2016385-X
- BnF: 11987395j
- SUDOC: 027938743
- NLA: 36189008
- NKC: ko2003164738
- BNE: XX124092
- BIBSYS: 90886046
- CiNii: DA07281917
- PLWABN: 9810572830705606
- NUKAT: n2005054498
- J9U: 987007263880705171
- PTBNP: 84070
- CANTIC: a10109481
- LNB: 000061265
- NSK: 000127836
- BLBNB: 000589307
- WorldCat: viaf-102145970121932251120