Myszkowscy herbu Jastrzębiec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
met museum |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Herb Myszkowscy Pińczów.JPG|thumb|Herb Myszkowskich umieszczony na jednym z budynków w Pińczowie]] |
[[Plik:Herb Myszkowscy Pińczów.JPG|thumb|Herb Myszkowskich umieszczony na jednym z budynków w Pińczowie]] |
||
[[Plik:Pinczow Mirow 20060722 1432.jpg|thumb|Widok na [[Mirów (Pińczów)|Mirów]] - dzisiejszą dzielnicę Pińczowa]] |
[[Plik:Pinczow Mirow 20060722 1432.jpg|thumb|Widok na [[Mirów (Pińczów)|Mirów]] - dzisiejszą dzielnicę Pińczowa]] |
||
'''Myszkowscy''' – [[Magnateria polska|polski ród magnacki]] herbu [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]]. Znana od co najmniej XV w., kiedy w źródłach dotyczących dworu [[Książęta oświęcimscy|oświęcimskiego]] pojawia się [[Mikołaj Myszkowski]] (zm. 1482), być może spokrewniona z rodziną [[Rytwiańscy|Rytwiańskich]]. Według herbarza Uruskiego protoplasta rodu był bratem arcybiskupa gnieźnieńskiego [[Wojciech Jastrzębiec|Wojciecha Jastrzębca]]. Szczyt znaczenia rodu przypada na II połowę XVI w., gdy [[Biskupi krakowscy|biskupem krakowskim]] był prawnuk Mikołaja, [[Piotr Myszkowski]], dzięki któremu ogromnie wzrósł majątek rodziny, umożliwiający bratankowi biskupa [[Zygmunt Gonzaga Myszkowski|Zygmuntowi Myszkowskiemu]] założenie w 1601 roku [[Ordynacja rodowa|ordynacji rodowej]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=9,12}}. Siedzibami rodu były kolejno [[zamek w Mirowie]], [[Książ Wielki]] (gdzie wznieśli [[Pałac Mirów w Książu Wielkim|pałac Mirów]]), a wreszcie [[Pińczów]] (początkowo jego dzielnica [[Mirów (Pińczów)|Mirów]], założona przez Myszkowskich). W |
'''Myszkowscy''' – [[Magnateria polska|polski ród magnacki]] herbu [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]]. Znana od co najmniej XV w., kiedy w źródłach dotyczących dworu [[Książęta oświęcimscy|oświęcimskiego]] pojawia się [[Mikołaj Myszkowski]] (zm. 1482), być może spokrewniona z rodziną [[Rytwiańscy|Rytwiańskich]]. Według herbarza Uruskiego protoplasta rodu był bratem arcybiskupa gnieźnieńskiego [[Wojciech Jastrzębiec|Wojciecha Jastrzębca]]. Szczyt znaczenia rodu przypada na II połowę XVI w., gdy [[Biskupi krakowscy|biskupem krakowskim]] był prawnuk Mikołaja, [[Piotr Myszkowski]], dzięki któremu ogromnie wzrósł majątek rodziny, umożliwiający bratankowi biskupa [[Zygmunt Gonzaga Myszkowski|Zygmuntowi Myszkowskiemu]] założenie w 1601 roku [[Ordynacja rodowa|ordynacji rodowej]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=9,12}}. Siedzibami rodu były kolejno [[zamek w Mirowie]], [[Książ Wielki]] (gdzie wznieśli [[Pałac Mirów w Książu Wielkim|pałac Mirów]]), a wreszcie [[Pińczów]] (początkowo jego dzielnica [[Mirów (Pińczów)|Mirów]], założona przez Myszkowskich). |
||
W 1597 roku Zygmunt Myszkowski w czasie pobytu w [[Mantua|Mantui]] we Włoszech uzyskał od księcia [[Wincenty I Gonzaga|Wincentego Gonzagi]] adopcję starszej linii Myszkowskich do rodu [[Gonzagowie|Gonzaga]] i od tej pory mogli używać nazwiska Gonzaga-Myszkowski<ref name=":0">http://mbc.malopolska.pl/Content/107696/rocznik_krakowski_2004_070.pdf</ref>. Następnie w 1598 roku uzyskali przywilej papieski nadający im tytuł [[Margrabia|margrabiów]] na Mirowie, będący odpowiednikiem polskiego [[hrabia|hrabiego]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=12}}. |
|||
W 1601 r. otrzymali zezwolenie sejmu na założenie ordynacji rodowej, obejmującej m.in. miasto Książ Wielki z zamkiem Mirów, miastem Pińczów z tamtejszym zamkiem oraz Chroberz<ref name=":0" />. |
|||
{{Osobny artykuł|Ordynacja Myszkowskich}} |
{{Osobny artykuł|Ordynacja Myszkowskich}} |
||
Ordynatami założonej ordynacji zwanej też margrabstwem pińczowskim było siedmiu członków rodu: Zygmunt, Jan, Ferdynand, Władysław, Franciszek, [[Stanisław Myszkowski (zm. 1684)|Stanisław]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=38}} i Józef. |
Ordynatami założonej ordynacji zwanej też margrabstwem pińczowskim było siedmiu członków rodu: Zygmunt, Jan, Ferdynand, wojewoda krakowski [[Władysław Myszkowski|Władysław]] (ostatni z linii starszej), po którego śmierci tytuł przeszedł na linię młodszą, której przedstawicielami byli Franciszek, [[Stanisław Myszkowski (zm. 1684)|Stanisław]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=38}} i ostatni (siódmy) ordynat [[Józef Władysław Myszkowski]], który zmarł bezpotomnie w 1727 w [[Szaniec (województwo świętokrzyskie)|Szańcu]]{{odn|Zwierzyniecki|2017|s=39}}. |
||
| ⚫ | |||
O dziedzictwo ordynacji rozgorzał spór, ostatecznie przejął ją spokrewniony z Myszkowskimi Franciszek Wielopolski, który zostawszy w 1729 roku VIII ordynatem pińczowskim tytułował się jako: ''„Franciszek na Żywcu i Pieskowej Skale z Wielopolskich margrabia na Mirowie Myszkowski, wojewoda sieradzki, generał małopolski, starosta krakowski etc. etc.”''<ref name=":0" />. |
|||
| ⚫ | |||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 21:01, 22 kwi 2020
Myszkowscy – polski ród magnacki herbu Jastrzębiec. Znana od co najmniej XV w., kiedy w źródłach dotyczących dworu oświęcimskiego pojawia się Mikołaj Myszkowski (zm. 1482), być może spokrewniona z rodziną Rytwiańskich. Według herbarza Uruskiego protoplasta rodu był bratem arcybiskupa gnieźnieńskiego Wojciecha Jastrzębca. Szczyt znaczenia rodu przypada na II połowę XVI w., gdy biskupem krakowskim był prawnuk Mikołaja, Piotr Myszkowski, dzięki któremu ogromnie wzrósł majątek rodziny, umożliwiający bratankowi biskupa Zygmuntowi Myszkowskiemu założenie w 1601 roku ordynacji rodowej[1]. Siedzibami rodu były kolejno zamek w Mirowie, Książ Wielki (gdzie wznieśli pałac Mirów), a wreszcie Pińczów (początkowo jego dzielnica Mirów, założona przez Myszkowskich).
W 1597 roku Zygmunt Myszkowski w czasie pobytu w Mantui we Włoszech uzyskał od księcia Wincentego Gonzagi adopcję starszej linii Myszkowskich do rodu Gonzaga i od tej pory mogli używać nazwiska Gonzaga-Myszkowski[2]. Następnie w 1598 roku uzyskali przywilej papieski nadający im tytuł margrabiów na Mirowie, będący odpowiednikiem polskiego hrabiego[3].
W 1601 r. otrzymali zezwolenie sejmu na założenie ordynacji rodowej, obejmującej m.in. miasto Książ Wielki z zamkiem Mirów, miastem Pińczów z tamtejszym zamkiem oraz Chroberz[2].
Ordynatami założonej ordynacji zwanej też margrabstwem pińczowskim było siedmiu członków rodu: Zygmunt, Jan, Ferdynand, wojewoda krakowski Władysław (ostatni z linii starszej), po którego śmierci tytuł przeszedł na linię młodszą, której przedstawicielami byli Franciszek, Stanisław[4] i ostatni (siódmy) ordynat Józef Władysław Myszkowski, który zmarł bezpotomnie w 1727 w Szańcu[5].
O dziedzictwo ordynacji rozgorzał spór, ostatecznie przejął ją spokrewniony z Myszkowskimi Franciszek Wielopolski, który zostawszy w 1729 roku VIII ordynatem pińczowskim tytułował się jako: „Franciszek na Żywcu i Pieskowej Skale z Wielopolskich margrabia na Mirowie Myszkowski, wojewoda sieradzki, generał małopolski, starosta krakowski etc. etc.”[2].
Godło Myszkowskich, którym jest herb Jastrzębiec, zostało uwiecznione na tzw. kobiercu Czartoryskich wykonanym w połowie XVII wieku w warsztacie perskim, obecnie w Metropolitan Museum of Art[6].
Przypisy
- ↑ Zwierzyniecki 2017 ↓, s. 9,12.
- ↑ a b c http://mbc.malopolska.pl/Content/107696/rocznik_krakowski_2004_070.pdf
- ↑ Zwierzyniecki 2017 ↓, s. 12.
- ↑ Zwierzyniecki 2017 ↓, s. 38.
- ↑ Zwierzyniecki 2017 ↓, s. 39.
- ↑ Marcin Latka, Kobierce polskie [online], 2018-10-01 [dostęp 2018-10-05].
Bibliografia
- Robert Zwierzyniecki: Ordynacja Myszkowskich czyli kto miał Chroberz, Książ i Szaniec. Kraków: Ridero, 2017, s. tak. ISBN 978-83-8104-906-1.