Przejdź do zawartości

Rude włosy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz opis)
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Wycofane VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 2: Linia 2:
[[Plik:Rupert Grint.jpg|thumb|200px|Aktor [[Rupert Grint]], odtwarzający postać rudowłosego przyjaciela [[Harry Potter (postać)|Harry'ego Pottera]] w ekranizacjach powieści [[J.K. Rowling]]]]
[[Plik:Rupert Grint.jpg|thumb|200px|Aktor [[Rupert Grint]], odtwarzający postać rudowłosego przyjaciela [[Harry Potter (postać)|Harry'ego Pottera]] w ekranizacjach powieści [[J.K. Rowling]]]]
{{commons|Red hair}}
{{commons|Red hair}}
'''Rude włosy''' (lub '''ryże włosy, czerwone włosy''') – najczęściej spotykane w postaci mieszanek z [[kolor włosów|innymi kolorami]]{{Fakt|data=2008-12}}. Czysto rude włosy najczęściej można spotkać wśród [[Udmurci|Udmurtów]] zamieszkujących [[Udmurcja|Republikę Udmurcji]], we wschodniej [[Rosja|Rosji]]<ref>"[https://web.archive.org/web/20100130010728/http://www.udm.ru/history.html A Brief History].</ref><ref>Fernandez-Armesto, F., ed. (1994), ''The Times Guide to the Peoples of Europe''. London: Times Books.</ref> europejskiej. Rudy kolor włosów pojawia się u osób z dwiema kopiami [[Allel recesywny|recesywnego genu]] na [[Chromosom 16|chromosomie 16]], który powoduje mutację w [[Białka|białku]] MC1R.
'''Rude włosy''' (lub my'''że włosy, czerwone włosy''') – najczęściej spotykane w postaci mieszanek z [[kolor włosów|innymi kolorami]]{{Fakt|data=2008-12}}. Czysto rude włosy najczęściej można spotkać wśród [[Udmurci|Udmurtów]] zamieszkujących [[Udmurcja|Republikę Udmurcji]], we wschodniej [[Rosja|Rosji]]<ref>"[https://web.archive.org/web/20100130010728/http://www.udm.ru/history.html A Brief History].</ref><ref>Fernandez-Armesto, F., ed. (1994), ''The Times Guide to the Peoples of Europe''. London: Times Books.</ref> europejskiej. Rudy kolor włosów pojawia się u osób z dwiema kopiami [[Allel recesywny|recesywnego genu]] na [[Chromosom 16|chromosomie 16]], który powoduje mutację w [[Białka|białku]] MC1R.


== Etnologia ==
== Etnologia ==

Wersja z 13:32, 24 maj 2024

Procent populacji o rudych włosach (przed ekspansją Europejczyków)
Aktor Rupert Grint, odtwarzający postać rudowłosego przyjaciela Harry'ego Pottera w ekranizacjach powieści J.K. Rowling

Rude włosy (lub myże włosy, czerwone włosy) – najczęściej spotykane w postaci mieszanek z innymi kolorami[potrzebny przypis]. Czysto rude włosy najczęściej można spotkać wśród Udmurtów zamieszkujących Republikę Udmurcji, we wschodniej Rosji[1][2] europejskiej. Rudy kolor włosów pojawia się u osób z dwiema kopiami recesywnego genu na chromosomie 16, który powoduje mutację w białku MC1R.

Etnologia

W skali Fischera-Sallera I-IV. Na świecie rude włosy występują u 1-2% populacji[3][4]. Najwięcej w Udmurcji oraz Szkocji i Irlandii, gdzie 46% tamtejszej populacji posiada gen odpowiedzialny za powstawanie rudych włosów, a 14% z nich posiada rude włosy.[potrzebny przypis]

Efekty medyczne czerwonego genu włosów

Badania opublikowane w periodyku naukowym „Journal of the American Dentistry Association” wykazują, że osoby o rudych włosach mają inną wrażliwość na ból i środki znieczulające. Analogicznie cecha dotyczy także wytrzymałości na wysokie temperatury i porażenia przez prąd. Osoby z rudymi włosami mogą mieć również większą tendencję do tworzenia się przepuklin[5].

W rzadkich przypadkach, rude włosy mogą być związane z chorobami lub zaburzeniem genetycznym:

  • w przypadkach ciężkiego niedożywienia, zwykle ciemne włosy ludzkie mogą zmienić kolor na rude bądź jasne. Występuje to niekiedy w kwashiorkorze, odmianie choroby głodowej wynikającej przede wszystkim z braku białka;
  • rude włosy znajduje się u ludzi pozbawionych proopiomelanokortyny.

Postrzeganie rudowłosych

Reakcje kulturowe różniły się na przestrzeni lat, opinie na temat rudych są skrajne, od uprzedzeń („fałszywi”), kpin aż po podziw; istnieje wiele stereotypów dotyczących „rudych” i są oni najczęściej przedstawiani jako osoby o ognistym temperamencie.

Przypisy

  1. "A Brief History.
  2. Fernandez-Armesto, F., ed. (1994), The Times Guide to the Peoples of Europe. London: Times Books.
  3. Red Alert! The Washington Post: Original Date 2002-03-19. Accessed 2007-02-06.
  4. National Geographic, September, 2007
  5. Do redheads feel pain differently? - Health & Wellbeing [online], abc.net.au [dostęp 2024-04-25].