J.K. Rowling
| ||
![]() J.K. Rowling (2010) | ||
Imię i nazwisko | Joanne Murray | |
Data i miejsce urodzenia | 31 lipca 1965 Chipping Sodbury | |
Narodowość | angielska | |
Język | angielski | |
Alma Mater | University of Exeter | |
Dziedzina sztuki | literatura | |
Ważne dzieła | ||
cykl Harry Potter | ||
![]() | ||
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() | ||
Nagrody | ||
| ||
Strona internetowa |
J.K. Rowling, właśc. Joanne Murray (ur. 31 lipca 1965 w Chipping Sodbury) – brytyjska pisarka, scenarzystka, producentka filmowa i telewizyjna, filantropka, a wcześniej nauczycielka języka angielskiego. Sławę przyniosła jej seria powieści fantasy Harry Potter, której sprzedaż przekroczyła już 500 mln egzemplarzy[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Joanne Rowling urodziła się w Chipping Sodbury w South Gloucestershire jako córka Anne i Petera Jamesa Rowlingów. Ze strony matki ma korzenie francuskie i szkockie. W wieku czterech lat, wraz z rodziną, zamieszkała w Winterbourne. Uczęszczała do szkoły średniej Wyedean School, w której matka pisarki pracowała jako technik w Wydziale Nauk. Ukończyła studia na Uniwersytecie w Exeter, gdzie w 1986 roku uzyskała licencjat z filologii francuskiej i filologii klasycznej. Po ukończeniu studiów autorka przeprowadziła się do Londynu, gdzie podjęła pracę dla Amnesty International. W późniejszym okresie, wraz ze swoim ówczesnym partnerem, przeniosła się do Manchesteru, a następnie zamieszkała w Porto, gdzie nauczała języka angielskiego. 16 października 1992 roku poślubiła dziennikarza Jorge Arantesa, a rok później urodziła się ich córka Jessica. Para rozwiodła się w 1993 roku. Po rozwodzie pisarka razem z córką wróciła do Londynu[3].
J.K. Rowling napisała dwa utwory, z których żaden nie został wydany, zanim postanowiła stworzyć przygody Harry’ego Pottera. Zarys powieści został przygotowany podczas oczekiwań na opóźniony pociąg[4]. Jak sama mówi, zanim osiągnęła cel swojej podróży, miała już gotowe postacie oraz znaczną część fabuły książki Harry Potter i Kamień Filozoficzny. Nad powieścią pracowała w Edynburgu, jednocześnie kończąc studia podyplomowe. Pracę nad książką zakończyła w 1995 roku, następnie nawiązała współpracę z wydawnictwem Bloomsbury[3].
Seria o Harrym Potterze przyniosła jej duże zyski, wskutek czego stała się jedną z najbardziej majętnych osób w kraju. Wielkość jej majątku w 2008 roku oszacowano na 740 milionów funtów, czyli około 3.5 miliarda złotych albo 1,5 miliarda dolarów[5].
Wśród wielu nagród, którymi pisarka została uhonorowana, znalazło się także międzynarodowe odznaczenie – Order Uśmiechu – przyznane przez polskich młodych czytelników w 2002 roku[6].
Po premierze siódmego tomu J.K. Rowling poinformowała na stronie Pottermore o planach zrealizowania encyklopedii poświęconej tematyce Harry’ego Pottera, na wzór Historii Hogwartu. W 2012 roku autorka ogłosiła rozpoczęcie prac nad tym projektem. Pieniądze ze sprzedaży encyklopedii zostaną przeznaczone na cele charytatywne[7].
Pod pseudonimem Robert Galbraith napisała także cztery książki – „Wołanie kukułki”, „Jedwabnik”, „Żniwa zła” oraz „Zabójcza biel”[8][9]. To kolejne części serii kryminałów z detektywem Cormoranem Strikiem w roli głównej. Telewizja BBC One zrealizowała serial na ich podstawie[10].
J.K. Rowling prowadzi również stronę internetową poświęconą tematyce Harry’ego Pottera, Pottermore[11]. Na stronie można przeżyć przygody Harry’ego, jako główny bohater. 27 września 2012 roku została wydana jej pierwsza książka dla dorosłych – Trafny wybór – na podstawie której powstał serial telewizyjny[12].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Joanne Rowling jest żoną, młodszego od siebie[13], szkockiego lekarza anestezjologa Neila Murraya[14]. Para pobrała się 26 grudnia 2001 roku[15], mają dwójkę dzieci: syna Davida i córkę Mackenzie. Z poprzedniego małżeństwa, z Portugalczykiem, dziennikarzem Jorge Arantesem, pisarka ma córkę Jessikę. W okresie poprzedzającym stworzenie serii Harry Potter cierpiała na depresję kliniczną. Pisząc pierwszą powieść, samotnie wychowywała dziecko. Wcześniej rozwiodła się z mężem[4]. Ma młodszą siostrę Dianne[3].
Imię[edytuj | edytuj kod]
Przed publikacją Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego, pod wpływem sugestii wydawcy, Bloomsbury, Rowling zdecydowała się podpisać książkę inicjałami, dodając drugie imię. Wybrała imię swojej babki – Kathleen, którego formalnie pisarka nigdy nie nosiła. W ten sposób powstał pseudonim „J.K. Rowling”[16]. Po swoim drugim mężu przyjęła nazwisko Murray[17]. W życiu prywatnym posługuje się zdrobnieniem „Jo”. Jak podkreśla, w dzieciństwie pełnym imieniem zwracały się do niej jedynie osoby nastawione do pisarki pejoratywnie[18].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Seria Harry Potter[edytuj | edytuj kod]
- 1997: Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Philosopher’s Stone), polskie wydanie: 10 kwietnia 2000
- 1998: Harry Potter i Komnata Tajemnic (Harry Potter and the Chamber of Secrets), polskie wydanie: 13 września 2000
- 1999: Harry Potter i więzień Azkabanu (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban), polskie wydanie: 31 stycznia 2001
- 2000: Harry Potter i Czara Ognia (Harry Potter and the Goblet of Fire), polskie wydanie: 29 września 2001
- 2003: Harry Potter i Zakon Feniksa (Harry Potter and the Order of Phoenix), polskie wydanie: 31 stycznia 2004
- 2005: Harry Potter i Książę Półkrwi (Harry Potter and the Half-Blood Prince), polskie wydanie: 28 stycznia 2006
- 2007: Harry Potter i Insygnia Śmierci (Harry Potter and the Deathly Hallows), polskie wydanie: 26 stycznia 2008
Książki dodatkowe do serii Harry Potter:
- 2001: Quidditch przez wieki (Quidditch through the Ages), polskie wydanie: 2002 (pod pseudonimem Kennilworthy Whisp)
- 2001: Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (Fantastic Beasts and where to find them), polskie wydanie: 2002 (pod pseudonimem Newt Scamander)
- 2016: Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (Fantastic Beasts and where to find them) – scenariusz filmowy
- 2007: Baśnie barda Beedle’a (The Tales of Beedle the Bard), polskie wydanie: 6 grudnia 2008 (pod pseudonimem Bard Beedle)
Opowiadania dodatkowe do serii Harry Potter:
- 2008: Prequel serii Harry Potter
- 2016: Short Stories from Hogwarts of Power, Politics and Pesky Poltergeists
- 2016: Short Stories from Hogwarts of Heroism, Hardship and Dangerous Hobbies
- 2016: Hogwarts: An Incomplete and Unreliable Guide
Sztuka teatralna:
- 2016 : Harry Potter i przeklęte dziecko (Harry Potter and the Cursed Child)
Inne książki[edytuj | edytuj kod]
- 2012: Trafny wybór (The Casual Vacancy), polskie wydanie: 14 listopada 2012[19]
- 2020: Ikabog
Seria Cormoran Strike[edytuj | edytuj kod]
- 2013: Wołanie kukułki (The Cuckoo’s Calling), brytyjskie wydanie: 4 kwietnia 2013 (pod pseudonimem Robert Galbraith)[20] polskie wydanie: 4 grudnia 2013
- 2014: Jedwabnik (The Silkworm), brytyjskie wydanie: 19 czerwca 2014 (pod pseudonimem Robert Galbraith)[21], polskie wydanie: 24 września 2014
- 2015: Żniwa zła (Career of Evil), brytyjskie wydanie: 22 października 2015 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 13 stycznia 2016
- 2018: Zabójcza biel (Lethal White), brytyjskie wydanie: 18 września 2018 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 28 listopada 2018
- 2020: Niespokojna krew (Troubled Blood), brytyjskie wydanie: 15 września 2020 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 25 listopada 2020
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Richard Osley: JK Rowling’s secret bestseller: The Cuckoo’s Calling, by ‘Robert Galbraith’ (ang.). The Independent, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].
- ↑ Harry Potter book sales top 500 million worldwide | The Bookseller, thebookseller.com [dostęp 2018-12-28] .
- ↑ a b c Natalia: Joanne Kathleen Rowling – biografia (pol.). moznaprzeczytac.pl. [dostęp 2012-07-19].
- ↑ a b John Walshe: Życie po Harrym dla JK Rowling (pol.). wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2007-07-18].
- ↑ Na liście najbogatszych w Wielkiej Brytanii (wszystkich 136. oraz kobiet 13.). (ang.) „The Sunday Times”. Data ostatniego dostępu: 31 lipca 2007.
- ↑ Gazeta Wyborcza: Order Uśmiechu dla Joanne K. Rowling (pol.). ksiazki.wp.pl. [dostęp 2002-10-28].
- ↑ PAP: Będzie encyklopedia Harry’ego Pottera (pol.). tvp.info. [dostęp 2012-04-16].
- ↑ PAP: Autorka „Harry’ego Pottera” J.K. Rowling napisała nową książkę (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2014-02-18].
- ↑ Jessica Goodman: JK Rowling Will Release Another Book, 'Career Of Evil,' As Robert Galbraith (ang.). huffingtonpost.com. [dostęp 2015-04-24].
- ↑ BBC One - Strike, BBC [dostęp 2018-12-28] (ang.).
- ↑ Pottermore (ang.). [dostęp 2011-12-04].
- ↑ „Trafny wybór”: serial na podstawie powieści J.K. Rowling od 9 marca w HBO GO (pol.). film.onet.pl. [dostęp 2015-02-17].
- ↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Joanne K. Rowling, kobieta.onet.pl [dostęp 2019-08-15] (pol.).
- ↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2018-12-28] (ang.).
- ↑ J.K. Rowling BBC Online Chat (ang.). [dostęp 15 listopada 2008].
- ↑ Judge rules against JK Rowling in privacy case (ang.). 7 sierpnia 2007. [dostęp 20 marca 2008].
- ↑ Katarzyna Kellner: Trafny wybór DKK (pol.). gazeta.obornikionline.pl. [dostęp 2013-01-02].
- ↑ Fabryka.pl: Trafny wybór – pierwsza powieść J.K. Rowling dla dorosłych już 14 listopada! (pol.). Facebook, 2012-10-04. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ Autorka „Harry’ego Pottera” napisała kryminał. Pod innym nazwiskiem (pol.). TVN24.pl, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].
- ↑ Oficjalna strona Roberta Galbraitha (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona internetowa pisarki (ang. • fr. • niem. • wł. • hiszp. • jap. • port.)
|
- ISNI: 0000 0001 2148 628X
- VIAF: 116796842, 289698481
- LCCN: n97108433, n2013043083
- GND: 122340469
- NDL: 00765052
- LIBRIS: 20dgctjl3gb5gzg
- BnF: 135200136
- SUDOC: 050222937
- SBN: IT\ICCU\RAVV\104836
- NLA: 35627515
- NKC: jo20000071115, jo2013771215, jo2013771217
- DBNL: rowl001
- RSL: 000005446
- BNE: XX972935, XX5347141
- NTA: 172476690
- BIBSYS: 14011193, 97027609
- CiNii: DA12381535
- Open Library: OL23919A
- PLWABN: 9810673998905606
- NUKAT: n01040912
- NLI: 000114172
- PTBNP: 949804
- CANTIC: a10309901
- CONOR: 5393251
- KRNLK: KAC200203553, KAC201400561
- WorldCat: lccn-n97108433
- J.K. Rowling
- Angielscy autorzy fantasy
- Brytyjczycy pochodzenia francuskiego
- Brytyjscy nauczyciele
- Brytyjscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Doktorzy honoris causa Harvard University
- Doktorzy honoris causa uczelni w Wielkiej Brytanii
- Brytyjscy filantropi
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Odznaczeni Orderem Towarzyszy Honoru
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Pisarze – laureaci Nagrody Hugo
- Pisarze związani z Edynburgiem
- Urodzeni w 1965
- Absolwenci Uniwersytetu w Exeter