J.K. Rowling

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
J.K. Rowling
Robert Galbraith[1], J.K. Rowling, Joanne Kathleen Rowling, Kennilworthy Whisp, Newt Scamander, Bard Beedle
Ilustracja
J.K. Rowling (2010)
Imię i nazwisko

Joanne Murray

Data i miejsce urodzenia

31 lipca 1965
Chipping Sodbury

Narodowość

angielska

Język

angielski

Alma Mater

University of Exeter

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

cykl Harry Potter

Faksymile
Odznaczenia
Order Towarzyszy Honoru (Wielka Brytania) Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Uśmiechu
Nagrody
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

J.K. Rowling, właśc. Joanne Murray (ur. 31 lipca 1965[2] w Chipping Sodbury) – brytyjska pisarka, scenarzystka, producentka filmowa i telewizyjna, filantropka, a wcześniej nauczycielka języka angielskiego. Sławę przyniosła jej seria powieści fantasy Harry Potter, której sprzedaż przekroczyła już 500 mln egzemplarzy[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Joanne Rowling urodziła się w Chipping Sodbury w South Gloucestershire jako córka Anne i Petera Jamesa Rowlingów. Ze strony matki ma korzenie francuskie i szkockie. W wieku czterech lat wraz z rodziną zamieszkała w Winterbourne. Uczęszczała do szkoły średniej Wyedean School, gdzie matka pisarki pracowała jako technik w Wydziale Nauk. W 1986 ukończyła studia na Uniwersytecie w Exeter – uzyskała licencjat z filologii francuskiej i filologii klasycznej. Po studiach przeprowadziła się do Londynu i podjęła pracę dla Amnesty International. W późniejszym okresie wraz ze swoim ówczesnym partnerem przeniosła się do Manchesteru, a następnie zamieszkała w Porto, gdzie nauczała języka angielskiego. 16 października 1992 poślubiła dziennikarza Jorge Arantesa, a rok później urodziła się ich córka Jessica. Para rozwiodła się w 1993. Po rozwodzie pisarka razem z córką wróciła do Londynu[4].

Zanim stworzyła przygody Harry’ego Pottera, J.K. Rowling napisała dwa utwory, których nie wydano. Zarys bestselerowej powieści został przygotowany podczas oczekiwań na opóźniony pociąg[5]. Jak sama mówi, zanim osiągnęła cel swojej podróży miała już gotowe postacie oraz znaczną część fabuły książki Harry Potter i Kamień Filozoficzny. Nad powieścią pracowała w Edynburgu, jednocześnie kończąc studia podyplomowe. Pracę nad książką zakończyła w 1995, następnie nawiązała współpracę z wydawnictwem Bloomsbury[4].

Seria o Harrym Potterze przyniosła jej duże dochody. W 2008 wielkość jej majątku oszacowano na 740 milionów funtów, czyli około 3,5 miliarda złotych albo 1,5 miliarda dolarów[6].

Wśród nagród, którymi pisarka została uhonorowana, znalazł się także Order Uśmiechu – przyznane przez polskich młodych czytelników w 2002[7].

J.K. Rowling prowadzi witrynę internetową poświęconą tematyce Harry’ego Pottera, Pottermore[8]. Po premierze siódmego tomu, poinformowała tam o planach zrealizowania encyklopedii poświęconej tematyce Harry’ego Pottera, na wzór Historii Hogwartu. W 2012 autorka ogłosiła rozpoczęcie prac nad tym projektem. Pieniądze ze sprzedaży encyklopedii zostaną przeznaczone na cele charytatywne[9].

27 września 2012 została wydana jej pierwsza książka dla dorosłych – Trafny wybór, na podstawie której powstał serial telewizyjny[10].

Po wydaniu Trafnego wyboru autorka, posługując się pseudonimem „Robert Galbraith” (od początku nie ukrywała, że to ona tego pseudonimu używa), zaczęła pisać powieści kryminalne, których bohaterami są londyński prywatny detektyw Cormoran Strike, wojenny weteran z Afganistanu z protezą nogi i jego młoda asystentka, a potem wspólniczka Robin Ellacott. Pierwsza powieść, Wołanie kukułki, ukazała się w 2013, a do roku 2020 autorka napisała cztery kolejne powieści[11][12]. Telewizja BBC One zrealizowała serial na ich podstawie[13].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Joanne Rowling jest żoną młodszego od siebie[14] szkockiego lekarza anestezjologa Neila Murraya[15]. Para pobrała się 26 grudnia 2001[16], mają dwójkę dzieci: syna Davida i córkę Mackenzie. Z poprzedniego małżeństwa, z portugalskim dziennikarzem Jorge Arantesem, pisarka ma córkę Jessikę. W okresie poprzedzającym stworzenie serii Harry Potter cierpiała na depresję kliniczną. Pisząc pierwszą powieść, będąc po rozwodzie samotnie wychowywała dziecko[5]. Ma młodszą siostrę Dianne[4].

Imię[edytuj | edytuj kod]

Przed publikacją Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego, pod wpływem sugestii wydawcy, Bloomsbury, Rowling zdecydowała się podpisać książkę inicjałami, dodając drugie imię. Wybrała imię swojej babki – Kathleen, którego formalnie pisarka nigdy nie nosiła. W ten sposób powstał pseudonim „J.K. Rowling”[17]. Po swoim drugim mężu przyjęła nazwisko Murray[18]. W życiu prywatnym posługuje się zdrobnieniem „Jo”. Jak podkreśla, w dzieciństwie pełnym imieniem zwracały się do niej jedynie osoby nastawione do pisarki pejoratywnie[19].

Dobroczynność[edytuj | edytuj kod]

W 2005 Joanne Rowling założyła organizację charytatywną Lumos, która pomaga dzieciom i młodzieży poprzez reformę systemu opieki nad dziećmi na całym świecie[20].

3 marca 2022, podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę w ramach wojny rosyjsko-ukraińskiej, Rowling wspierała Ukrainę na Twitterze[21]. Kilka dni później pisarka ogłosiła, że przekaże do 1 miliona funtów na wsparcie dzieci na Ukrainie[22][23].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Seria Harry Potter[edytuj | edytuj kod]

Książki dodatkowe do serii Harry Potter:

Opowiadania dodatkowe do serii Harry Potter:

  • 2008: Prequel serii Harry Potter
  • 2016: Short Stories from Hogwarts of Power, Politics and Pesky Poltergeists
  • 2016: Short Stories from Hogwarts of Heroism, Hardship and Dangerous Hobbies
  • 2016: Hogwarts: An Incomplete and Unreliable Guide

Sztuka teatralna:

Seria Cormoran Strike (pod pseudonimem Robert Galbraith)[edytuj | edytuj kod]

  • 2013: Wołanie kukułki (The Cuckoo’s Calling), brytyjskie wydanie: 4 kwietnia 2013[24] polskie wydanie: 4 grudnia 2013
  • 2014: Jedwabnik (The Silkworm), brytyjskie wydanie: 19 czerwca 2014[25], polskie wydanie: 24 września 2014
  • 2015: Żniwa zła (Career of Evil), brytyjskie wydanie: 22 października 2015, polskie wydanie: 13 stycznia 2016
  • 2018: Zabójcza biel (Lethal White), brytyjskie wydanie: 18 września 2018, polskie wydanie: 28 listopada 2018
  • 2020: Niespokojna krew (Troubled Blood), brytyjskie wydanie: 15 września 2020, polskie wydanie: 25 listopada 2020
  • 2022 (zapowiedź): The Ink Black Heart

Inne książki[edytuj | edytuj kod]

  • 2012: Trafny wybór (The Casual Vacancy), polskie wydanie: 14 listopada 2012[26]
  • 2020: Ikabog (The Ickabog)
  • 2021: Gwiazdkowy Prosiaczek (The Christmas Pig)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Richard Osley, JK Rowling’s secret bestseller: The Cuckoo’s Calling, by ‘Robert Galbraith’, The Independent, 14 lipca 2013 [dostęp 2013-07-14] (ang.).
  2. ↑ Rowling Joanne K., [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-02].
  3. ↑ Harry Potter book sales top 500 million worldwide | The Bookseller, thebookseller.com [dostęp 2018-12-28].
  4. ↑ a b c Natalia: Joanne Kathleen Rowling – biografia. moznaprzeczytac.pl. [dostęp 2012-07-19]. (pol.).
  5. ↑ a b John Walshe: Życie po Harrym dla JK Rowling. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2007-07-18]. (pol.).
  6. ↑ Na liście najbogatszych w Wielkiej Brytanii (wszystkich 136. oraz kobiet 13.). (ang.) „The Sunday Times”. Data ostatniego dostępu: 31 lipca 2007
  7. ↑ Gazeta Wyborcza: Order Uśmiechu dla Joanne K. Rowling. ksiazki.wp.pl. [dostęp 2002-10-28]. (pol.).
  8. ↑ Pottermore. [dostęp 2011-12-04]. (ang.).
  9. ↑ PAP: Będzie encyklopedia Harry’ego Pottera. tvp.info. [dostęp 2012-04-16]. (pol.).
  10. ↑ „Trafny wybór”: serial na podstawie powieści J.K. Rowling od 9 marca w HBO GO. film.onet.pl. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-24)]. (pol.).
  11. ↑ PAP: Autorka „Harry’ego Pottera” J.K. Rowling napisała nową książkę. polskieradio.pl. [dostęp 2014-02-18]. (pol.).
  12. ↑ Jessica Goodman: JK Rowling Will Release Another Book, 'Career Of Evil,' As Robert Galbraith. huffingtonpost.com. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).
  13. ↑ BBC One - Strike, BBC [dostęp 2018-12-28] (ang.).
  14. ↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
  15. ↑ Joanne K. Rowling, kobieta.onet.pl [dostęp 2019-08-15] (pol.).
  16. ↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2018-12-28] (ang.).
  17. ↑ J.K. Rowling BBC Online Chat [dostęp 2008-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-29] (ang.).
  18. ↑ Judge rules against JK Rowling in privacy case, 7 sierpnia 2007 [dostęp 2008-03-20] (ang.).
  19. ↑ Katarzyna Kellner, Trafny wybór DKK, gazeta.obornikionline.pl [dostęp 2013-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-19] (pol.).
  20. ↑ What We Do - Lumos, www.wearelumos.org [dostęp 2022-03-27] (ang.).
  21. ↑ J.K. Rowling @jk_rowling This is one of those times I wish I could really do magic, Jules. #IStandWithUkraine 🇺🇦, Twitter [dostęp 2022-04-04] (ang.).
  22. ↑ J.K. Rowling @jk_rowling I will personally match donations to this appeal, up to £1m. Thank you so, so much to all who’ve already donated, you’re enabling @lumos to do crucial work for some of the most vulnerable children in Ukraine., Twitter [dostęp 2022-03-27] (ang.).
  23. ↑ J. K. Rowling przekaże MILION funtów na pomoc najmłodszym ofiarom wojny. Pisarka uwolni dzieci z ukraińskich sierocińców, www.eska.pl [dostęp 2022-03-27].
  24. ↑ Autorka „Harry’ego Pottera” napisała kryminał. Pod innym nazwiskiem. TVN24.pl, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14]. (pol.).
  25. ↑ Oficjalna strona Roberta Galbraitha (ang.).
  26. ↑ Fabryka.pl: Trafny wybór – pierwsza powieść J.K. Rowling dla dorosłych już 14 listopada!. Facebook, 2012-10-04. [dostęp 2012-10-04]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Harry Potter i Wizarding World J.K. Rowling
Literatura
Harry Potter
Pozostałe
Filmy
Harry Potter
Fantastyczne zwierzęta
Listy
Ścieżki dźwiękowe
Gry komputerowe
Pozostałe teksty kultury
Świat przedstawiony
Postacie
Parodie i twórczość fanowska
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=J.K._Rowling&oldid=67577187”