J.K. Rowling

	J.K. Rowling; Robert Galbraith, J.K. Rowling, Joanne Kathleen Rowling, Kennilworthy Whisp, Newt Scamander, Bard Beedle
	J.K. Rowling; Robert Galbraith, J.K. Rowling, Joanne Kathleen Rowling, Kennilworthy Whisp, Newt Scamander, Bard Beedle
	; J.K. Rowling (2010)
Imię i nazwisko	Joanne Murray
Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1965 ; Chipping Sodbury
Narodowość	angielska
Język	angielski
Alma Mater	University of Exeter
Dziedzina sztuki	literatura
	Ważne dzieła
	cykl Harry Potter
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Locusa: Najlepsza powieść, 2000 Harry Potter i więzień Azkabanu; Nagroda Hugo: Najlepsza powieść, 2001 Harry Potter i Czara Ognia; Nagroda Księcia Asturii: Zgoda między narodami, 2003;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

J.K. Rowling, właśc. Joanne Murray (ur. 31 lipca 1965 w Chipping Sodbury) – brytyjska pisarka, scenarzystka, producentka filmowa i telewizyjna, filantropka, a wcześniej nauczycielka języka angielskiego. Sławę przyniosła jej seria powieści fantasy Harry Potter, której sprzedaż przekroczyła już 500 mln egzemplarzy^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Joanne Rowling urodziła się w Chipping Sodbury w South Gloucestershire jako córka Anne i Petera Jamesa Rowlingów. Ze strony matki ma korzenie francuskie i szkockie. W wieku czterech lat, wraz z rodziną, zamieszkała w Winterbourne. Uczęszczała do szkoły średniej Wyedean School, w której matka pisarki pracowała jako technik w Wydziale Nauk. Ukończyła studia na Uniwersytecie w Exeter, gdzie w 1986 roku uzyskała licencjat z filologii francuskiej i filologii klasycznej. Po ukończeniu studiów autorka przeprowadziła się do Londynu, gdzie podjęła pracę dla Amnesty International. W późniejszym okresie, wraz ze swoim ówczesnym partnerem, przeniosła się do Manchesteru, a następnie zamieszkała w Porto, gdzie nauczała języka angielskiego. 16 października 1992 roku poślubiła dziennikarza Jorge Arantesa, a rok później urodziła się ich córka Jessica. Para rozwiodła się w 1993 roku. Po rozwodzie pisarka razem z córką wróciła do Londynu^[3].

J.K. Rowling napisała dwa utwory, z których żaden nie został wydany, zanim postanowiła stworzyć przygody Harry’ego Pottera. Zarys powieści został przygotowany podczas oczekiwań na opóźniony pociąg^[4]. Jak sama mówi, zanim osiągnęła cel swojej podróży, miała już gotowe postacie oraz znaczną część fabuły książki Harry Potter i Kamień Filozoficzny. Nad powieścią pracowała w Edynburgu, jednocześnie kończąc studia podyplomowe. Pracę nad książką zakończyła w 1995 roku, następnie nawiązała współpracę z wydawnictwem Bloomsbury^[3].

Seria o Harrym Potterze przyniosła jej duże zyski, wskutek czego stała się jedną z najbardziej majętnych osób w kraju. Wielkość jej majątku w 2008 roku oszacowano na 740 milionów funtów, czyli około 3,5 miliarda złotych albo 1,5 miliarda dolarów^[5].

Wśród wielu nagród, którymi pisarka została uhonorowana, znalazło się także międzynarodowe odznaczenie – Order Uśmiechu – przyznane przez polskich młodych czytelników w 2002 roku^[6].

Po premierze siódmego tomu J.K. Rowling poinformowała na stronie Pottermore o planach zrealizowania encyklopedii poświęconej tematyce Harry’ego Pottera, na wzór Historii Hogwartu. W 2012 roku autorka ogłosiła rozpoczęcie prac nad tym projektem. Pieniądze ze sprzedaży encyklopedii zostaną przeznaczone na cele charytatywne^[7].

J.K. Rowling prowadzi również stronę internetową poświęconą tematyce Harry’ego Pottera, Pottermore^[8]. Na stronie można przeżyć przygody Harry’ego, jako główny bohater. 27 września 2012 roku została wydana jej pierwsza książka dla dorosłych – Trafny wybór – na podstawie której powstał serial telewizyjny^[9].

Po wydaniu Trafnego wyboru autorka, posługując się pseudonimem "Robert Galbraith" (od początku nie ukrywała, że to ona tego pseudonimu używa) zaczęła pisać powieści kryminalne, których bohaterami są londyński prywatny detektyw Cormoran Strike, wojenny weteran z Afganistanu z protezą nogi i jego młoda asystentka, a potem wspólniczka Robin Ellacott. Pierwsza powieść, „Wołanie kukułki”, ukazała się w 2013, a do roku 2020 autorka napisała cztery kolejne powieści^[10]^[11]. Telewizja BBC One zrealizowała serial na ich podstawie^[12].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Joanne Rowling jest żoną, młodszego od siebie^[13], szkockiego lekarza anestezjologa Neila Murraya^[14]. Para pobrała się 26 grudnia 2001 roku^[15], mają dwójkę dzieci: syna Davida i córkę Mackenzie. Z poprzedniego małżeństwa, z Portugalczykiem, dziennikarzem Jorge Arantesem, pisarka ma córkę Jessikę. W okresie poprzedzającym stworzenie serii Harry Potter cierpiała na depresję kliniczną. Pisząc pierwszą powieść, samotnie wychowywała dziecko. Wcześniej rozwiodła się z mężem^[4]. Ma młodszą siostrę Dianne^[3].

Imię[edytuj | edytuj kod]

Przed publikacją Harry’ego Pottera i Kamienia Filozoficznego, pod wpływem sugestii wydawcy, Bloomsbury, Rowling zdecydowała się podpisać książkę inicjałami, dodając drugie imię. Wybrała imię swojej babki – Kathleen, którego formalnie pisarka nigdy nie nosiła. W ten sposób powstał pseudonim „J.K. Rowling”^[16]. Po swoim drugim mężu przyjęła nazwisko Murray^[17]. W życiu prywatnym posługuje się zdrobnieniem „Jo”. Jak podkreśla, w dzieciństwie pełnym imieniem zwracały się do niej jedynie osoby nastawione do pisarki pejoratywnie^[18].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Seria Harry Potter[edytuj | edytuj kod]

1997: Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Philosopher’s Stone), polskie wydanie: 10 kwietnia 2000
1998: Harry Potter i Komnata Tajemnic (Harry Potter and the Chamber of Secrets), polskie wydanie: 13 września 2000
1999: Harry Potter i więzień Azkabanu (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban), polskie wydanie: 31 stycznia 2001
2000: Harry Potter i Czara Ognia (Harry Potter and the Goblet of Fire), polskie wydanie: 29 września 2001
2003: Harry Potter i Zakon Feniksa (Harry Potter and the Order of Phoenix), polskie wydanie: 31 stycznia 2004
2005: Harry Potter i Książę Półkrwi (Harry Potter and the Half-Blood Prince), polskie wydanie: 28 stycznia 2006
2007: Harry Potter i Insygnia Śmierci (Harry Potter and the Deathly Hallows), polskie wydanie: 26 stycznia 2008

Książki dodatkowe do serii Harry Potter:

2001: Quidditch przez wieki (Quidditch through the Ages), polskie wydanie: 2002 (pod pseudonimem Kennilworthy Whisp)
2001: Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (Fantastic Beasts and where to find them), polskie wydanie: 2002 (pod pseudonimem Newt Scamander)
2016: Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (Fantastic Beasts and where to find them) – scenariusz filmowy
2007: Baśnie barda Beedle’a (The Tales of Beedle the Bard), polskie wydanie: 6 grudnia 2008 (pod pseudonimem Bard Beedle)

Opowiadania dodatkowe do serii Harry Potter:

2008: Prequel serii Harry Potter
2016: Short Stories from Hogwarts of Power, Politics and Pesky Poltergeists
2016: Short Stories from Hogwarts of Heroism, Hardship and Dangerous Hobbies
2016: Hogwarts: An Incomplete and Unreliable Guide

Sztuka teatralna:

2016 : Harry Potter i przeklęte dziecko (Harry Potter and the Cursed Child)

Inne książki[edytuj | edytuj kod]

2012: Trafny wybór (The Casual Vacancy), polskie wydanie: 14 listopada 2012^[19]
2020: Ikabog

Seria Cormoran Strike[edytuj | edytuj kod]

2013: Wołanie kukułki (The Cuckoo’s Calling), brytyjskie wydanie: 4 kwietnia 2013 (pod pseudonimem Robert Galbraith)^[20] polskie wydanie: 4 grudnia 2013
2014: Jedwabnik (The Silkworm), brytyjskie wydanie: 19 czerwca 2014 (pod pseudonimem Robert Galbraith)^[21], polskie wydanie: 24 września 2014
2015: Żniwa zła (Career of Evil), brytyjskie wydanie: 22 października 2015 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 13 stycznia 2016
2018: Zabójcza biel (Lethal White), brytyjskie wydanie: 18 września 2018 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 28 listopada 2018
2020: Niespokojna krew (Troubled Blood), brytyjskie wydanie: 15 września 2020 (pod pseudonimem Robert Galbraith), polskie wydanie: 25 listopada 2020

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Richard Osley: JK Rowling’s secret bestseller: The Cuckoo’s Calling, by ‘Robert Galbraith’ (ang.). The Independent, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].
↑ Harry Potter book sales top 500 million worldwide | The Bookseller, thebookseller.com [dostęp 2018-12-28] .
↑ ^a ^b ^c Natalia: Joanne Kathleen Rowling – biografia (pol.). moznaprzeczytac.pl. [dostęp 2012-07-19].
↑ ^a ^b John Walshe: Życie po Harrym dla JK Rowling (pol.). wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2007-07-18].
↑ Na liście najbogatszych w Wielkiej Brytanii (wszystkich 136. oraz kobiet 13.). (ang.) „The Sunday Times”. Data ostatniego dostępu: 31 lipca 2007.
↑ Gazeta Wyborcza: Order Uśmiechu dla Joanne K. Rowling (pol.). ksiazki.wp.pl. [dostęp 2002-10-28].
↑ PAP: Będzie encyklopedia Harry’ego Pottera (pol.). tvp.info. [dostęp 2012-04-16].
↑ Pottermore (ang.). [dostęp 2011-12-04].
↑ „Trafny wybór”: serial na podstawie powieści J.K. Rowling od 9 marca w HBO GO (pol.). film.onet.pl. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-24)].
↑ PAP: Autorka „Harry’ego Pottera” J.K. Rowling napisała nową książkę (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2014-02-18].
↑ Jessica Goodman: JK Rowling Will Release Another Book, 'Career Of Evil,' As Robert Galbraith (ang.). huffingtonpost.com. [dostęp 2015-04-24].
↑ BBC One - Strike, BBC [dostęp 2018-12-28] (ang.).
↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
↑ Joanne K. Rowling, kobieta.onet.pl [dostęp 2019-08-15] (pol.).
↑ JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2018-12-28] (ang.).
↑ J.K. Rowling BBC Online Chat (ang.). [dostęp 15 listopada 2008].
↑ Judge rules against JK Rowling in privacy case (ang.). 7 sierpnia 2007. [dostęp 20 marca 2008].
↑ Katarzyna Kellner: Trafny wybór DKK (pol.). gazeta.obornikionline.pl. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-19)].
↑ Fabryka.pl: Trafny wybór – pierwsza powieść J.K. Rowling dla dorosłych już 14 listopada! (pol.). Facebook, 2012-10-04. [dostęp 2012-10-04].
↑ Autorka „Harry’ego Pottera” napisała kryminał. Pod innym nazwiskiem (pol.). TVN24.pl, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].
↑ Oficjalna strona Roberta Galbraitha (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Oficjalna strona internetowa pisarki (ang. • fr. • niem. • wł. • hiszp. • jap. • port.)

[pseud-1] Richard Osley: JK Rowling’s secret bestseller: The Cuckoo’s Calling, by ‘Robert Galbraith’ (ang.). The Independent, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].

[2] Harry Potter book sales top 500 million worldwide | The Bookseller, thebookseller.com [dostęp 2018-12-28] .

[moznaprzeczytac-3] Natalia: Joanne Kathleen Rowling – biografia (pol.). moznaprzeczytac.pl. [dostęp 2012-07-19].

[Wiadomości_Onet-4] John Walshe: Życie po Harrym dla JK Rowling (pol.). wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2007-07-18].

[5] Na liście najbogatszych w Wielkiej Brytanii (wszystkich 136. oraz kobiet 13.). (ang.) „The Sunday Times”. Data ostatniego dostępu: 31 lipca 2007.

[6] Gazeta Wyborcza: Order Uśmiechu dla Joanne K. Rowling (pol.). ksiazki.wp.pl. [dostęp 2002-10-28].

[7] PAP: Będzie encyklopedia Harry’ego Pottera (pol.). tvp.info. [dostęp 2012-04-16].

[8] Pottermore (ang.). [dostęp 2011-12-04].

[9] „Trafny wybór”: serial na podstawie powieści J.K. Rowling od 9 marca w HBO GO (pol.). film.onet.pl. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-24)].

[10] PAP: Autorka „Harry’ego Pottera” J.K. Rowling napisała nową książkę (pol.). polskieradio.pl. [dostęp 2014-02-18].

[11] Jessica Goodman: JK Rowling Will Release Another Book, 'Career Of Evil,' As Robert Galbraith (ang.). huffingtonpost.com. [dostęp 2015-04-24].

[12] BBC One - Strike, BBC [dostęp 2018-12-28] (ang.).

[13] JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).

[14] Joanne K. Rowling, kobieta.onet.pl [dostęp 2019-08-15] (pol.).

[15] JK Rowling weds doctor lover in secret Boxing Day ceremony, scotsman.com [dostęp 2018-12-28] (ang.).

[bbcchat-16] J.K. Rowling BBC Online Chat (ang.). [dostęp 15 listopada 2008].

[Guardian-17] Judge rules against JK Rowling in privacy case (ang.). 7 sierpnia 2007. [dostęp 20 marca 2008].

[18] Katarzyna Kellner: Trafny wybór DKK (pol.). gazeta.obornikionline.pl. [dostęp 2013-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-19)].

[19] Fabryka.pl: Trafny wybór – pierwsza powieść J.K. Rowling dla dorosłych już 14 listopada! (pol.). Facebook, 2012-10-04. [dostęp 2012-10-04].

[20] Autorka „Harry’ego Pottera” napisała kryminał. Pod innym nazwiskiem (pol.). TVN24.pl, 2013-07-14. [dostęp 2013-07-14].

[21] Oficjalna strona Roberta Galbraitha (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]