Bastion: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
dodatki |
dodana ilustracja |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
Fortyfikacje tego typu pojawiły się we [[Włochy|Włoszech]] w XVI wieku. W XVII wieku barki przy szyi bastionu zostały cofnięte, a ich czoło zostało zaokrąglone i umocnione (tzw. [[Ucho (fortyfikacja)|uchem]]). Bastiony nisko położone budowano jako pełne i zaopatrywano w [[nadszaniec]] (''kawalier''), co umożliwiało obserwację i ostrzał. Bastiony stanowiły główny punkt obrony całego wieloboku fortecznego. Na ich szczycie (na barkach) lub wewnątrz (w [[kazamata (architektura)|kazamatach]]) ustawiano działa, służące do ostrzału [[przedpole|przedpola]] oraz wzdłuż kurtyn i [[fosa|fos]]. |
Fortyfikacje tego typu pojawiły się we [[Włochy|Włoszech]] w XVI wieku. W XVII wieku barki przy szyi bastionu zostały cofnięte, a ich czoło zostało zaokrąglone i umocnione (tzw. [[Ucho (fortyfikacja)|uchem]]). Bastiony nisko położone budowano jako pełne i zaopatrywano w [[nadszaniec]] (''kawalier''), co umożliwiało obserwację i ostrzał. Bastiony stanowiły główny punkt obrony całego wieloboku fortecznego. Na ich szczycie (na barkach) lub wewnątrz (w [[kazamata (architektura)|kazamatach]]) ustawiano działa, służące do ostrzału [[przedpole|przedpola]] oraz wzdłuż kurtyn i [[fosa|fos]]. |
||
⚫ | |||
=Przykłady== |
|||
[[Plik:Kamieniec Podolski.Cyprian Tomaszewicz.jpg|mały|Twierdza w kamieńcu Podolskim, rycina z epoki]] |
|||
⚫ | Przykładami fortyfikacji bastionowych są twierdza na [[Jasna Góra|Jasnej Górze]] w [[Częstochowa|Częstochowie]] i forteca [[Vyšehrad]] w Pradze czeskiej. Najpotężniejsze fortyfikacje bastionowe w Polsce zostały wzniesione w [[Gdańsk]]u i [[Zamość|Zamościu]]. Dwa bastiony były podstawą obrony dolnego zamku w [[Kamienic Podolski|Kamieńcu Podolskim]]. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
Wersja z 12:02, 23 lip 2016
Bastion (także beluarda, belward lub bulwar) – podstawowy element umocnień w dawnych fortyfikacjach o narysie bastionowym, wznoszony na załamaniach obwałowania twierdzy (na wysuniętych narożnikach). Wywodzi się z wcześniej stosowanych bastei. Bastiony jako element fortyfikacji były używane od połowy XVI do połowy XIX wieku.
Występują w twierdzach na planie trójkąta, romboidu lub pięcioboku o otwartej podstawie. Dwa najbardziej wysunięte boki tworzyły narożnik zwany węgłem. Boki stykały się pod kątem zawartym zwykle pomiędzy 60° a 120°. Bastiony połączone były kurtynami. Część bastionu od strony nieprzyjaciela nazywano czołem, boczne części barkami, a podstawę pięcioboku (od wewnętrznej strony twierdzy) szyją.
Geometrię bastionu wykreślano w taki sposób, aby z barków bastionu możliwy był ostrzał flankowy wzdłuż czół sąsiednich bastionów. Dzięki temu bastion wyeliminował wadę bastei, martwe pola – fragmenty terenu przy samym murze bastei, zasłonięte przez nią samą od ognia.
Fortyfikacje tego typu pojawiły się we Włoszech w XVI wieku. W XVII wieku barki przy szyi bastionu zostały cofnięte, a ich czoło zostało zaokrąglone i umocnione (tzw. uchem). Bastiony nisko położone budowano jako pełne i zaopatrywano w nadszaniec (kawalier), co umożliwiało obserwację i ostrzał. Bastiony stanowiły główny punkt obrony całego wieloboku fortecznego. Na ich szczycie (na barkach) lub wewnątrz (w kazamatach) ustawiano działa, służące do ostrzału przedpola oraz wzdłuż kurtyn i fos.
Przykłady=
Przykładami fortyfikacji bastionowych są twierdza na Jasnej Górze w Częstochowie i forteca Vyšehrad w Pradze czeskiej. Najpotężniejsze fortyfikacje bastionowe w Polsce zostały wzniesione w Gdańsku i Zamościu. Dwa bastiony były podstawą obrony dolnego zamku w Kamieńcu Podolskim.
Zobacz też
Bibliografia
- PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 21. ISBN 83-85001-89-1.