Acyloglicerole: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Acyloglicerole''', zwyczajowo: '''glicerydy''' – [[związki organiczne|organiczne związki chemiczne]], [[estry]] [[Grupa acylowa|acylowe]] [[gliceryna|glicerolu]]. Ponieważ w glicerolu 1, 2 lub wszystkie 3 [[grupa hydroksylowa|grupy hydroksylowe]] ( |
'''Acyloglicerole''', zwyczajowo: '''glicerydy''' – [[związki organiczne|organiczne związki chemiczne]], [[estry]] [[Grupa acylowa|acylowe]] [[gliceryna|glicerolu]]. Ponieważ w glicerolu 1, 2 lub wszystkie 3 [[grupa hydroksylowa|grupy hydroksylowe]] (–OH) mogą być [[estryfikacja|zestryfikowane]] [[kwasy karboksylowe|kwasami karboksylowymi]], w zależności od stopnia estryfikacji wyróżnia się [[monoacyloglicerole|mono-]], [[diacyloglicerole|di-]] i [[triacyloglicerole]]<ref name="StB1">{{StB1|strony=6}}</ref>. |
||
<center> |
<center> |
||
<gallery caption = "Wzory ogólne mono-, di- i triacylogliceroli"> |
<gallery caption = "Wzory ogólne mono-, di- i triacylogliceroli"> |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
== Nazewnictwo == |
== Nazewnictwo == |
||
[[Plik:Sn-Glycerol.png|thumb|120px|Numeracja atomów glicerolu w konwencji ''sn'']] |
[[Plik:Sn-Glycerol.png|thumb|120px|Numeracja atomów glicerolu w konwencji ''sn'']] |
||
Komisja Nomenklatury Biochemicznej [[Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej|IUPAC]]-[[IUB]] zaleca stosowanie nazw „mono-, di- i triacyloglicerole” zamiast „mono-, di- i triglicerydy”. Dawne nazwy były niejednoznaczne i mylące, gdyż np. „trigliceryd” wskazuje obecność w cząsteczce |
Komisja Nomenklatury Biochemicznej [[Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej|IUPAC]]-[[IUB]] zaleca stosowanie nazw „mono-, di- i triacyloglicerole” zamiast „mono-, di- i triglicerydy”. Dawne nazwy były niejednoznaczne i mylące, gdyż np. „trigliceryd” wskazuje obecność w cząsteczce nie trzech reszt acylowych, lecz trzech reszt glicerolu (jak ma to miejsce np. w [[Kardiolipina|kardiolipinie]])<ref name=Lip-1.2>{{Cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20170911161625/http://www.chem.qmul.ac.uk:80/iupac/lipid/lip1n2.html |tytuł = Nomenclature of Lipids. Rule Lip-1.2 |autor = G. P. Moss (autor wersji WWW) |opublikowany = IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN) |data = 1976 |data dostępu = 2014-02-01}}</ref>. |
||
Numerację atomów szkieletu glicerynowego oznacza się w [[Konfiguracja sn|konwencji ''sn'']] (ang. ''stereospecific notation''), zgodnie z którą cząsteczkę przedstawia się w [[Konfiguracja D i L|konfiguracji L]] w [[Projekcja Fischera|projekcji Fischera]] i atomy węgla numeruje się od góry do dołu<ref name=Lip-1.13>{{Cytuj stronę |
Numerację atomów szkieletu glicerynowego oznacza się w [[Konfiguracja sn|konwencji ''sn'']] (ang. ''stereospecific notation''), zgodnie z którą cząsteczkę przedstawia się w [[Konfiguracja D i L|konfiguracji L]] w [[Projekcja Fischera|projekcji Fischera]] i atomy węgla numeruje się od góry do dołu<ref name=Lip-1.13>{{Cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20170911161625/http://www.chem.qmul.ac.uk:80/iupac/lipid/lip1n2.html |tytuł = Nomenclature of Lipids. Rule Lip-1.13 |autor = G. P. Moss (autor wersji WWW) |opublikowany = IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN) |data = 1976 |data dostępu = 2014-02-01}}</ref>. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 00:22, 14 lut 2021
Acyloglicerole, zwyczajowo: glicerydy – organiczne związki chemiczne, estry acylowe glicerolu. Ponieważ w glicerolu 1, 2 lub wszystkie 3 grupy hydroksylowe (–OH) mogą być zestryfikowane kwasami karboksylowymi, w zależności od stopnia estryfikacji wyróżnia się mono-, di- i triacyloglicerole[1].
- Wzory ogólne mono-, di- i triacylogliceroli
-
1-acyloglicerol -
2-acyloglicerol -
1,2-diacyloglicerol (znane są też 1,3-diacyloglicerole) -
triacyloglicerol
Glicerydy występują powszechnie w organizmach żywych, głównie jako tłuszcze, a także jako regulatory procesów biochemicznych oraz produkty przemiany materii.
Biochemicznie pokrewnymi związkami są alkiloglicerole, w których zamiast wiązania estrowego występuje wiązanie eterowe.
Nazewnictwo
Komisja Nomenklatury Biochemicznej IUPAC-IUB zaleca stosowanie nazw „mono-, di- i triacyloglicerole” zamiast „mono-, di- i triglicerydy”. Dawne nazwy były niejednoznaczne i mylące, gdyż np. „trigliceryd” wskazuje obecność w cząsteczce nie trzech reszt acylowych, lecz trzech reszt glicerolu (jak ma to miejsce np. w kardiolipinie)[2].
Numerację atomów szkieletu glicerynowego oznacza się w konwencji sn (ang. stereospecific notation), zgodnie z którą cząsteczkę przedstawia się w konfiguracji L w projekcji Fischera i atomy węgla numeruje się od góry do dołu[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Słownik tematyczny. Biologia, cz. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 6, ISBN 978-83-01-16529-1.
- ↑ G. P. Moss (autor wersji WWW): Nomenclature of Lipids. Rule Lip-1.2. IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN), 1976. [dostęp 2014-02-01].
- ↑ G. P. Moss (autor wersji WWW): Nomenclature of Lipids. Rule Lip-1.13. IUPAC-IUB Commission on Biochemical Nomenclature (CBN), 1976. [dostęp 2014-02-01].